Жануарлар экологиясы



Pdf көрінісі
бет103/112
Дата15.11.2023
өлшемі12,6 Mb.
#122838
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   112
(Ыугоса тагііа),
кылкұйрық 
(Апаз асиіа),
теңізші үйрек 
(Сіагиіиіа куетаііз)
ұшып келіп 
жұмыртқалайды. Бұлардың барлығы да суда жақсы жүзетін, шебер 
сүңгитін 
қүстар. 
Олар 
көлдердің 
жағалауына 
үя 
салып, 
жүмыртқалайды. Жүмыртқадан жаңа шыққан жас балапандары 
алғашында енесімен бірге үясының маңайында тіршілік етеді де, тек 
бірнеше күннен кейін ғана суда тіршілік ете бастайды. Енесі үнемі 
балапандарымен бірге болып, суға жүзіп сүңгуге, қорек тауып жеуге, 
жырткыш аң, 
қүстардан 
сақгануға үйретеді. 
Үйректер үсақ 
шаяндармен жэне су жэндіктерімен коректенеді. Үйректің балапанына
көбінесе шағалалар шабуыл жасап шығындайды.
Жаз маусымында тундра белдеміне үйрек, қаздармен бірге 
лашын 
(Ғаісо реге§гіпш),
ак сүңқар 
(Ғаісо §ут/аІсоп),
жүнбалақ 
жамансары ( 
Вшео Іо&орш)
қатарлы жыргқыш қүстар келіп 
жүмыртқалайды. Олар сом денелі, саусақтары ұзын, тұмсығы мен 
тұяқтары имек жэне өткір болады. Лашын ұясын жартасқа, 
жарқабаққа немесе батпақ арасындағы аралшық, төмпешіктерге 
салады, ал аксүңқар көбінесе баска құстардың ескі үясына
159


жұмыртқалайды. Лашын, ақсұңқарлар ұсақ кұстармен (үйрек, 
акгорғай, сарыторғай т.б.) қоректенеді.
Жүнбалақ жамансары ағаштың үсақ бұтақтарын токып жерге 
немесе бұталардың басына ұя салады. Ол лемминг тышқандармен 
қоректенеді. Әдетте 2-4 жұмыртқа табады. Бірақ жұмыртқасының 
саны лемминг тышқандарының санына байланысты: лемминг аз 
жылдары мүлдем жұмыртқаламайды.
25-сурет. Тундра жануарлары:
160


1- қызыл жсмсаулы қараша қаз; 2- айдарсыз сүңгір (үйрек), 3- 
жүнбалық жамансары; 4- қаратөс қүмдауық; 5- күжіркей; 6- ақ тырна,
7- солтүстік бүғысы; 8- ақгүлкі. 
.
Тундра белдемінде ең көп тараган батпақ қүстарының бірі-
каратөс қүмдауь«к 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет