Жануар физол

Құрамы 

қоюлығына 

(консистенциясына)  қарай  қарында  қабылданған  азық  4-10  сағат  бөгеледі. 

Көмірсуларға бай азық ішекке ертерек өтеді, белоктар олардан шабандау, ал 

майлар өте баяу өтеді. Жақсы майдаланған азық ірі азықпен салыстырғанда 

қарында азырақ аялдайды. 

    Қарыннан  ішекке  жын  жеке-жеке  үлеспен  (порция)  өтеді.  Ол  пилорус 

қысқышының 

ашылып-жабылуына 

(пилорус 

рефлексі) 

байланысты. 

Қарынның  қышқыл  сөлі  сіңген  жын  пилорус  аймағына  жеткенде  тұз 

қышқылы  сезімтал  жүйке  ұштарын  тітіркендіріп,  рефлекс  түрінде  қысқыш 

ашылады. Одан əрі қарынның жиырылуы нəтижесінде ішекке өткен қышқыл 

жын  ұлтабар  ұшы  рецепторларын  тітіркендіріп,  пилорус  қысқышы 

жабылады. Ішекке өткен жын бейтараптанып болғанша қысқыш жабық күйде 

қалады.  Осылай  процесс  қайталана  береді.  Пилорус  қысқышы  майдың 

əсерінен де жабылады, сондықтан майлы азық қарында ұзақ бөгеледі. 

    Жалпы  қарын  қызметтерін  қамтамасыз  ететін  физиологиялық  тетіктер 

барлық  түліктерге  ортақ  заңдылықпен  əрекет  етеді.  Дегенмен,  малдың 

қоректену  ерекшеліктеріне,  қарынның  көлемі  мен  құрылысына  байланысты 

қарын қызметінде өзгешеліктер байқалуы мүмкін. Осымен байланысты жеке 

түліктер қарнындағы ас қорыту ерекшеліктеріне тоқталған жөн. 

²-ðûí 

т

iðêåó ¸äiñi  

 

189

 

жүктеу/скачать 9,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: