«Жалпыұлттық құндылықтар негізінде білім беру және тәрбиелеу»
жүктеу/скачать 6,46 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1-мысал.
Айталық екі күміс теңге бірмезгілде лақтырылсын. Бұл сынақта элементарлық оқиғалар бар: Енді осы сынақта елтаңбаның пайда болу санын анықталық. Елтаңба пайда болуы үшін элементарлық оқиғалардың біреуі пайда болуы керек. Егер Х арқылы елтаңбаның пайда болу санын белгілесек, онда Х- тің мәндері 0,1 және 2 , әғни не елтаңба пайда болмайды ( оқиғасы пайда болғаны), не 1 рет пайда болады ( 2 немесе 3 пайда болғаны) не 2 рет пайда болады ( 1 пайда болғаны).Сонымен Х айнымалы шама, ол өзінің мәндерін сынақ нәтижесіне байланысты қабылдайды. Алгебра және анализ бастамалары курсында сандық функциялар қарастырылатыны белгілі. Сандық функциялардың анықталу облысы да нақты сандар жиынында жатады. Ал жоғарыда қарастырылған мысалдардағы Х айнымалы шамасы да сандық функция болып табылады. Себебі оның мәндері нақты сандар жиынында жатады. Бірақ та бұл айнымалы шаманың анықталу облысы қарастырып отырған сынақтағы элементар оқиғалар жиыны болып табылады. Сонымен біз сандық функциялардың жаңа түрімен таныстық, бұл функциялардың мәндері элементар оқиғалардан тәуелді. Қарастырып отырған сынақтағы элементарлық оқиғалардың жиынын элементарлық оқиғалар кеңістігі деп атайды және арқылы белгіленеді. Анықтама. Элементарлық оқиғалар жиынында анықталған ) ( Х Х функциясын кездейсоқ шама деп атайды, . Кездейсоқ шамалар мен кездейсоқ оқиғаларды бір-бірінен ажырата білген жөн. Анықтамадан байқап отырғанымыздай кездейсоқ шама міндетті түрде пайда болады, тек оның қандай мәнді қабылдайтыны алдын-ала белгісіз. Ал кездейсоқ оқиғаның пайда болуының өзі кездейсоқ жай. 4 5 3 p ЦЦ ЦЕ ЕЦ ЕЕ 4 3 2 1 , , , , , 2 1 386 Кездейсоқ шамалардың басқа шамаларға қарағанда өзгешелігін байқау үшін мына мына схеманы қарасытруға болады. Кездейсоқ шамаларды мысалдары: 1. Белгілі бір детальдар партиясында жарамсыз детальдар саны. 2. Бір күн ішінде белгілі бір қалада дүниеге келген балалар саны. 3. Бір сөткеде телефон станциясына түскен тапсырыс саны. 4. Нысанаға тигенге дейін жүргізілген атыс саны т.б. Кездейсоқ шамалар Х,У, Z ,... әріптері арқылы белгіленеді, ал олардың мүмкін мәндері сәйкес х,у , z ,... әріптері арқылы белгіленеді. Кездейсоқ шамалар дискреттік және үзіліссіз кездейсоқ шамалар болып екі түрге бөлінеді. Біз дискреттік кездейсоқ шамаларға тоқталамыз. жүктеу/скачать 6,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|