"Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу


Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы



бет6/36
Дата25.01.2023
өлшемі1,64 Mb.
#62808
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер

1."Бейнелеу өнері" пәнінің үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – бағдарлама) "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығымен бекітілген Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29031 болып тіркелген).


2."Бейнелеу өнері" пәнін оқытудың мақсаты - көркемдік білім беру мен эстетикалық тәрбие беру. Оқушыларға Қазақстан мен бүкіл әлемнің рухани және материалдық мәдениетінің ажырамас бір бөлігі ретінде бейнелеу өнерінің жеке әлеміне тарту, олардың тұлғасын қалыптастыру мен дамытудың тиімді құралы болып табылады.
"Бейнелеу өнері" пәнін оқытудың міндеттері:
- адамгершілік тәжірибені байыту; адамгершілік-имандылық сезімдерін тәрбиелеу, Қазақстан халқының өнері мен мәдениеті және басқа да халықтардың өнері мен көркемдік мәдениетін құрметтеуге тәрбиелеу;
- бейнелеу өнеріне деген қызығушылық пен әсемдік сезіміне тәрбиелеу;
- шығармашылық жұмыстарда қоршаған әлемге деген өзіндік оң қатынасына, оң көзқарасын білдіруге тәрбиелеу;
- сурет, кескіндеме, композиция, мүсін бойынша бейнелеу өнері сауаттылығының заңдылықтары мен негіздерімен таныстыру;
- бейнелеу өнерінің түрлерімен (графика, кескіндеме, сәндік-қолданбалы өнер, мүсін, дизайн, сәулет) және жанрларымен (пейзаж, портрет, натюрморт, жануарлық жанр және т. б.) таныстыру;
- қоршаған заттардың пішінін, көлемін және құрылымын көру және түсіну қабілетін қалыптастыру;
- кеңістіктікте ойлай білу қабілеттерін қалыптастыру;
- графикалық дағдыларды және түстану дағдыларын дамыту;
- моториканы, логикалық ойлауды, ойлаудың дербестігін және көркемдік идеяларды іске асыруды дамыту;
- әр түрлі көркемдік материалдармен жұмыс жасаудың дағдыларын игерту және әр түрлі бейнелеу өнері техникаларын игерту;
- шынайы өмірде көркем мәдениеттің көрінісін көре, ажырата, таңдай, зерделей, талдай білу қабілетін дамыту (мұражайлар, сәулет, дизайн, мүсін, сәндік-қолданбалы өнер және т. б.)
- балаларда сезімдік-эмоционалдық жағдаяттарын, зейіннің, жады мен қиялының дамуы;
- тәуелсіздік, мақсаттылық, дәлдік, еңбекқорлық сияқты жеке қасиеттерді қалыптастыру;
3. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер
1-сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" оқу бағдарламасы мынадай қағидаттарды сақтайды:
Құндылыққа бағытталған тәсіл. Құндылықтардың идеялық негізі - Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік; құрмет; ынтымақтастық; еңбек және шығармашылық; ашықтық; өмір бойы білімді игеру мен алу болып табылады.
Іс-әрекет тәсілі. Қоғам дамуының осы кезеңіндегі жалпы білім беретін мектептің маңызды міндеттерінің бірі-студенттерді білім қорымен "қамтамасыз ету" емес, сонымен қатар оларға өз бетінше ақпарат алуға және шығармашылық, ғылыми-зерттеу жұмыстарына белсенді қатысуға мүмкіндік беретін дағдыларды қалыптастыру. Осыған байланысты оқу үрдісінде оқушылардың оқу, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруға және дамытуға ықпал ететін педагогикалық технологияларды енгізу өзекті болып табылады. Әрекет әдісі тек іс-әрекетті оқытуды ғана көздемейді, сонымен қатар ол білімді терең және берік игеруді қамтамасыз етуі шарт.
Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл. Жеке тұлғаға бағытталған білім беру балалардың жеке, жас ерекшеліктерін (жас, физикалық, психологиялық, интеллектуалдық) ескере отырып, олардың тәрбиесіне, біліміне және дамуына, сондай-ақ кез-келген балаға ерекше тұлға ретінде қарауды көздейді.
Сараланған тәсіл. Білім алушылардың жас және жеке дара ерекшеліктерін есепке алумен сипатталатын оқыту, әрбір оқушыны оның мүмкіндіктері мен қабілеттері деңгейінде оқыту; оқытуды оқушылардың әртүрлі топтарының ерекшеліктеріне бейімдеу (бейімдеу).
Саралап оқыту барысында білім алушылардың мүмкіндіктеріне сәйкес дамуын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін түрлі әдістер, тәсілдер, оқыту нысандары және арнайы дидактикалық материалдар қолданылады.
Коммуникативтік тәсіл. Коммуникативтік тәсілдің нәтижесі-қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара іс әрекет үрдісінде қарым-қатынас жасау, көркемдік образдық ойларды жеткізе білу мен беру және көркемдік идеялармен алмаса білу мүмкіндіктері. Оқу үрдісінде әртүрлі коммуникация құралдарын пайдалану оқушылардың сыни ойлауы мен дербестігін дамытуға ықпал жасайды. Оқу үрдісінде коммуникативтік тәсілге сәйкес қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыруға, жеке және топтық іс-әрекет үрдісінде өздерінің көркемдік, шығармашылық жұмыстары мен бақалардың жұмысын бағалау мен талдауға ықпал ететін оқу тапсырмаларын қосу қажет.
Көркемдік-технологиялық тәсіл. Бұл оқушылардың материалдарды, құралдарды, бейнелеу өнерінің заңдылықтары мен ережелерін білу, жобалау және модельдеу және шығармашылық объектілерді дайындаудың технологиялық реттілігін таңдау мәселелерін шешуге бағытталған оқу-танымдық іс-әрекеті.
4. Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау туралы
"Бейнелеу өнері" пәнін оқыту нәтижелерін бағалау қалыптастырушы бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Қалыптастырушы бағалау үздіксіз жүргізіледі, оқушы мен мұғалім арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу үрдісін уақтылы түзетуге мүмкіндік береді. Оқыту ұпайларын бағалауды қамтиды. Қалыптастырушы бағалау оқытудың белгілі бір кезеңінде оқу ақпаратының блогын оқып аяқтағаннан кейін жүргізіледі, оқушыларға кері байланыс беру, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағалау кезінде "есептелінді" және "есептелінген жоқ" деген критериалды бағалау қағидасына сүйену керек.
2-тарау. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
1-параграф. "Бейнелеу өнері" оқу пәнінің мазмұны
5. Пән бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1-сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 35 сағатты құрайды.
6. Бейнелеу өнері оқу пәнінің мазмұны бірыңғай оқу-тәрбиелік міндеттерді шешу үшін 4 блок түрінде топтастырылған. Блоктар өнердің әртүрлі аспектілерін ашады: типологиялық, тілдік, құндылық-бағдарлық, әрекеттілік және әр сабаққа әртүрлі дәрежеде қатыстырылады, кешенде блоктар бастауыш көркемдік білім мен тәрбие мәселелерін шешуге бағытталған.
1. "Бейнелеу сауаттылығы негіздері" блогы-көркем шығармашылық идеяларды практикалық іске асыруға арналған құралдарды ұсынады:
- өнер туындыларын қабылдау;
- көркем шығармашылықтың ерекшеліктері;
- өнер түрлері;
- өнер жанрлары;
- көркем мәдениеттің байлығы мен әртүрлілігі туралы түсінік (Қазақстан халықтарының мәдениеті мысалында), Қазақстан халықтарының бейнелеу өнерінің көрнекті өкілдері, қазақстандық және әлемдік өнердің шедеврлерін қабылдау және эмоционалды бағалау;
- бейнелеу өнерінің адамның күнделікті өміріндегі, оның материалдық ортасын ұйымдастырудағы рөлі туралы түсінік;
- графика, графикаға арналған материалдар мен техника: қарындаш, қалам, фломастер, борлар және т. б.;
- түрлі графикалық материалдармен жұмыс істеу тәсілдері мен тәсілдері, өнердегі суреттің рөлі: негізгі және көмекші;
- графика арқылы ойды жеткізе білу;
- кескіндеме, кескіндеме материалдары және құралдар;
- түс-кескіндеме тілінің негізі, көркем бейнені жасау үшін көркемдік мәнерлілік құралдарын таңдау;
- сурет салу арқылы ойды білдіру қабілеті;
- мүсін, мүсін материалдары және олардың мәнерлі бейнені жасаудағы рөлі;
- көлем-мүсін тілінің негізі, мүсіннің негізгі тақырыптары,
- мүсіннің көмегімен ойды жеткізе білу;
- мәнерлі бейне жасау үшін пластикалық мүсіндік материалдармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері (ермексаз, саз гипс папье маше – жаю, көлем жинау, созу және пішінді құрастыру),
- дизайн және сәулет-көркем құрастыруға және модельдеуге арналған материалдардың әртүрлілігі (ермексаз, қағаз, картон және т. б.), мәнерлі образ жасау үшін әртүрлі материалдармен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдері,
- адам өмірінде көркем құрастыру және модельдеу дағдыларын пайдалану мүмкіндіктері туралы түсінік;
- сәндік-қолданбалы өнер, сәндік-қолданбалы өнердің бастаулары және оның адам өміріндегі рөлі, халықтық мәдениеттің сипаты туралы түсінік;
- қолданбалы өнердегі сәндік формалардың негізі ретінде табиғаттағы формалардың әртүрлілігі, Қазақстанның халықтық және сәндік-қолданбалы өнер туындыларымен танысу.
2. "Бейнелеу өнері әлемі" блогы - оқу материалының мазмұнын ашады:
- көркем шығармашылықтың ерекшеліктері;
- өнер түрлері;
- өнер жанрлары;
- композиция, жазықтықтағы және кеңістіктегі композицияның қарапайым тәсілдері;
- ұғымдар: композицияны құрудағы көлденең, тік және диагональ;
- ұғым: көкжиек сызығы, жақын – алыс, көп-аз, бітелу;
- композициялық орталық, композициядағы басты және екінші дәрежелі, симметрия және асимметрия;
- композициядағы Контрасттың рөлі: төмен және жоғары, үлкен және кішкентай, жұқа және қалың, қараңғы және ашық, тыныш және динамикалық және т. б;
- әр түрлі сызықтар (жұқа, қалың, түзу, толқынды, тегіс, өткір, спиральмен дөңгелектелген) және олардың айқын сипаты, штрих, дақ және көркемдік бейнесі;
- табиғаттың, адамның, жануардың эмоционалдық жағдайының желісі арқылы беру;
- түс, негізгі және құрама түстер, жылы және суық түстер, түстердің араласуы, бейненің эмоционалдық дыбысталуы мен мәнерлілігіндегі АҚ және қара түстердің рөлі, түстің эмоциялық мүмкіндіктері, кейіпкердің мінезінің түсі, оның эмоционалдық жай-күйі арқылы беру;
- нысан әлемінің пішіні, алуан түрлілігі және оларды жазықтық пен кеңістікте беру, пішіндердің ұқсастығы мен контрасты, қарапайым геометриялық пішіндер, табиғи формалар, нысан пішінінің оның сипаты туралы идеяға әсері, силуэт;
- көлем, кеңістіктегі көлем және жазықтықтағы көлем, көлемді беру тәсілдері, көлемді композициялардың мәнерлілігі;
- ырғақ, ырғақ түрлері (тыныш, баяу, екпінді, тынышсыз және т. б.);
- сызықтар, дақтар, түстер ырғағы;
- кескіндеме мен суреттегі композицияның эмоционалды дыбысындағы ырғақтың рөлі, элементтердің ырғағы арқылы композициядағы қозғалысты беру, сәндік-қолданбалы өнердегі ырғақтың ерекше рөлі.
3."Бізді қоршаған әлем" блогы – оқу тапсырмалары тақырыбының рухани-адамгершілік, эмоционалды және құндылық бағытын көрсетеді:
- - бақылау, өмірден және жадпен жұмыс жасау дағдыларын игеру;
- табиғат пен табиғи құбылыстарды, сондай-ақ қоршаған әлем құбылыстарын бақылау;
- жылдың, күннің, ауа-райының әртүрлі уақыттарындағы табиғат бейнесіндегі айырмашылық;
- табиғаттың кескінді бейнесін жасау үшін түрлі көркем материалдар мен құралдарды пайдалану;
- қазақстандық және шетелдік өнер жауһарларын қабылдау және эмоционалдық бағалау;
- әртүрлі халықтар мен дәуірлерді бейнелейтін әлемнің бірнеше жарқын мәдениеттерімен танысу;
- әлемнің әртүрлі халықтарының мәдени дәстүрлерінің сипатындағы табиғи жағдайлардың рөлі, әртүрлі халықтардың өнеріндегі адам бейнесі, сәулет және сәндік-қолданбалы өнер бейнелері;
- менің туған Қазақстаным, Қазақстан халқының дәстүрлі мәдениетін сипаттаудағы табиғи жағдайлардың рөлі, туған табиғат көріністері, киіз үйді, тұрмыстық заттарды, еңбек құралдарын, костюмдерді безендірудегі сәндік құрылыстың бірлігі;
- дәстүрлі мәдениеттегі адам бейнесі, өнерде көрініс тапқан адамның сұлулығы туралы халықтың идеялары;
- адам бейнесі, әлемнің түрлі мәдениеттеріндегі адам бейнесі, замандас бейнесі, портрет жанры, махаббат, достық, өнердегі отбасы тақырыптары;
- адамның ең жақсы сезімдері мен қасиеттерін: мейірімділік, жанашырлық, қолдау, қамқорлық, батырлық, жанқиярлық және т.б. оятатын кейіпкерлердің бейнелерінің эмоционалды және көркем экспрессивтілігі;
- заттық орта объектілерін көркем жобалау және модельдеу;
- дизайн мен архитектураның әдемі және мәнерлі нысандарының жобаларын жасау үшін түрлі көркем материалдар мен құралдарды пайдалану.
4. "Шығармашылық" блогы - шығармашылық қызметтің түрлері мен шарттарын ашады және жүзеге асырады:
- бейнелеу, сәндік-қолданбалы және көркем-конструкторлық қызмет бойынша түрлі презентацияларға қатысу; графика, кескіндеме, мүсін, сәндік-қолданбалы өнерде алынған құзыреттерді іске асыру; өмірден, жады мен қиялдан алынған сурет; шығармашылық жұмыстарда көркем құрастыру және модельдеу дағдыларын пайдалану; графикада, кескіндемеде, мүсіндеуде, көркем құрастыруда және модельдеуде өз ниетін іске асыру үшін мәнерлі құралдарды таңдау және қолдану; жеке және ұжымдық қызметте әртүрлі көркемдік техникалар мен материалдарды пайдалану; бейнелеу өнері туындыларының мазмұны мен мәнерлі құралдарын талқылауға қатысу, шығармаға өз көзқарасын білдіру.
Өз кезегінде, блоктардың әрқайсысы бөлімдер кешенінен тұрады:
- Өнерді қабылдау бөлімінің міндеттері-бейнелеу өнері деген не? Оның адам өміріндегі маңызы мен рөлі қандай? деген түсінік беру, бейнелеу өнері туындыларын көркемдік тұрғыда қабылдау үрдісін түсінуге және терең ұғынуға үйрету, Қазақстан мен әлемнің көрнекті суретшілері мен олардың шығармашылығы туралы түсініктерін дамыту. Өзіндік көркемдік дүниетаным қалыптастыру, көркем-эстетикалық талғамын, мәдениетін тәрбиелеу; өнер туындыларын талдай, зерделей білу қабілетін қалыптастыру.
- Графика бөлімінің міндеттері – оқушылардың кеңістіктегі екі өлшемді жазықтықта үш өлшемді пішінді көре білуге және бейнелеуге үйрету, әр түрлі графикалық құралдарды-сызықтар, штрихтар, дақтар, реңдер, жарық-көлеңкені қолдана отырып пропорцияларды, көлемді, фактура мен текстураны беру арқылы; графикалық материалдармен кеңінен танысуды жалғастыру.
- Кескіндеме бөлімінің міндеттері - табиғат пен түстерді эмоционалды тұрғыда қабылдауды дамыту; түс сезіміне тәрбиелеу; үйлесімді түс қатынастарын құра білу қабілетін дамыту. Оқу тапсырмалары мен жаттығуларды сауатты жүргізу, көркем материалдарды сауатты пайдалану дағдыларына үйрету. Заттардың фактурасын беру дағдысын дамыту; түстің көмегімен бұйымдар мен заттардың жарық-көлеңкесін шығару, ауа ортасын беру; бейнеленетін заттың пішінін реңмен және түспен көрсету білу дағыларын жетілдіру, жалпы кескіндемеде "түстік үйлесімділік", "түстік жағу" ұғымдары мен құбылысын білу, зерделеу мен зерттеу. ("жергілікті түс" ұғымы және оған жарықтың әсері, нысанның пішіні мен материалдылығын берудегі түстік реңктің рөлі).
- Мүсін бөлімінің міндеттері-кеңістіктікте сомдап құрастыра білуге үйрету, балалардың көлемді, рельефті мүсіндік тапсырмаларды орындауда көркемдік қабылдауларын дамытуға ықпал ету, пластикалық тілдегі көлем мен кеңістікті көру және көрсете білу мүмкіндігі. Сабақтарда оқушылар рельефті де, көлемді, дөңгелек мүсіндік тапсырмаларды орындау негіздерімен танысады.
- Сәндік-қолданбалы өнер бөлімінің міндеттері - сәндік-қолданбалы өнер мен дизайнның көркемдік тілі мен заңдылықтарын түсінуге тәрбиелеу. Әдемілік туралы идеяларды түсінуге үйрету, тек ең әдемі және мәнерлі тұрғыда жеткізуге үйрету. Қалыптастыру қабілеті стилизация және жалпылау әдістерін қолдана отырып, қоршаған әлемде кездесетін формаларды шығармашылық түрде өңдей білуге баулу. Әр түрлі көркемдік материалдармен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру, халықтық дәстүрлі өнер түрлерімен таныстыру;
- Сәулет және дизайн (көркем құрастыру және модельдеу) бөлімінің міндеті - сәулет ортасын және дизайн негіздерін зерттеу және модельдеу, жобалау, қалыптау туралы білімді бекіту, көлемді және жазықтық композицияларды сомдап жасау дағдыларын қалыптастыру, көркем дизайн мәселелерін өз бетінше шеше білу дағдыларын дамыту;
Бұл көркемдік білім жүзеге асырылатын қызметтің (немесе саланың) бөлімдері. Яғни, олардың барлығы кешенді және блоктардың құрамдас бөлігі ретінде қамтылған. Орта мерзімді жоспарлау кезінде блоктағы бөлімдер қарапайымнан күрделіге өту бойынша кезеңдерге байланысты жылжи алады.
7. "Бейнелеу өнері " оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
Жеке нәтижелер оқушылардың оқу үдерісінде игерген жеке сапалық қасиеттерін көрсетеді:
- Қазақстанның мәдениеті мен өнеріне деген мақтаныш сезімі;
- еліміздің және әлемнің басқа халықтарының мәдениеті мен өнеріне құрметпен қарау;
- әрбір жеке адамның және жалпы қоғамның өміріндегі мәдениет пен өнердің ерекше рөлін түсіну;
- көркем-шығармашылық ойлай, байқай және қиялдай білу, эстетикалық сезімдерін қалыптастыру;
- қажеттіліктердің қалыптасуы - өнермен, табиғатпен тығыз қарым-қатынаста, қоршаған әлемге деген шығармашылық оң қатынас пен тәуелсіз шығармашылықта;
- мұғалімнің басшылығымен бірлескен шығармашылық жұмыс үрдісінде ұжымдық және топтық іс-әрекет дағдыларын меңгерту;
- бірлескен қызмет барысында сыныптастарымен ынтымақтаса білу, жұмыстың өз бөлігін ортақ оймен талдау мен салыстыру;
- өз шығармашылық қызметі мен сыныптастарының жұмысын талдау және талқылау қабілетінің болуы және шығармашылық міндеттер тұрғысынан мазмұны мен көркемдік сипатын білдіру құралдары тұрғысынан белгілі бір тақырыпта жұмыс жасау;
Метапәндік нәтижелер оқушылардың танымдық және практикалық шығармашылық іс-әрекеттіндегі әмбебап қабілеттерінің қалыптасу деңгейінің ерекшелігін сипаттайды:
- салыстыру, талдау, негізгі нәрсені бөліп көрсету, жалпылау;
- ұжымдық шығармашылық жұмысты орындау барысында диалог жүргізу, атқаратын қызмет түрлері мен рөлдерді бөлу қабілетін меңгерту;
- қосымша бейнелеу көркем материалдарын іздеу барысында, көркем шығармашылық жобалар мен жеке шығармашылық тапсырмаларды орындау үшін ақпараттық технологиялар құралдарын тиімді пайдалану;
- қойылған міндетке сәйкес оқу іс-әрекеттерін сауатты жоспарлай отырып, оларды жүзеге асыра білу, тиімді де дұрыс шешім нұсқаларын таба білу;
- әр түрлі көркем-шығармашылық міндеттерді жүзеге асыра білу;
- өзіндік шығармашылық қызметті тиімді жоспарлай білу, жұмыс орнын тиімді ұйымдастыра білу;
- жаңа білім мен дағдыларды игеруге және көркем шығармашылық нәтижелерге қол жеткізуге саналы түрде ұмтылу;
Пәндік нәтижелер оқушылардың оқу пәнін игеру барысында білім, іскерлік, дағдыларды қолданумен сипатталып, көркемдік-шығармашылық іс-әрекеттегі тәжірибесімен бекітіледі:
- көркем іс-әрекет түрлерін білу: бейнелеу (кескіндеме, графика, мүсін), конструктивтік (дизайн және сәулет),
сәндік (халықтық және қолданбалы өнер түрлері);
- бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын білу;
- қоршаған әлем оқиғалары мен табиғи құбылыстарға эстетикалық баға беру;
- жұмысты орындау барысында шығармашылық дағдыларды, білім мен дағдыларды қолдану;
- қазақстандық және әлемдік өнер туындыларын тану, қабылдау, сипаттау және эмоционалдық тұрғыда бағалай білу қабілеті;
- өз пікірін білдіре отырып, өнер туындыларын талқылау және талдау қабілеті;
- қоршаған өмірдегі өнер көріністерін көре білу;
- шығармашылық қызметте түрлі көркем материалдар мен көркем техникаларды пайдалану қабілеті;
- шығармашылық қызметте эмоционалды жағдайларды және табиғатқа, адамдарға және қоғамға деген оң көзқарасын жеткізе білу;
- парақтың жазықтығында және көлемде ойластырылған көркем бейнелерді құрастыра білу қабілеті;
- түстану заңдылықтары мен негіздерін, композициялық аспектілерді, перспективаларды, графикалық және кескіндемелік сауаттылықты қолдана білу біліктерін игерту;
- қағаздан, қатырмақағаз, ермексаздан, сазбалшықтан көркем бейнелерді модельдеу, аппликация және коллаж құралдарымен бейнелеу дағдыларын дамытып меңгеру.
2-параграф. Оқу мақсаттарының жүйесі
8. Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдануға ыңғайлы болу және мониторинг жүргізу үшін кодтау енгізілген. Кодта бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар блок пен бөлімді, төртінші сан оқу мақсатының нөмірленуін көрсетеді.
Мысалы: 1.2.1.4 кодында: "1" - сынып, "2.1" - 2 блок және 1 бөлім, "1" - оқу мақсатының нөмірленуі.

1-бөлім . "Бейнелеу сауаттылығы негіздері"

Бөлім

1-сынып

1. Өнер туындыларын қабылдау. 1 сағат

1.1.1.1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларымен танысу

2. Графика 2 сағат

1.1.2.1 қарапайым деңгейде әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану және тәжірибе жасау
1.1.2.2 қарапайым деңгейде графиканың әдістері мен тәсілдерін қолдану және тәжірибе жасау

3. Кескіндеме 2 сағат

1.1.3.1 қарапайым тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарды пайдалану және тәжірибе жасау
1.1.3.2 кескіндеменің қарапайым тәсілдері мен техникаларымен қолдану және тәжірибе жасау

4. Мүсін 1 сағат

1.1.4.1 қарапайым тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндік материалдар мен құралдарды пайдалану және олармен эксперимент жасау

5. Сәндік-қолданбалы өнер
1 сағат

1.1.5.1 сәндік-қолданбалы өнерде қарапайым тәсілдер мен техниканы қолданып және материалдар мен құралдарды пайдаланып эксперимент жасау

6. Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу) 2 сағат

1.1.6.1 қарапайым заттардың көркем үлгісін көре білу және өз қолдарымен эскизін салу;
1.1.6.2 модельдеудің қарапайым әдістері мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану және тәжірибе жасау

2-бөлім. "Бейнелеу өнері әлемі" блогы

Бөлім

Сынып

1. Өнер туындыларын қабылдау 1 сағат

1.2.1.1 өнер туындыларына талдау жасау, суретшінің шығармашылық ойын түсіну.

2. Графика 1 сағат

1.2.2.1 графикалық суреттің жалпыдан жалқыға көшу техникасын меңгеру

3. Кескіндеме 2 сағат

1.2.3.1 кескіндемелік суретті салу техникасын үйрену

4. Мүсін 1 сағат

1.2.4.1 жұмысты орындау үшін мүсін түрлері мен орындау техникасын үйрену

5. Сәндік-қолданбалы өнер 2 сағат

1.2.5.1 жұмысты орындау үшін сәндік-қолданбалы өнер түрлерін және жасалу технологияларын үйрену
1.2.5.2 "табиғи формалар" ұғымын білу және жұмысты орындау үшін кейбір техниканы білу.

6. Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу) 2 сағат

1.2.6.1 жұмысты орындау үшін дизайн түрлері мен құрастыру және модельдеудің кейбір техникаларымен таныстыру
1.2.6.2 жұмысты орындау үшін сәулет стильдері мен кейбір құрастыру және модельдеу әдістерімен таныстыру

3-бөлім. "Бізді қоршаған әлемі" блогы

2. Графика 1 сағат

1.3.2.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, графика құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру

3. Кескіндеме 2 сағат

1.3.3.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, кескіндеме құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру
1.3.3.2 байқау және есте сақтау арқылы қоршаған әлемді суреттеуде тәсілдері мүмкіндіктерінің кейбір ерекшеліктерін, кескіндеме құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру

4. Мүсін 2 сағат

1.3.4.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, мүсін құралдарын таныс бейнелер мен пішіндерді арқылы жүзеге асыру

5. Сәндік-қолданбалы өнер
2 сағат

1.3.5.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәндік - қолданбалы өнер құралдарын білу
1.3.5.2 сәндік өнердегі "жалпылау" ұғымын, оны бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәндік - қолданбалы өнер құралдары арқылы білу

6. Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

1.3.6.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен дизайн құралдары арқылы білу
1.3.6.2 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәулет құралдары арқылы білу

4-бөлім. "Шығармашылық"

2. Графика 2 сағат

1.4.2.1 графикалық техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру.
1.4.2.2 өзінің графикалық жұмысын таныстыруда түрлі мүмкіндіктерді қолдану.

3.Кескіндеме 2 сағат

1.4.3.1 көркем техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру
1.4.3.2 өзінің кескіндемелік жұмысын таныстыруда түрлі мүмкіндіктерді қолдану.

4.Мүсін 1 сағат

1.4.4.1 мүсіндік техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру.

5. Сәндік-қолданбалы өнер 1 сағат

1.4.5.1 сәндік техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру

6. Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

1.4.6.1 дизайн идеяларын шығармашылық түрде ұсыну, құрастыру мен модельдеудің техникалары мен әдістерінің көмегімен идеялар мен сезімдерді білдіру
1.4.6.2 сәулет идеяларын шығармашылық түрде ұсыну, құрастыру мен модельдеудің техникалары және әдістерінің көмегімен идеялар мен сезімдерді білдіру

9. Бөлімді және тақырыптарды оқытуға арналған сағат санын мұғалім бөледі.
10. Осы оқу бағдарламасы Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныбына арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.
3-параграф. Бастауыш білім беру деңгейінің 1-сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұзақ мерзімді жоспар

Блоктар

Бөлімдер

Тақырыптар/Мазмұны

Оқу мақсаттары.
Білім алушы міндетті:

1-тоқсан

1-блок. "Бейнелеу сауаттылығы негіздері"

Өнер туындыларын қабылдау. 1сағ

"Мұражайға саяхат" (виртуалды немесе шынайы)
"Бейнелеу өнері" ұғымымен және оны зерделеу маңыздылығымен танысу.

1.1.1.1 қазақтың ұлттық және әлемдік мәдениетінің түрлі өнер туындыларымен танысу

Графика
2 сағат

"Ағаштар" - әртүрлі графикалық материалдарды қолдана отырып сурет салу.
Әр түрлі графикалық материалдармен (қарапайым қарындаш, қара гель қаламы, түрлі-түсті қарындаштар, пастельдер, балауыз қарындаштар, борлар, маркер) танысу.
Материалдардың мүмкіндіктері және сурет салу әдістері

1.1.2.1 қарапайым деңгейде әдістер мен тәсілдерді қолдана отырып, графикалық материалдар мен құралдарды қолдану және тәжірибе жасау

"Күзгі пейзаж" - сызықтық сурет
Сызықтардың әртүрлілігі және олардың сипаты.
Көлденең, тік, көлбеу, спиральды, доғалы сызықтар.
Суретте әр түрлі сызықтарды қолдану.

1.1.2.2 қарапайым деңгейде графиканың әдістері мен тәсілдерін қолдану және тәжірибе жасау

Кескіндеме 2 сағат

"Кемпірқосақ" - гуашпен сурет салу.
"Кескіндеме" ұғымымен танысу.
Спектрдің жеті түсі және олардың кемпірқосақта орналасу тәртібі туралы білім алу.
"Дақ", "жағынды" ұғымдарымен және оларды орындау тәсілдерімен танысу.

1.1.3.1 қарапайым тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, кескіндеме материалдары мен құралдарды пайдалану және тәжірибе жасау

"Күн" және "Түн" - акварельмен сурет салу.
Ұғымдарды зерттеу – "жылы" және "суық" түстер.
Түрлі түсті бояу туралы білім алу және оны акварельмен суретте қолдану.

1.1.3.2 кескіндеменің қарапайым тәсілдері мен техникаларымен қолдану және тәжірибе жасау

Мүсін
1 сағат

"Жемістер" – ермексаздан мүсіндеу.
"Пішін" және "көлем" ұғымдарын зерделеу
Жабыстыру ережелері мен әдістері туралы білім алу.

1.1.4.1 қарапайым тәсілдер мен техниканы қолдана отырып, мүсіндік материалдар мен құралдарды пайдалану және олармен эксперимент жасау

Сәндік-қолданбалы өнер
1 сағат

"Жолақтағы ою-өрнек" - гуашьпен безендірілген сурет.
Ұлттық, сәндік өнермен танысу.
"Ырғақ" және "симметрия" ұғымдары туралы білім алу.
Жолақта қарапайым ою-өрнек салу әдістері туралы білім алу.
Қылқаламмен ою-өрнек салу тәсілдері.

1.1.5.1 сәндік-қолданбалы өнерде қарапайым тәсілдер мен техниканы қолданып және материалдар мен құралдарды пайдаланып эксперимент жасау

Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

"Қылқаламға арналған ыдыс" - тұтас қатырма қағаздан құрастыру.
"Дизайн" ұғымымен танысу.
Көркем құрылыс туралы білім алу. Қатырма қағаз парағын белгілеу және бүгу тәсілдері.

1.1.6.1 қарапайым заттардың көркем үлгісін көре білу және өз қолдарымен эскизін салу;

"Үй" - шырын қорапшасы негізінде үйді модельдеу.
"Сәулет" ұғымымен танысу.
"Модельдеу" ұғымымен танысу
Түрлі-түсті қағаз бетінде бөлшектерді белгілеу және кесу тәсілдері

1.1.6.2 модельдеудің қарапайым әдістері мен тәсілдерін қолдана отырып, іс-әрекетте материалдар мен құралдарды қолдану және тәжірибе жасау

2 тоқсан

2-блок. "Бейнелеу өнері әлемі" блогы

Өнер туындыларын қабылдау 1 сағат

"Өнер түрлері" - саяхат сабағы
"Өнер түрлері" ұғымымен танысу. Өнер түрлері туралы қарапайым деңгейде білім алу.

1.2.1.1 өнер туындыларына талдау жасау, суретшінің шығармашылық ойын түсіну.

Графика
1 сағат

"Құмыра" - түрлі-түсті қарындаштармен сурет салу.
Графика түрлерімен танысу.
"Сурет композициясы" ұғымымен танысу.
Заттың құрылымы туралы қарапайым деңгейде білім алу.
Геометриялық фигуралардың көмегімен сурет салу тәсілдері.

1.2.2.1 графикалық суреттің жалпыдан жалқыға көшу техникасын меңгеру

Кескіндеме
1 сағат

"Бұлтты күн" суланған қағазға акварельмен сурет салу.
Кескіндеме түрлерімен танысу. Қарапайым деңгейде "сызықтық перспектива" ұғымымен танысу. "Жақын-алыс", "көп-аз" ұғымдары. Суланған қағазға сурет салу әдістері туралы білім алу.

1.2.3.1 кескіндемелік суретті салу техникасын үйрену

Мүсін
1 сағат

"Аққала" – ермексаздан мүсіндеу.
Мүсін түрлерімен танысу. Ермексазбен жұмыс істеу техникасын үйрену. Ермексазды жабыстыруда құрастыру әдісі туралы білім алу.

1.2.4.1 жұмысты орындау үшін мүсін түрлері мен орындау техникасын үйрену

Сәндік-қолданбалы өнер
2 сағат

"Торсық" - түрлі-түсті қағаздан жасалған аппликация. Сәндік өнер түрлерімен танысу.
Ұлттық тағамдармен танысу. Симметрия туралы білім алу. Түсті қағаздан симметриялы пішінді кесу әдістері туралы білім алу.

1.2.5.1 жұмысты орындау үшін сәндік-қолданбалы өнер түрлерін және жасалу технологияларын үйрену

"Қошқар мүйіз" Жұқа фетрден түрлі- түсті ою-өрнекті жасау.
Ұлттық ою-өрнектермен танысу. "Табиғи формалар" ұғымымен және олардың ою-өрнекке айналу жолдарымен танысу. Киізден ою-өрнек кесу әдістері туралы білім алу.

1.2.5.2 "табиғи формалар" ұғымын білу және жұмысты орындау үшін кейбір техниканы білу.

Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

"Карнавал бетпердесі"
Дизайн түрлерімен танысу. "Құрылыс" ұғымымен танысу.
Қатырма қағаздан жасалған жалпақ бетперде құрастыру әдістері. Симметриялық бөлшектерді кесу әдістері туралы білім алу.

1.2.6.1 жұмысты орындау үшін дизайн түрлері мен құрастыру және модельдеудің кейбір техникаларымен таныстыру

"Ертегі кейіпкерінің үйі" сурет-жоба.
Қарапайым деңгейде сәулеттік стильдермен танысу. Сәулеттік композицияның қарапайым әдістері туралы білім алу.

1.2.6.2 жұмысты орындау үшін сәулет стильдері мен кейбір құрастыру және модельдеу әдістерімен таныстыру

3-тоқсан

3-бөлім. "Бізді қоршаған әлемі" блогы

Графика
1 сағат

"Менің анам" - түрлі-түсті бояулармен сурет салу.
"Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарымен танысу.
Қарапайым деңгейде портретті сурет салу жолдарымен танысу.
Қарапайым деңгейде адам бетінің пропорциялары туралы білім алу.

1.3.2.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, графика құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру

Кескіндеме 2 сағат

"Наурыз" – гуашпен сурет салу.
"Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарымен танысу.
"Сюжеттік композиция" ұғымымен танысу. Сюжеттік суреттің құрамы туралы білім алу.

1.3.3.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, кескіндеме құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру

"Тау көрінісі" пейзажы- акварельмен сурет салу.
"Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарымен танысу.
"Пейзаж композициясы" ұғымымен танысу. Ауа перспективасы туралы білім алу. Түс реңктері және олардың пайда болуы туралы білім алу.

1.3.3.2 байқау және есте сақтау арқылы қоршаған әлемді суреттеуде тәсілдері мүмкіндіктерінің кейбір ерекшеліктерін, кескіндеме құралдарын таныс бейнелер мен пішіндер арқылы жүзеге асыру

Мүсін
2 сағат

"Күшік" – ермексазбен жұмыс
"Бақылау арқылы сурет салу" және "есте сақтау арқылы сурет салу" ұғымдарымен танысу.
"Жануар фигурасының пропорциялары" ұғымымен танысу. "Жағумен" модельдеуді қабылдау туралы білім алу.

1.3.4.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, мүсін құралдарын таныс бейнелер мен пішіндерді арқылы жүзеге асыру

Сәндік-қолданбалы өнер
2 сағат

"Ұлттық киімдер" коллажы (ұлттық бас киімдер, ұлттық көйлек т.б.) танысу.
Ерлер мен әйелдер костюмдерінің ерекшеліктері туралы білім алу.
Мата коллажын орындау тәсілдері туралы білім алу.

1.3.5.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәндік - қолданбалы өнер құралдарын білу

"Гүлді ою" - гуашпен сурет салу.
"Жалпылау" ұғымымен танысу. Қылқаламмен өсімдік оюларын салу әдістері туралы білім алу.

1.3.5.2 сәндік өнердегі "жалпылау" ұғымын, оны бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәндік - қолданбалы өнер құралдары арқылы білу

Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

"Ашық хат" - шағын формадағы дизайн әдістерімен танысу.
Шағын формадағы композиция туралы білім алу.

1.3.6.1 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен дизайн құралдары арқылы білу

"Бақтағы үй"
Табиғи материалдардан тұрғын үй жобасын жасау. Өңделген материалдарды модельдеудің қарапайым әдістері туралы білім алу.

1.3.6.2 қоршаған әлемнің кейбір ерекшеліктерін білу, оларды бейнелер мен пішіндердің көмегімен сәулет құралдары арқылы білу

4 -тоқсан

4-блок. "Шығармашылық"

Графика
2 сағат

"Көбелектер" - түрлі-түсті қарындаштармен сурет салу. Графика түрлерімен танысу.
"Сурет композициясы" ұғымымен танысу.
Тақырыптың дизайны туралы қарапайым деңгейде білім алу.
Геометриялық фигуралардың көмегімен сурет салу тәсілдері.

1.4.2.1 графикалық техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру

"Қой" - бормен немесе құрғақ пастельмен сурет салу.
Шығармашылық жұмыста графикалық тәсілдерді қолдану.
Суретте әртүрлі сызықтарды қолдану

1.4.2.2 өзінің графикалық жұмысын таныстыруда түрлі мүмкіндіктерді қолдану

Кескіндеме 2 сағат

"Көктем" - гуашьпен сурет салу.
Шығармашылық жұмыста кескіндеме техникасының білімін пайдалану.
Суреттегі жағындылар мен дақтарды қолдану.
Түс реңктерін пайдалану.

1.4.3.1 көркем техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру

"Гүлдер" – акварельмен сурет салу.
Шығармашылық жұмыста кескіндеме техникасының білімін пайдалану.
Дымқыл зат үсті бойынша техникасын қолдану.
Әртүрлі қалыңдықтағы қылқаламдарды пайдалану.

1.4.3.2 өзінің кескіндемелік жұмысын таныстыруда түрлі мүмкіндіктерді қолдану

Мүсін
1 сағат

"Ою-өрнек" бедері
Мүсіндік техникалардың білімін шығармашылық жұмыста қолдану.
Бедері үшін картон негізін қолдану.
Валиктермен мүсіндеу техникасын қолдану.

1.4.4.1 мүсіндік техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру.

Сәндік-қолданбалы өнер
1 сағат

"Киіз үй" коллажы.
Шығармашылық жұмыста сәндік техникалар туралы білімдерін қолдану.
Киіз бен жиектемені коллажда қолдану.

1.4.5.1 сәндік техникалар мен тәсілдердің көмегімен идеяларды шығармашылық түрде ұсыну және сезімдерін білдіру

Дизайн және сәулет (көркем құрастыру және модельдеу)
2 сағат

"Құс" - қатырма қағаздан жасалған ілмекті модель.
Фигураның құрылысы. Шығармашылық жұмыста дизайн мүмкіндіктерін пайдалану. Қанаттар мен аяқтарды бекіту нұсқаларын қолдану.

1.4.6.1 дизайн идеяларын шығармашылық түрде ұсыну, құрастыру мен модельдеудің техникалары мен тәсілдерінің көмегімен идеялар мен сезімдерді білдіру

"Менің қалам" - ұжымдық жұмыс.
Пластикалық бөтелкелерден жасалған рамадағы ғимараттарды модельдеу. Ермексаз. Шығармашылық жұмыста модельдеу мүмкіндіктерін пайдалану. Ғимараттардың жеке декорын қолдану.

1.4.6.2 сәулет идеяларын шығармашылық түрде ұсыну, құрастыру мен модельдеудің техникалары және тәсілдерінің көмегімен идеялар мен сезімдерді білдіру

11. Орта мерзімді жоспарлау кезінде блоктағы бөлімдер тақырыпқа байланысты жылжуы мүмкін. (Яғни, блоктардағы орта мерзімді жоспарлау кезінде бөлімдер ұзақ мерзімді жоспарда көрсетілген тәртіппен жүрмеуі мүмкін. Мысалы: 1. Блок "Бейнелеу сауаттылығының негіздері". Тақырыптар/бөлімдер – "Кемпірқосақ" кескіндеме - 1 сағат; "Жемістер" мүсін - 1 сағат; "Ою" сәндік -қолданбалы өнер - 1 сағат; "Қылқалам тірегі" Дизайн - 1 сағат; "Ағаштар" Графика -1 сағат; "Үй" сәулет өнері - 1 сағат, "Күзгі пейзаж" Графика -1 сағат; "Күн мен түн" кескіндеме - 1 сағат.


Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрінің
2022 жылғы 21 қарашадағы
№ 467 бұйрығына
5-қосымша


Қазақстан Республикасы
Оқу-ағарту министрінің
2022 жылғы 16 қыркүйегіндегі
№ 399 бұйрығына
53-қосымша



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет