Қан қысымының жануарлар артериясындағы деңгейі

 

104

Жылқы  

Ірі қара  

Қой  

Ешкі  

Шошқа  

Тауық  

Ит  

17(16-23)  

17(16-23)  

18(15-19)  

18(16-21) 

17(15-19)  

21(17-27)  

16(14-20)  

130(110-160) 

125(110-150) 

135(110-140) 

135(120-160) 

130(110-140) 

160(130-200) 

120(105-140)  

10(6-16)  

11(6-15)  

10(9-14)  

10(9-15) 

10(9-13)  

15(13-20) 

11(6-13)  

75(45-120) 

70(45-110) 

75(65-105) 

75(65-110) 

75(65-110) 

105(100-130) 

80(45-100)  

 

Ірі жəне орташа артериялар қабырғасының керілгіштік жəне серпімділік 

қасиеттері  жақсы  дамыған.  Сондықтан  қан  жүректен  қуылған  кезде  қан 

тамырлары  қабырғасы  керіліп,  олар  жүректен  айдалған  қанды  сыйдырып 

алады. Диастола кезінде тамыр қабырға- лары тартылып, қанды капиллярлар 

бағытында сыға ығыстырады. 

Тамырлардағы  қанның  қысымы  жүрек  айналымының  сатыларына  қарай 

өзгеріп  отырады.  Қарыншалардың  жиырылуы  кезінде  қан  қысымы 

жоғарылайды,  оны  максимальды  немесе  систолалық  қысым  деп  атайды. 

Қарыншалардың босаңсуы

 

кезінде қан қысымы төмендейді, оны минимальды 

немесе диастолалық қысым дейді (14-таблица). 

Максимальды жəне минимальды қысымдар айырмасын пульстық қысым 

деп  атайды.  Пульстық  қысым  жүрекке  жақын  орналасқан  артерияларда 

жоғағырақ болады (31-сурет). Систолалық қысым сол жақ қарынша еттерінің 

физиологиялық  жағдайын  сипаттаса,  диастолалық  қысым  -  артериялар 

қабырғасының тонусының деңгейін көрсетеді. 

 

Систолалық қысым 

          Диастолалық қысым  

 

 

Артериялар мен веналардағы қысым айырмасы жүректің қолқа жүйесіне 

қанды айдау, ал вена жүйесінен – сору қызметіне байланысты қалыптасады. 

Систола кезінде қолқада қысым с.б. 150-180 мм, артерияларда - 100-120 мм, 

артериолаларда  -  50,  капиллярларда  -  20-40,  веналарда  -10-15  мм,  ал  ірі 

веналарда нөлге дейін төмендейді. 

Қан  қысымының  деңгейі  малдың  жынысына,  жасына,  салмағына, 

өнімділігіне,  физиологиялық  күйіне  (буаздық,  сүттену  т.б.)  байланысты 

өзгереді. Егер қан қысымы деңгейінің өзгерістерін тікелей əдіспен (32-сурет) 

31-ñóðåт

. 

Т

-ìûðë-ðä-¹û 

º-í 

êûñûìûíû» -óûтºóë-ðû: 

1 - -ðтåðèÿë-ð; 2 --ðтåðèîë-ë-ð; 

3 - ê-ïèëëÿðë-ð; 4 - âåí-ë-ð

 

 

105

жедел  тəжірибе  үстінде  жазып  алса,  онда  үш  түрлі  кертпештерді  байқауға 

болады  (33-сурет).  Кертпештердің  1-түрі  жүрек  жұмысының  кезеңдеріне 

байланысты:  систола  кезінде  қисық  сызық  көтеріледі,  диастола  кезінде  – 

төмендейді.  

Кертпештердің 2- түрі - тыныс кезеңдерімен байланысты, олар көлбеулеу 

келеді.  Тыныс  алынған  кезде  кертпештер  біртіндеп  биіктейді,  ал  дем 

шығарылған кезде – төмендейді. 

 

 

 

 

Кейбір  жағдайларда  кертпештердің  3-  түрін  де  байқауға  болады.  Бұл 

сирек, пəс толқындар қан тамырлары тонусының өзгеруімен байланысты. Үй 

жануарларында  қан  қысымын  аускультациялық,  немесе  осциллометрлік 

əдістерді  қолдана  отырып  жанама  жолмен  құйрық,  сан  жəне  сирақ 

артерияларында анықтайды. 

 

жүктеу/скачать 9,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: