Жануарлар экологиясы



Pdf көрінісі
бет73/112
Дата15.11.2023
өлшемі12,6 Mb.
#122838
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   112
(Ітесііуогіа)
айтуға болады.
Бір жерге шоғырланып үлкен тобыр қүрмайтын, популяциядағы
дарақгары 
онша 
тығыз 
орналаспаитын 
жануарлардың 
популяциясынын жыныстьщ қүрамында аздаған ауытқушылықгар 
кездескенімен бэрібір эрдайым еркектерінің саны басым болады. 
Популяциясында еркек жыныстылар басым болатын жануарларда 
үрпағын жемдеп асырау, қауіп —қатерден қорғау, қорегін табуға жэне 
қорғануға баулып тәрбиелеу т.б. қамқорлық көрсеіудің түрлері жақсы 
дамыған. Сүтқоректілердің ішінен жыртқыштар бүған мысал бола
алады.
Кей жануарлардың екінші реттік жыныстық қүрамындағы 
(төлдерінің жыныстық қүрамы) еркек пен үрғашыларының саны тең 
шамалас бола түра үшінші реттік жыныстық қүрамының кезеңіне 
келгенде көбінесе үрғашыларының саны басым болады. Мүндай 
жануарлардьщ еркектері аз жасайды, қолайсыз жағдайларда еркектері 
топ-тобымен қырылуы жиі кездеседі. Популяцияның жыныстық 
құрылымының 
қүбылмалығының бүл түрі үзақ жасайтын, аз 
төлдейтін, көшпелі тіршілік ететін полигамды жаггуарларға тән.
Кейбір топтың жануарларының жыныстық қүрамы едәуір 
тұрақты жэне еркек, ұрғашы дарақтарының саны деңгейлес келеді. 
Мұндай жыныстық күрылым экологиялық белгілі бір ортаға немесе 
бір ғана фактордың қолайлығына терең бейімделген тар шеңберде 
тіршілік ететін стенобионт жануарларға тән. 
Олар көбінесе


өсімталдығымен ерекшеленеді. Мысагіы, бұған жұлар тышкян,
көртышқан, құндыз қатарлы сүтқоректілер жатады.
Популядиянын шынайы жыныстық қүрылымы әртүрлі жастағы 
топтарының жыныстық қатынасын жеке - жеке қарастырып біріккен
санақ жүргізудің нәтижесінде анықталады.
Жыныстық қүрылым көрсеткіштері популяцияның тек көбею 
қарқынын көрсетіп қана қоймайды, сонымен қатар популяцияның 
жалпы биолоғиялық элеуетін (келешекте санының азаю, не көбею 
бағыты, биомассаның өнімі, энерғия жүмсау деңғейі т.б.) 
білуғе 
мүмкіндік береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет