Жалпы тарих және әгп кафедрасы саясаттану пәнінен дәрістер
Центризм—саясатта оңшылдар мен солшылдардың арасында орталық калыпты ұстанатын партиялық бағыт. Шовинизм
жүктеу/скачать 0,82 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ішкі саясат
- Экспансионизм
- Экспоприация
- Электорат
- Эмансипация
| Центризм—саясатта оңшылдар мен солшылдардың арасында орталық калыпты ұстанатын партиялық бағыт.
Шовинизм — ұлттық ерекшеліктерді дәріптейтін, бір ұлттың мүддесін басқа халықтардың мақсатына қарсы қоятын, ұлтаралық өшпенділікті қоздыратын,ұлтшылдықтың шектен шыққан түрі. Бұл атау Наполеон Бонапарттың басқыншылық саясатын, Францияның, "ұлылығын" қолпаштаған ағайынды И. және Т. Коньярдың " Үш түсті кокарда" комедиясындағы Никола Шовен деген солдаттың атымен аталады. Ішкі саясат—мемлекеттің өз ішіндегі әлеуметтік-саяси құрылысты сақтау немесе өзгерту мақсатындағы жүргізген саясаты. Эволюция — коғамдық-саяси өмірде біртіндеп, баяу даму. Бұл теорияның негізін салған ағылшын ғалымы Чарльз Дарвин болатын. Эклектизм — саясатта әр түрлі (кейде тіпті қарама-қарсы) көзқарастарды, идеяларды, теорияларды араластыру. Оның негізгі кемшілігі көптеген байланыс қатынастарының ішінде негізін таба білмеуде. Бұл атауды ежелгі грек фәлсафашысы Потамон кіргізген болатын. Экспансионизм — бір мемлекеттің басқа мемлекеттерге, халықтарға, аймақтарға ықпалын арттырып, билігін жүргізу үшін экономикалық, әскери, дипломатиялық әдістермен жүргізген саясаты. Экспоприация — бір тапты жеке меншігінен, өндіргіш, құралдарынан күшпен, ықтиярсыз айыру. Мысалы, Кеңес өкіметі кезінде қанаушы тап деп саналып, буржуазия мен помещиктердің меншігі осылай тартып алынды. Экстремизм — 1) саяси және басқа мақсаттарға жету үшін заңсыз, күштеу, зорлау тәсілдерін пайдаланатын әрекет. Ол ұлтаралық араздықты қоздырады, демократиялық принциптерді шектейді, елді тұрақсыздандырады, саяси шиеленістерді бейбіт жолмен шешуге мүмкіндік бермейді; 2) шектен шыққан көзқарастарға және шараларға бет бұрушылық. Электорат — халықаралық ұйымдарға, мемлекет басқару органдарына, жеке қызметкерді сайлау кезінде дауыс беруге құқығы бар адамдар тобы. Элита — саясатта, экономикада, рухани өмірде өздерінің білімділігімен, іскерлігімен, асқан мамандығымен ерекше жағдайға ие болған адамдар тобы. Бұл теорияның негізін салушылар итальяндық Г. Моска мен В. Парето. Олардың ойынша, саясат, экономика және ойшылдық саласында тамаша табысқа жеткен таңдаулылар қоғамды билейді, ғылыми-техникалық, әлеуметтік процестің козғаушы күші де осы сұрыпталған адамдар. Эмансипация — адамның немесе әлеуметтік топтың тәуелділік, кіріптарлық езгіден құтылып, теңдік алуы. Мысалы, ұлттык езгіден құтылу, әйелдердің ерлермен тең құкық алуы және т.с.с. Ертедегі Римде ол балалардың ата-аналар билігінен құтылуын білдірсе, XIX ғасырда әйелдердің, негрлердің теңдік алуын білдіреді. Эмиграция — 1) саяси, экономикалық, діни себептермен өз елінен басқа елге қоныс аударуы және сол елде тұруы; 2) басқа елдерден келіп, сол елдің азаматтары ретінде тұрып жатқан адамдардың жиынтығы. жүктеу/скачать 0,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|