41. Негізгіойлаутурлері (әртурлiжiктеу бойынша) көрiнетiнжагдайларды сипаттаңыз. Психология ғылымы өзінің тарихи дамуы барысында философиядан бірте –бірте алшақтай түсті, сондықтан психологтардың назарына, ең алдымен, алғашында философтардың назарында болған ойлаудың түрлері түсті. Бұл теориялық, пайымдап ойлау. Ірі философтардың бірі Р. Декарт “Мен ойланамын, яғни мен тіршілік етемін”, деген формуланы ұсынды.
Шығу тегі мен пайда болуы (генезі) бойынша ойлау келесі түрлерге жіктеледі:
Көрнекі-әрекеттік ойлау–мәселені шешу жағдаятын шынайы түрлендіретін, бақыланатын қозғалыстық әрекет арқылы іске асатын ойлау түрі.
Бұл көрнекі-әрекеттік ойлау, ол жоғары жануарларда да болады және оны И.П. Павлов, В. Келер, Н.Н. Ладыгина–Котс және т.б. сияқты ғалымдар жүйелі түрде зерттеген.
2.Көрнекі–бейнелік (бейнелік) ойлау–жағдаят тек бейне жоспарында ғана түрленетін ойлау түрі. Психологияда сонымен қатар дербес түр ретінде бейнелік (немесе көрнекі-бейнелік) ойлау бөліктеніп тұрады. Н.Н. Поддъяков пен оның қызметкерлерінің зерттеулерінде мектепке дейінгі жастағы балаға белгілі бір формалы жайпақ фигураны ұсынған, мысалы фанерден кесіліп жасалған қазды. Бейнелік ойлаудың өте маңызды ерекшелігі – заттар мен олардың қасиеттерінің әдеттегі емес, “керемет” сәйкестіктерін анықтау. Көрнекі — әрекеттік ойлауға қарағанда көрнекі–бейнелік ойлауда жағдай тек бейне тұрғысында өзгереді.
1.Ойлау формасы бойынша 3 түрге бөлінеді:
•Нақы әрекетті ойлау;
•Нақты бейнелік ойлау;
•Абстрактылы логикалық ойлау.
2.Мәселелерге қатысты 2 түрге бөлінеді:
•Теориялық ойлау;
•Практикалық ойлау.
Ойлау операциялары бірнеше түрге бөлінеді:
∆ Анализ (талдау);
∆ Синтез (жинақтау);
∆ Нақтылау;
∆ Жалпылау;
∆ Салыстыру;
∆ Абстракция.
ҚОРЫТЫНДЫ. Ойлаудың физиологиялық негізі И.П.Паловтың бірінші және екінші сигналдар жүйесі жөніндегі іліміне байланысты түсіндіріледі. Ойлау-ми қабығының күрделі формадағы анализдік-синтездік қызметтерінің нәтижесі ,мұнда екінші сигнал жүйесінің уақытша нерв байланыстары жетекші рөл атқарады.
