Жануар физол

Лимбикалық  жүйе  вегетативтік  процестерді  реттеуге  қатысады.  Ол 

барлық  ішкі  ағзалардан  афференттік  импульстер  қабылдайды  да, 

гипоталамус пен вегетативтік жүйке жүйесінің шеткі бөлімдері арқылы ішкі 

ағзалардың қызметін, зат алмасу процесін, ішкі секреция бездерінің қызметін 

реттейді,  үйлестіреді,  организмнің  ішкі  ортасының  тұрақтылығын 

қалыптастырады. Осы себепті оны кейде висцеральдық ми деп те атайды. 

Лимбика  жүйесінде,  гипоталамусте  жəне  торлы  құрылымда  организм 

эмоциясын  басқаратын  орталықтар  орналасқан.  Оны  осы  аталған 

құрылымдардың белгілі бір ядроларын тітіркендіру немесе зақымдау арқылы 

дəлелдеген.  Мысалы,  мысықтың  бадамша  кешенін  электр  тогымен 

тітіркендіргенде,  ол  белін  бүкірейтіп,  пысқырып,  көзін  бадырайтып, 

 

577

агрессивтік  мінез  көрсеткен.  Лимбика  жүйесінің  кейбір  құрылымдарын 

хирургиялық  операция  арқылы  алып  тастағаннан  кейін,  қолға  үйретілген 

жануар  жабайыланып  кетеді.  Лимбикада  жағымсыз  эмоциялар  (ашу,  ыза, 

үрей  т.б.),  орталықтарымен  қатар  жағымды  эмоциялар  (рахаттану, 

тыныштану, қуану т.б.) орталықтары да орналасады жəне олар бір-біріне өте 

жақын жатады. 

Лимбика  жүйесімен  қоректік  жəне  жыныстық  қозу  процестері  де 

байланысты.  Мысалы,  бадамша  ядролар  зақымданғанда  малдың  тəбеті 

күшейіп,  ол  қатты  семіреді.  Белдемше  қыртысы  зақымданған  ұрғашы  егеу 

құйрықтардың  жыныстық  қызметі  күшейіп,  енелік  инстинктері  жойылып 

кетеді. Гиппокампты зақымдағаннан кейін жануардың жады (есі) нашарлап, 

əсерлерді есте сақтау қабілеті жойылады. 

                           

 

 

 

 

 

жүктеу/скачать 9,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: