сүрақтармен бейнеледі. Сонымен катар бүл қабылдау үрдісіне
ойлаудың қатысын көрсетеді.
«я ^ ез' келген қабылдау пікір арқылы іске асады. Мысалы:
бүл адам” , “бүл кітап”, “бүл үй” жөне т.б. Адамның
қабылдауы ~ затгар мен қүбылыстардың сезім органдарына
өсер еткен жай бейнесі ғана емес, сонымен қатар бар
төжірибенің негізівде ой елегінен өткен, талқыланған бейнесі
болып табылады.
Затты атай отырып, біздің қабылдауымыздың мазмүнына
анықтьиық енгіземіз, басқа адамдар үшін қабылдауымызды
белгілі етеміз. Әрбір сезге адамдардың тарихи жинақталған
тәжірибесі бекітілген. Сондықтан да қабылданатын затты
атай отырьщ, біз қабылдаудың мазмүнына тек озіміздің жеке
төжірибеміз ғана емес, сонымен қатар қоғамдық тәжірибені
енгіземіз. Айта кетуіміз керек, ойлау мен сейлеудің
арқасында қоғамдық сананың “призмасы” арқылы дуниені
■
танып білеміз. Адам қабылдауы тарихи сипатта . Алғашқы
Қауьщдық қүрылыс кезінде адамдар басқаша, қоршаған
дүниені қарапайьш түрде қабылдаған болатын. Адам
санасының тарихи дамуы нәтижесінде қоршаған дүниені
дүрыс, өте терең жөне мазмүнды қабыддауды аңғарамыз.
Біздің қабылдауларымыз сөйлеудің қатысымен іске асады,
кабьщдаулардың физиологиялық негізі тек бірінші сигнал
жүйесімен шекгеліп қоймайды, сонымен қатар екінші сигнал
жүйесінің жүйкелік байланыстары болып табылады.
Қабылдауда бірінші жөне екінші сигаалдар жүйесі қызметінің
бірлігін көруге болады.
Қабылдануда эмоциялық көңіл-күй ерекше орын алады.
Оған ең алдымен сол түйсіктердің сезімдік ырғактары
Кабылдаудың қүрамына кіреді. Оған қабылданатын
зат
турады бүрынғы коңіл-күйлері жөне ойларьшен байланысты
сезімдер жатады. Кейде қабылданатын заттарға бізде
кездесетін эмоциялық жағдайларды енгізуге болады:
Қуанышты, көңілді, қайғы жөне т.б. Сондықтан да біз
“коңіпді” немесе “көңілсіз” пейзаж, “қайғылы шел дала”,
“қуанышты” , “күлімсіреуді” жөне т.б. қабылдаймыз.
Сезімдер қабылдаудың белсенділігін артгырады.
Қабылдау үрдісінде зейін ерекше рөл атқарады, ол
Қабылдаудың белсенділігін арттырады, оның мынадай
сапаларын (толыктык, двлдік жене анықтылық) дамытады.
Зейін сияқты қабыддау да ерікгі және еріксіз бол
Достарыңызбен бөлісу: