Тыныс коэффициентінің мағынасына сəйкес газдардың

Калориялық 

коэффицент 

Тыныс коэффиценті 

0,7 

 

0,75 

0,85 

0,95 

1 л оттегіні 

сіңіргенде,кДж 

1 л көмір 

қышқыл газын 

бөлгенде, кДж 

19,623 

28,032 

19,845 

26,461 

20,105 

25,130 

20,364 

23,957 

20,620 

22,910 

20,875 

21,133 

21,135 

21,972 

Аралас  азықпен  қоректенген  жағдайда  (малда)  тыныс  коэффициенті  0,7-1 

аралығында,  көбіне  1-ге  жақын,  ал  жырқыш  аңдарда  -  0,75  шамасында 

қалыптасады.  Организмде  көмірсулардың  майға  айналу  процесі  жүрсе, 

тыныс коэффициенті 1-ден артып кетеді. Оның себебі көмірсулар құрамында 

маймен  салыстырғанда  оттегі  көп,  сондықтан  майларды  түзуден  артылған 

оттегі  тотығу  процесінде  пайдаланылады  да,  ауадан  сіңірілетін  оттегі 

мөлшері  азаяды,  организмнен  бөлінген  көмір  қышқыл  газының  мөлшері 

қабылданған оттегіден артып кетеді. 

Ашығу жағдайында, организмде майдың көмірсуға айналу процесі жүрсе, 

тыныс коэффициенті 0,7-ден төмендеп кетеді. Бұл жағдайда ауадан сіңірілген 

оттегі тек ғана майларды тотықтыру үшін ғана емес, көмірсулар молекуласын 

түзу  үшін  де  жаратылады.  Осы  себепті  ауадан  оттегі  көп  мөлшерде 

қабылданады. 

Сонымен,  организмнің  энергия  шығынын  жанама  жолмен  анықтау  үшін 

алдымен  тыныс  коэффициентін  есептеп  шығарады  да,  арнаулы  таблицадан 

сол коэффициентке сай оттегінің немесе көмір қышқыл газының калориялық 

коэффициентін  табады.  Осы  санды  организм  қабылдаған  оттегі    немесе 

бөлген  көмір  қышқыл  газы  мөлшеріне  көбейту  арқылы  белгілі  бір  уақыт 

ішіндегі энергия шығынын анықтайды.