үрдістері  елсіз болып  табылады. Күшті тітіркендіргіштердің есерімен шартты 305

рефлекстерді алу кешігеді. Осымен қатар тггіркендіргіштердің 
әсерімен жоғары сезгіштік байқалады.
Күшті, үстамсыз тип. Күшті жүйке жүйесімен ерекшелене 
отырып, ол негізгі жүйке үрдістерінің үстамсыздығымен -
қозу үрдісінің тежелу үрдісінен басым болуымен сипатталады.
Күшті, үстамды, козғалғыш тип^ Қозу жэне тежелу 
үрдістері күшті және үстамды, бірақ олардың тездігі, 
қозғалшштығы, жүйке үрдістерінің шапшаң өзгеріп отыруы 
жүйке байланыстарының жылдам үйымдасуына және 
түрақсыздығына алып келеді.
Күшті, үстамды, сылбыр тип. Күшті және үстамды жүйке 
үрдістері аз қозғалғыштығымен ерекшеленеді. Бүл типтің 
өкілдері сырт қарағанда салмақты, орны қты, қиын 
қоздырғыш тип.
И.ГШавлов темпераментке былай деп анықтама береді: 
“Темперамент өрбір жеке адамньщ жалпы сипатгамасы болып 
табылады, оның жүйке жүйесінің негізгі сипаттамасы, әрбір 
индивидтің барлық іс-әрекетіне мөр қалдырады.”1
Психологтар Б.И .Т еплов ж әне В .Д .Н ебы лицы н 
И.П.Павловтың зертгеу жүмыстарын жалғастырды. Жүйке 
жүйесінің қасиеттерін зерттеуде өте нәзік инструменталді 
әдістерді қолдана отырып, жүйке жүйесінің қасиеттерін 
жоғары дәлдікпен сандық түрде көрсете отырып, адамның 
жүйке қызметінің кейбір дара ерекшеліктерінің озара 
байланысын галымдар делелдеді. Ж үйке үрдістері 
қасиеттерінің И.П.Павлов ашқан 4 түрінің бірігіп келуінен 
басқа да түрлерін анықтады.
Темпераментгің жүйке жүйесінін типтеріне тәуелділігі коп 
мағыналы болып табылады. Бүл мынаны білдіреді, жүйке 
жүйесінің белгілі бір қасиетіне темпераменттің бірнеше 
өртүрлі қасиеттері байланы сты жоне керісінш е, 
темпераментгщ бір қасиеті жүйке жүйесінің бірнеше ортүрлі 
қасиеггеріне тәуелді.

жүктеу/скачать 11,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: