«Жалпыұлттық құндылықтар негізінде білім беру және тәрбиелеу»

264 
9. 
Романцева Е.Т., Интроверт в экстравертном мире ООО Изд. Вектор, 
2013 
10. 
Нэнси Энковиц. Карьера для интровертов. Как завоевать авторитет и 
получить заслуженное повышение. 
- М.: Манн, Иванов 2013 
 
БІЛІМ БЕРУ ОРТАСЫНДАҒЫ БАЛАЛАРДЫҢ ӘЛ-АУҚАТЫ МЕН 
ҚАУІПСІЗДІГІН ҰЙЫМДАСТЫРУ 
 
Масжанова Жаркынай Баянбаевна 
 
Қарағанды облысы Ақтоғай ауданы «Қошқар тірек мектебі(ро)» КММ 
 
Аңдатпа. Қазіргі заманғы білім беру жүйесін жаңғыртумен қауіпсіз білім 
беру ортасын құру мәселесі ерекше өзекті бола бастады. Барлық мектептер оқу 
орындарына жаңа талаптар қоятын жаңа мемлекеттік білім беру 
стандарттарына көшті. Жаңартылған бағдарлама негізінде мемлекеттік білім 
беру стандарты қауіпсіз білім беру ортасын сәтті жүзеге асыру үшін қажетті 
факторлар мен жағдайлар туралы мәселені бекітеді және табиғи түрде бұл 
мәселені басты орынға қойып көтереді. Қазақтандық мемлекеттік білім беру 
стандартының шеңберінде негізгі білім беру бағдарламасын іске асыру 
шарттарының арасында психологиялық-педагогикалық жағдайлар, оның ішінде 
қатысушыларға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бағыттарының 
өзгермелілігі анықталып, сараланды 
Аннотация. В условиях модернизации современной системы образования 
особенно актуальным стал вопрос создания безопасной образовательной среды. 
Все школы перешли на новые государственные стандарты образования, 
которые 
предъявляют 
новые 
требования 
к 
учебным 
заведениям. 
Государственный образовательный стандарт на основе обновленной программы 
устанавливает вопрос о факторах и условиях, необходимых для успешной 
реализации безопасной образовательной среды, и закономерно выдвигает этот 
вопрос на первый план. Среди условий реализации основной образовательной 
программы в рамках казахстанского государственного образовательного 
стандарта были определены и дифференцированы психолого-педагогические 
условия, в том числе вариативность направлений оказания психолого-
педагогической поддержки участникам. 
Білім беру үдерісінде, оның ішінде оқушылардың психологиялық 
денсаулығын сақтау мен нығайту, денсаулық пен қауіпсіз өмір салты 
құндылығын қалыптастыру, білім беруді саралау және даралау-басты орында 
болу қажет. 
Оқушылардың денсаулығы елдің білім сапасын көрсетеді. Оқу процесінің 
табысты болуы және оқушының дұрыс дамуы, жайлы және қауіпсіз білім беру 
ортасында жүзеге асуы шарт. Осыған байланысты білім беру мекемесінде 

265 
психологиялық қолайлы климатты қалай құру және сақтау керек деген сұрақ 
туындайды. 
Қауіпсіздік – адам дамуының кілті. Егер адам өзі тұратын ортаның 
қауіпсіздігіне сенімді болса, онда ол өзін жайлы сезінеді және сәйкесінше 
оқушылардың өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі жүзеге асыруына ықпал ететін 
жағдайлар жасалады. Қазіргі уақытта денсаулық пен қауіпсіздік критерийлеріне 
мемлекеттік саясатта да, білім беру жүйесінде де көп көңіл бөлінуде, бұған 
балалар денсаулығының нашарлауы, әлеуметтік дезадаптация деңгейінің 
жоғарылауы және білім деңгейінің нашарлауы ықпал етті. (2.4) 
Білім беру мекемесінің қауіпсіздігі: 
- бұл оқушылар мен қызметкерлердің өмірі мен денсаулығын, сондай-ақ 
білім беру ұйымының материалдық құндылықтарын ықтимал жазатайым 
оқиғалардан, өрттерден, авариялардан және басқа да төтенше жағдайлардан 
сақтауға арналған жағдайлар; 
- бұл мектептің нақты жай-күйін, техникалық жағдайын, оқу-тәрбие 
процесін ұйымдастыру жағдайларын, балаларды және балаларды ішкі және 
сыртқы қауіп-қатерлерден қорғау үшін мекеме әкімшілігі мен мемлекет 
қабылдайтын шаралар жүйесі. қылмыстық және техногендік жағдай, табиғи 
аумақ, террористік актілердің алдын алу, жолын кесу және жою салдары. 
Білім беру ортасының қауіпсіздігін қалыптастыру және қамтамасыз ету 
мыналарды қамтиды: 
1. Білім беру ұйымының жан-жақты қауіпсіздігін қамтамасыз ету, оны ішкі 
және сыртқы қауіптерден қорғау мәселелерін шешуде оқушылармен, олардың 
ата-аналарымен, педагогикалық ұжыммен, атқарушы билік органдарымен, 
полициямен, қоғамдық ұйымдармен тұрақты жұмыс жүргізу. (3.1) 
2. Оқушылар арасында есірткінің таралуының жолын кесуде және 
кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың алдын алуда ішкі істер 
органдарына көмек көрсету. 
3. Жоғары сынып оқушылары мен ата-аналар комитеті мүшелерінің оқу 
орны бойынша кезекшілік жұмысын ұйымдастыру. 
4. Білім беру мекемесінде ішкі тәртіп ережелері мен қауіпсіздік 
ережелерінің сақталуын бақылау. 
5. Мектептегі іс-шараларда құқық қорғауды ұйымдастыру. 
6. Білім беру мекемесінің оқушылары мен қызметкерлерін таныстыру 
7. Күзет және өртке қарсы құрылғылардың жұмысын бақылау 
сигнализация, техникалық қорғау құралдарының жағдайы. 
8. Білім беру мекемесінің оқушылары мен қызметкерлерінің денсаулығын 
сақтау және өмірін сақтау. 
9. Оқушылар мен оқу орны қызметкерлерінің қауіпсіздік техникасы 
ережелерін сақтауы. 
10. Қауіпсіздік тұрғысынан, олардың күнделікті қызмет ету барысында, 
сондай-ақ қауіп-қатерлерді жүзеге асыру жағдайларында және осы қауіптерге 
қарсы іс-қимыл шараларында мектеп өміріндегі маңызды оқиғаларға 
байланысты процестерді құжаттау. (4.5) 

266 
Сонымен қатар, білім берудің бастапқы кезеңі және орта білімге көшу 
әрбір баланың өміріндегі өте қиын және бетбұрыс кезеңі болып табылады: 
оның қоғамдық қатынастар жүйесіндегі орны өзгереді, оның бүкіл өмір салты 
өзгереді, психо- эмоционалдық жүктеме артады. Бастауыш мектепте және орта 
сыныпқа көшу кезінде балада көптеген стресстік жағдайлар болады - бұл 
оқушылардың психикалық және физикалық денсаулығына әсер етеді, 
бейімделу бұзылады, болып жатқан нәрсені түсінбеушілік пайда болады және 
бала психологиялық жарақат алуы мүмкін.. Осыған байланысты қауіпсіз орта 
физикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етуді ғана емес, материалдық-техникалық 
қамтамасыз етуді, баланың ғарыштағы жеке қауіпсіз мінез-құлқын, ең алдымен 
психологиялық қауіпсіздікті де қажет етеді. 
Мектеп өміріне араласудың арқасында баланың қызығушылықтары мен 
әлеуметтік байланыстары кеңейеді, ересектермен және құрдастарымен қарым-
қатынас белгілі бір ережелермен «делдалдыққа» ерікті сипатқа ие болады. 
Қауіпсіз білім беру ортасы оқушының өміріне әсер ететін барлық 
тараптардың өзара әрекеттесуімен құрылуы керек, ең алдымен, бұл бала өсетін 
отбасы және, әрине, оқушы күнінің көп бөлігін өткізетін мектеп. Мектепке келе 
отырып, бала өзінің әлеуметтік жағдайының өзгеруіне және айналасындағы 
адамдардың: балалардың, ересектердің - мұғалімдердің өзгеруіне байланысты 
психологиялық бейімделудің көптеген қиындықтарын жеңеді. Баланың 
мектептегі өмір сүру сапасын қамтамасыз етуде мұғалімнің рөлі зор. Адамның 
жеке қасиеттерін, оның өмірлік құндылықтарын қалыптастыру ұстаздарға 
байланысты. Мұғалімдер мен ата-аналар оқушының толық және жан-жақты 
дамитын қолайлы және қауіпсіз білім беру ортасын құруы керек. 
Мектептегі алаңдаушылықтың жоғары деңгейі табысты оқуға мүмкіндік 
бермейді, зейінді шоғырландыру қабілетін төмендетеді, ақпаратты және 
ассоциативті ойлауды қайта жаңғыртуды нашарлатады. Осыған байланысты 
оқушылардің бұл санаты үшін түзету жұмыстарын жүргізу қажет 
Ата-аналардың қатысуынсыз оқу үдерісі мүмкін емес. Олай болса, 
мектептің, отбасының және баланың дамуы мен тәрбиесіне үлес қосатын 
микроқоғам мүшелерінің басты мақсаты – мектеп мұғалімдері мен 
психологтарының баланың дамуына үнемі қолдау көрсетіп, көңіл бөліп 
отыруы, қиындықтарын, ерекшеліктерін зерттеу болып табылады. әр 
отбасының мүмкіндіктері мен ата-аналар мен мектепке дер кезінде көмек пен 
қолдау көрсету. 
Сонымен қатар, ата-аналарға балаларының дамуы мен тәрбиесі туралы 
дұрыс түсінік қалыптастыру үшін үйде балаларды аралау, ата-аналармен 
әңгімелесу, ата-аналар жиналысы, тренингтер, отбасын біріктіретін ойындар, 
түрлі конференциялар сияқты әдістерді қолдануға болады. 
Сонымен, білім беру ортасындағы психологиялық қауіпсіздікке төнетін 
басты қауіп психологиялық зорлық-зомбылықтың болуы, ал психологиялық 
қауіпсіздікке төнетін қатер – жеке-құпия қарым-қатынас қажеттілігіне 
қанағаттанбау және білім беру ортасының референттік маңыздылығының 
жоқтығы. 

267 
Сонымен, психологиялық қауіпсіздік – бұл өзара әрекеттесу кезінде 
зорлық-зомбылық көріністерінен бос, жеке-құпиялық қарым-қатынасқа деген 
қажеттіліктерді қанағаттандыруға ықпал ететін, қоршаған ортаның референттік 
маңыздылығын тудыратын және қатысушылардың психикалық денсаулығын 
қамтамасыз ететін білім беру ортасының жағдайы. ол. 
Оқушылар мен ата-аналар қауіпсіз жұмыс туралы ақпаратпен интернет 
желісінде және оқу орындарының ресми сайттарында таныса алуы қажет және 
мектеп тарапынан бұл мәселенің алдын алуы шарт. Себебі бірінші кезекте, 
ғаламтордық қарқынды дамып бірінші кезекте тұрған сәтінде барлық 
қауіпсіздікке байланысты ақпаратты ата-анаға, балаға ғаламтор арқылы жылдам 
жеткізіп таратып отырған дұрыс. Ал енді ғаламтордың кері әсерін жою 
мақсатында әрбір білім беру ұйымдарында профилактикалық жұмыстармен 
қатар, педагогикалық ұжыммен, оқушылармен мақсатты тәрбие жұмысы 
жүргізілуі қажет. Әрбір мектеп білім беру үдерісінде оқушылардың ақпараттық 
қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қауіпсіз ақпараттық білім беру ортасын құруы 
керек. Мектептің қауіпсіз ақпараттық білім беру ортасы мыналарды көздейді: 
техникалық қауіпсіздікті бақылауды ұйымдастыру; мұғалімді (сынып 
жетекшісін) интернеттің білім беру ресурстарын пайдалануға үйрету; білім 
беруде интернет желісін пайдаланатын оқушылардың ақпараттық қауіпсіздігін 
қамтамасыз ету үшін педагогикалық жағдайлар жасау; оқушылар мен олардың 
ата-аналары арасында түсіндіру жұмыстары және оқу үдерісінің ақпараттық 
қауіпсіздігі. Мектепте Интернет желісіне қосылуды қамтамасыз етумен келесі 
ұйымдастыру шараларын жүргізу қажет: - Интернет желісіне кіру нүктесінің 
жұмысына жауапты тұлғаны тағайындау; - оқушылардің интернетті 
пайдалануын бақылауды ұйымдастыру - жұмысқа жауапты Интернетке кіру 
нүктесінің нұсқауларын бекіту; - интернет ресурстарымен жұмыс істеуді 
ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асыру; - Интернет желісіндегі 
оқу үдерісі субъектілерінің қызметін реттейтін құжаттарды бекіту (мұғалімдер 
мен мектеп оқушыларының Интернет желісіндегі жұмысы туралы ереже, 
Интернетте қауіпсіз жұмыс істеудің пайдаланушы ережелері, коммуналдық 
қызметтерді пайдалануды бақылау тәртібі туралы қызметкерлерге арналған 
нұсқаулықтар) оқушылардің интернеттегі оқу орындары). Оқушылардың 
өздеріне кері әсерін тигізетін ақпаратқа қол жеткізуін шектеу үшін мектепте 
арнайы мазмұнды сүзгілеу жүйесі, сонымен қатар вирусқа қарсы бағдарламалар 
орнатылады. Оқушылардің интернетті пайдалануын бақылау оқу орындарында 
бағдарламалық-техникалық 
құралдардың 
және 
визуалды 
бақылаудың 
көмегімен жүзеге асырылуы мүмкін. Осылайша, бүгінгі таңда ақпараттық білім 
беру ортасында оқушылардың қауіпсіздігі мәселесіне кешенді көзқарас және 
барлық мақсатты аудиториямен: оқушылармен, мұғалімдермен және ата-
аналармен жұмысты ұйымдастыру туралы айту маңызды екені анық. 
Ақпараттық қауіпсіздік мәселесі мұғалімдердің біліктілігін арттыру 
курстарында, ата-аналар жиналысында, оқушылардың алдын алу шараларында 
қамтылуы керек. Қауіпсіздік саласында ақпараттық мәдениетті қалыптастыру 
ұзақ және күрделі процесс және біздің балаларымыздың және қоғамымыздың 

268 
болашағы осы бағыттағы жұмыстың қаншалықты тиімді ұйымдастырылғанына 
байланысты. 

жүктеу/скачать 6,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: