Жануар физол

 

193

Қарынның сөл бөлу қарқыны тəулік бойына өзгеріп отырады (86-сурет). 

Ертеңгісін  жəне  кешке  қарай,  малдың  азықты  қабылдайтын  уақыттарында, 

сөл  бөлу  күшейеді,  түнге  қарай  нашарлай  бастайды.  Əрбір  азықтандыру 

үстінде  азықтың  əсерінен  сөл  бөлу  күшейеді.  Азықтандыру  аралығында 

қарын  сөлі  желінген  азықтың  ыдырау  өнімдерінің  жүйкелі-гуморальды 

əсерімен жүреді. 

 

 

8.5.3. Шошқа қарнындағы ас қорыту 

 

    Шошқа  қарыны  бір  бөлімнен  тұрғанымен,  құрылысы  жағынан  күрделі. 

Оның жалпы сыйымдылығы 6,5-9 л немесе ас қорыту жолының 1/3-не жуық. 

Қарынның  кілегейлі  қабығында  бес  аймақ  болады  (87-сурет).  Өңештің  көп 

қабатты жалпақ эпителийі кіші иін 

бойымен біршама жерге созылып, безсіз өңештік аймақ түзеді.  

 

 

 

 

Үлкен  иін  бойымен  кілегей  қабықтың  көп  бөлігін  (жартысына  жуығын) 

ала  кардиалық  аймақ  орналасады.  Осы  кардиалық  аймақтың  басталған 

жерінен күмбез тəрізді қарын қалтарысы (дивертикула) шығып тұрады. Бұл 

безсіз бөлім қарынның негізгі қуысынан арнаулы қатпарлармен бөлектенеді. 

Кардиалық  аймақтың  түтікше  бездері  негізгі  жəне  қосымша  торшалардан 

құралып,  сілтілік  реакциялы,  құрамында  шырыш  жəне  аз  мөлшерде 

пепсиноген бар сөл бөледі. 

Қарынның  кілегей  қабығының  қалған  бөлігін  түптік  жəне  пилорус 

аймақтары  алып  жатады.  Бұл  аймақтарда  бөлінген  қарын  сөлі  құрамы  мен 

қасиеттері  жағынан  ит  қарнының  сөліне  ұқсас.  Қарын  түбі  бездері  сөлінің 

тығыздығы 1,007, құрамында 0,31-0,35 пайыз тұз қышқылы болады. 

Шошқа  қарнында  азық  жақсы  араласпайды  да,  жұтылған  ретіне  қарай 

горизонтальды  түрде  қабат-қабат  болып  орналасады  (88-сурет).  Сондықтан 

ол қарын сөлін біртіндеп сіңіреді де, қарында екі түрлі процесс - көмірсулар 

мен  белоктардың  ыдырауы  қатар  жүреді.  Көмірсулар  қарын  қалтарысында, 

87-ñóðåт.

 

Øîøº-   º-ðíûíû» êiëåãåé 

º-áû¹ûíä-¹û -éì-ºт-ð:  

1- ¼»åø; 2- áåçñiç -éì-º; 3- 

º-ëт-ðûñ (äèâåðтèêóë-); 4- 

ê-ðäè-ëûº -éì-º; 5-º-ðûí т¾ái; 6- 

ïèëîðóñ -éì-¹û

 

 

194

өңештік аймақта, қышқыл сөл сіңіп үлгермеген жынның терең қабаттарында 

сілекей  ферменттері  мен  микроорганизмдердің  əрекетінен  ыдырайды. 

Көмірсулар ыдырауының нəтижесінде мальтоза, глюкоза жəне ашу өнімдері - 

сүт,  сірке  қышқылдары,  майлы  қышқыл,  газдар  бөлінеді.  Жалпы  алғанда 

қарында жеңіл қорытылатын көмірсулардың 20 пайызына жуығы ыдырайды. 

Жын  қышқыл  сөлді  сіңіре  келе  көмірсулардың  ыдырауы  баяулап,  тоқтайды 

да, белоктардың ыдырау процесі басталады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

жүктеу/скачать 9,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: