| Классикалық шартты рефлекстері. Айтып өткендей, ассоциативтік оқытудың түрінің сипаты кез – келген қабылдағыш индифферентті тітіркендіргіштің уақытымен үйлеседі – сыртқы немесе ішкі – тірі ағзаның әрекетімен. Осындай ассоциацияның биологиялық мағынасы – шартты рефлекстің
– оның дабылында.
Итке көп рет дауысты дабылды қайталану тәжірбиесін жүргізгеннен кейін итте сілекей бөлінуі байқалады. Бұл үйрету нәтижесінде жүргізіледі, осыны белгілеу маңызды. Үйрету табиғатта кеңінен тарған: жыртқыш құстар жие сәтті аң аулаған жеріне оралады, ал мысық ас бөлмесінде етті кесетін пышақты қайрап жатқанда, естіген кезінде жүгіреді.
И.П. Павлов сілекей бөлінудің рефлектордың мысалы негізінде, шартты рефлекстерді оқытуын жетілдірді. Индифферентті тітіркендіргіштік шартсыз агентпен қосылып, сілекей бөлетін рефлексін тудырды. Осылай, шартты дабыл, тек уақыттың жылжытуымен шартсыз – рефлекторлы реакциян орындады. Осындай шартты рефлекстердің формалары классикалық атына ие. Осыған байланысты, шартты рефлекстері жануардың бастапқы қоршаған ортаға бағыттылығын басқа мінез – құлықтың актілерінен бұрын қамтамасыз етеді.
Осының көмегімен жануар қоршаған ортаға бейімделеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
