337
құрылымдарының, мүшелерінің, белгілерінің дамуындағы реттілікті
қамтамасыз етеді.
Үйлесімдік гормондар жеке
мүшелердің қызмет-əрекеттерін өзгертіп,
оларды организм жағдайына сəйкестендіреді. Мысалы, адреналин жүрекке
əсер етіп, оның жиырылу күшін арттырады, жүрек жұмысының жиілігін
шапшаңдатып, ішек-қарын қимылын баяулатады. Гормондардың бұл
тобының əрекеті организмде жүретін процестерді оның физиологиялық
күйіне үйлестіруге бағытталады.
Əсер бағытына
қарай гормондарды үш топқа бөледі:
1)
Нысана мүшелерге əсер ететін
эффекторлық гормондар;
2)
Эффекторлық гормондардың түзілуі мен бөлінуін жандандыратын
троптық гормондар;
3)
Гипофиздің троптық гормондарының бөлінуін реттейтін
релизинг
гормондар. Өз ретінде соңғылар
либериндер жəне
статиндер болып
жіктеледі.
Гормондар құрылымдық материал да, қуат көзі де болып табылмайды.
Олар ерекше биокатализаторлар - реттегіш заттар. Гормондар қанда еркін
немесе белоктармен қосылыс түрінде болады. Белоктармен байланысу
нəтижесінде гормондар белсенділігін жоғалтады. Осыған сəйкес бездердің
функционалдық күйін тексергенде тек гормондардың концентрациясын ғана
анықтаумен шектелмей, олардың қандай күйде (еркін не қосылыс күйінде)
екеніне көңіл бөлу керек.
Достарыңызбен бөлісу: