Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 0,25АА+0,50Аа+0,25аа деген Мендельдік қатынас орнауын негіздейді жэне генотипі бірінші буынның генотипімен бірдей, фенотипі 0,75А
| А
жэне а қайталануы немесе жиілігі бірдей болады. Дарақтар жүптасу кезінде бүл гаметтер басқа ешбір фактордың әсер ықпалынсыз таза кездейсоқгық жолмен қосылу аркылы екінші буын түзілетін болса ол екінші буынның генотипінде 0,25АА+0,50Аа+0,25аа деген Мендельдік қатынас орнауын негіздейді жэне генотипі бірінші буынның генотипімен бірдей, фенотипі 0,75А : 0,25а немесе 3:1 қатынасты қүрайды. Біздің бүл мысалдағыдай бір геннің екі аллелінің жиілігі тең болу қүбылысы табиғи жағдайда өте сирек кездеседі. Өйткені ешбір бөгетсіз жаппай кездейсок жүптасу (яғни панмиксиялық) жолымен көбею дарақтарының арасында мінездік күрделі қарым-қатыныс дамымаған төменгі сатыдағы жануарларда кездеседі. Олардың өзінде де жаппай жүптасып генетикалық материалдарын (гендерін) алмасуы ортаның эртүрлі факторларыньщ әсеріне жэне дарақгардың кеңістікте біркелкі емес таралуына байланысты шектеулі мөлшерде, біркелкі емес жағдайда кезд есед і. 129 Жоғарғы сатыдағы жануарларда дәрежелік (иерархиялық) қарым-қатынастың салдарынан популядиядағы дарақтар жұпгасып шағылысуға бірдей қатынаса алмайды: күші басым, сол топтың ішінде дәрежесі жоғары, үстем дарақтар жұптасу қатынасында да артықшылык көрсетеді. Мысалы тауық тектес қүстардан жусан құрларға жасаған зерггеудің нәтижесінде олардың күші басым еркектері ғана үйірге түсіп ұрғашы қүрлармен жүптасатыны дәлелдеғен. Мүндай қүбылыс сүтқоректілерде де жиі кездеседі. Мысалы теңіз пілі деп аталатын түлендердің теңіз жағасындағы үйірінде үстем еркек түлендер небәрі 4 пайызын құрағанымен барлық үрғашы түленнің 85 пайызын ұрыктандыратыны анықталған. Айтылған мысалдардың бэрі популяцияның ғенетикалық қүрамының эртектілік (яғни гетерозиғоттылык) деңғейін жоғарлатуға бағытталған. Популяциядағы дарақгардың генотипі неғұрлым эртекті (гетерозиготты) болса соғүрлым популяцияның генофондының алуантүрлілігі жоғарлайды. Алуантүрлілік жоғарылаған сайын популяцияның өміршевдігі жақсарады. Өйткені популяцияны құрайтын дарақгар эр текті болса эр біреуі эр түрлі фактордың өзгерісіне төзімді болу мүмкіндігі көбейеді де популяцияның түрақгылығы жоғарлайды. Міне сондықтан табиғи қалыпты жағдайдағы популяцияларда генофондының эр тектілігі төмен, инбридингке бейімділік кездеспейді. Өте ерекше жағдайда тіршілік ететін популяцияда сирек кездеседі. Басқа популяциялармен араласа алмай оқшауланып қалған және мекендеген ортасьшың экологиялык жағдайы тым тұрақты популяцияда жақын туыстас жануарлар жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|