ЖАЌсылыќова к. ЌАзаќ тілі (жалєастырушы деѕгей)
- тапсырма. Фразеологизмдердіѕ мəнін тїсіндіріп, олармен
жүктеу/скачать 3,4 Mb. Pdf көрінісі
|
486- тапсырма. Фразеологизмдердіѕ мəнін тїсіндіріп, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1. Айып таєу. 2. Еті тірі. 3. Ќалыѕ мал. 4. Атќўлаєында ойнау. ! ! Ќазаќ тілі 147 487- тапсырма. Тґмендегі сґздерге ќосымшалар жалєап, жалєану себебін тїсіндіріѕіздер. 1. Мекен. 2. Табиєат. 3. Туризм. 4. Єажайып. 5. Еѕбек. 6. Тəуелсіз. 7. Дерт. 8. Саяхат. 488- тапсырма. Тґмендегі сґздерге тəуелдік жалєауын жалєап, дыбыстардыѕ ґзгеру ерекшеліктерін тїсіндіріѕіздер. 1. Ерекшелік. 2. Ќорыќ. 3. Аума. 4. Ќап. 5. Жїзік. 6. Кітап. 489-тапсырма. Елімізде туризм мен альпинизмді ќалай дамытуєа болады? Шаєын топќа бґлініп, жоба дайындаѕыздар. 490-тапсырма. Мəтін мазмўны бойынша сўхбат дайындаѕыздар. 7-модуль Ќаладаєы баєыт-баєдар. 40- сабаќ Ќалада. 491-тапсырма. Мына сґздерді сґздік дəптерлеріѕізге жазыѕыздар. 1. Баєыт-баєдар 2. Мəдени 3. Мейманхана 4. Мўражай 5. Єимарат 6. Халыќаралыќ 7. Əуежай 8. Даѕєыл 9. Кездесу 10. Кїту 11. Созылу 12. Алды 13.Арты 14. Жаны 15.Арасы 16.Ќарсы 17.Іші 18.Їсті 19.Неке сарайы 20.Шыєармашылыќ 21.Оќу орындары 22. Ыќшамаудан 492-тапсырма. Сґздерді барыс септігіне ќойып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. Їлгі: Ќала. - Жасыл ќалаєа, їлкен ќалаєа, ґндірісті ќалаєа, астыќты ќалаєа, ежелгі ќалаєа. Біз он минуттан кейін жасыл желек жамылєан Алматы ќаласына ўшпаќпыз. Мынадай їлкен ќалаєа бірінші келуім. ! ! Жаќсылыќова К. 148 1. Кґше. 2. Шетел. 3. Мўражай. 4. Əуежай. 5. Кітапхана. 6. Халыќ Банкі. 7. Сауда їйі. 8. Мейрамхана. 9. Театр. 493-тапсырма. Берілген етістіктерді ауыспалы осы шаќќа ќойып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар. Їлгі: Келу - келеді. Əкем Америкадан ертеѕ келеді. 1. Кездесу. 2. Бару. 3. Кґру. 4. Оралу. 5. Тґлеу. 6. Шыєу. 7. Тоќтау. 8. Іздеу. 494-тапсырма. Мына їстеулермен сґз тіркесін ќўрып, естеріѕізге саќтаѕыздар. Їлгі: Їйдіѕ алды, саяжайдыѕ алды, театрдыѕ алды. 1. Алды. 2. Арты. 3. Ќасы. 4. Іші. 5. Арасы. 6. Ќарсы. 7. Їсті. 8. Жаны. 9. Асты. 495-тапсырма. Жоєарыда берілген їстеулерді жатыс септігіне ќойып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар. Їлгі: Іші - ішінде (мекен їстеу септеулік шылауєа айналды). Мўражайдыѕ ішінде бірнеше жаѕа кґрме бар екен. 496-тапсырма. Мына сґз тіркестерін ќазаќ тіліне аударып, шаєын мəтін ќўрастырыѕыздар. 1. Культурный центр. 2. Несколько микрорайонов. 3. Театр оперы и балета. 4. Дворец бракосочетания. 5. Литературно-мемориальный музей. 6. Творческие конкурсы. 7. Учебные заведения. 8. У подножия горы. 9. С каждым днем. 497-тапсырма. Жаќшаныѕ ішіндегі сґздердіѕ бірін ќолданып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1.Айжан, (мейрамхана, институт, театр) алдында кездесейік. 2.Ќуаныш, мені (кітапхана, театр, мўражай) жанында кїт. 3. Аяна, (Сауда їйі, кґрме, кинотеатр) ертеѕ барайыќ. 4.Мен (ќалалыќ емхана, əуежай, университет) дўрыс келемін бе? 5.Сіз ќазір (тура, кейін ќарай, оѕєа ќарай) жїріѕіз. 6. Сіз вокзалєа дейін (32-автобуспен, 533- микроавтобуспен, таксимен) тез жетесіз. 7.(Осы жерде, Тимирязев жəне Шашкин кґшелерініѕ ќиылысында, аялдамада) тоќтаѕызшы. 8. Мені (бес минут, жарты саєат, шамалы) кїте тўрыѕызшы. 498-тапсырма. Ќарамен белгіленген сґздерге сўраќ ќойыѕыздар. Їлгі: Мен Бґгенбай батыр кґшесін таба алмай жїрмін. - Бґгенбай батыр кґшесін бе? Ќазаќ тілі 149 1.Ертеѕ досыммен кітапханада кездесемін. 2. Санат Ќайратты театр фоесінде кїтеді. 3. Əкем Халыќ Банкіне кетті. 4.Дəрігер атама диагностикалыќ орталыќќа жолдама беріпті. 5. Мен Абылайхан аялдамасына дейін жаяу бардым. 6. Рамстор Сауда їйіне дейін тура жїре беріѕіз. 7. Мына 510-шы микроавтобусќа отырыѕыз. 8.Ґнер мўражайы бўл жерден алыс. 9. Біз кешке єана ќайтамыз. 499-тапсырма. Мына сўхбатты рґлге бґліп оќыѕыздар. - Сен институтќа немен келдіѕ? - Машинамен. Ґзіѕ ше? - Мен 32-ші автобуспен. Кейде троллейбуспен келемін. - 32-ші автобуспен Орталыќ Сауда їйіне баруєа бола ма? - Жоќ. Онымен Абылайхан даѕєылына дейін баруєа болады. Сол жерден Сауда їйіне кез- келген кґлікке отырып жетесіѕ. 500-тапсырма. Берілген жаєдайлар бойынша сўхбат ќўрастырыѕыздар. а) Сіз таѕертеѕ сабаќќа баруєа шыќтыѕыз. Сабаќтыѕ басталуына он минут ќалды. Уаќыт тыєыз болєандыќтан, Сіз такси тоќтаттыѕыз. Сіздіѕ таксистпен тілдесіміѕіз. ə) Кешкі саєат 19. Автобустыѕ іші толєан адам. Сіздіѕ артыѕызда тўрєан жас ќыз жолаќысын кондукторєа берейін десе, ќолы жетпейді. Кґрші ќыз Сізге ґтініш жасады. Екеуіѕіздіѕ араѕыздаєы тілдесім. б) Алматыда студенттердіѕ халыќаралыќ конференциясы жїріп жатыр. Оєан шетелден Сіздіѕ досыѕыз да келіпті. Ол Сізден ќаланы таныстыруды ґтінді. Екеуіѕіздіѕ араѕыздаєы тілдесім. в) Кґшеде Сізді бір кісі тоќтатып, əуежайєа (вокзалєа, автовокзалєа, мўражайєа, Медеуге, Кґктебеге, театрєа, емханаєа...) ќалай бару керек екенін сўрады. Сіз оєан толыќ тїсіндіріп бердіѕіз. Екеуіѕіздіѕ араѕыздаєы тілдесім. д) Сіз əуежайда (вокзалда, автовокзалда, кітапханада, банкте,...) аныќтама бюросында ќызмет істейсіз. Сізге бір кісі келіп, ґзіне ќажет аныќтама алєысы келеді. Сіз толыќ мəлімет бердіѕіз. Екеуіѕіздіѕ араѕыздаєы тілдесім. 501-тапсырма. Мына сўраќтарєа ауызша жауап беріѕіздер де, ґз ќалаларыѕыз туралы шаєын мəтін ќўрастырыѕыздар. 1. Сіз тўратын ќала ќалай аталады? 2. Сіз мўнда ќай кґшеде, нешінші їйде, нешінші пəтерде тўрасыз? 3. Əлде Сіз жекеменшік їйде тўрасыз ба? 4. Сіздіѕ ќалаѕызда ќандай єимараттар, мекемелер, мəдени орындар, ескерткіштер бар? Атаѕыздар. Сипаттап беріѕіздер. Жаќсылыќова К. 150 5. Сіз ќалаѕыздыѕ, кґшеѕіздіѕ тарихын білесіз бе? Достарыѕызєа айтып беріѕіз. 502-тапсырма. Мына сўхбатты рґлге бґліп оќыѕыздар да, одан əрі жалєастырыѕыздар. - Сіз осы Алматыда тўрасыз ба? - Иə, мен осында тудым, осы жерде тўрамын. - Ќай кґшеде тўрасыз? - Достыќ даѕєылыныѕ бойында. - Осы даѕєылдыѕ бойында ўлы аќын Абайдыѕ ескерткішін кґрдім. - Дўрыс айтасыз, ол Республика Сарайыныѕ алдында тўр єой. Меніѕ пайымдауымша, Сіз біздіѕ ќаланыѕ мейманысыз. Ќаланы толыќ араладыѕыз ба? Медеуге, Шымбўлаќќа барєан шыєарсыз? - Иə, ќаланыѕ біраз жерін аралап, тамашаладым. Ќалаѕыз керемет əсер ќалдырды. - “Жїздіѕ тїсін білгенше, бірдіѕ атын біл”- деген. Ґзіѕіз ќай жаќтансыз? - ... . 503-тапсырма. Досыѕызєа ґзіѕіз жаќында ( жазда, кїзде, былтыр, ...) барып ќайтќан ќала туралы əѕгімелеп беріѕіз. 41-сабаќ Ќаладаєы тўрмыстыќ ќызмет 504 -тапсырма. Мына сґздерді сґздіктеріѕізге жазып алыѕыздар. 1. Тўрмыстыќ ќызмет 2. Шаштараз 3. Сусабын 4. Шашты тїсірмейтін дəрі 5. Тїзеу 6. Ќидыру 7. Бастыру 8. Кекілшаш 9. Жарасу 10. Желке тўс 11. Əтір 12. Иіссу 13. Ќас 14. Мўрт 15. Ќыру 16. Саќал 17. Бўйралау 18. Бояу 19. Сəндеу 20. Айырып (жарып) тарау 21. Ќўрєату 22. Ґѕездендіру 23. Тегістеу 24. Тґбешаш 25. Ќапталєа тарау 26. Жґндеу 27. Ауыстыру 28. Даќ 29. Ґкше 30. Тазарту 31. Ќысќарту 32. Тарылту ! ! Ќазаќ тілі 151 505-тапсырма. Жоєарыда берілген сґздермен сґз тіркесін ќўрастырыѕыздар. 506-тапсырма. Мына сґз тіркестерін аударып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1.Сделать прическу. 2.Освежить волосы. 3. Стричь коротко. 4. Покрасить волосы. 5.Сделать пробор. 6. Менять форму. 7.Обессветить волосы. 507-тапсырма. Мына етістіктерді ќалау рай формасына ќойып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар (Гт. 182 бет, №39 кесте). 1. Жуу. 2. Ќию. 3. Тазалау. 4. Бўйралау. 5. Бояу. 6. Себу. 7. Ќысќарту. 508-тапсырма. Мына сўраќтарєа алдымен болымды, сосын болымсыз тїрде жауап беріѕіздер. Їлгі: -Шашыѕды ќиясыѕ ба? - Иə, шашымды ќиямын. Жоќ, шашымды емес, кекілімді ќиямын. 1. Кїртеѕізді боядыѕыз ба? 2. Самайыѕызды тура ќырайын ба? 3.Айырыќты сол жаќтан жасайын ба? 4. Шашыѕызды ќоѕыр тїске бояйын ба? 5. Пальтоѕызды ќысќартып берейін бе? 6.Шашыѕызды ќынамен жуайын ба? 7. Саєатыѕызды тазалап берейін бе? 8. Шашыѕызєа лак жаєайын ба? 509-тапсырма. Кестедегі сґздерді ќолданып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1.Мен 2.Самайымды 3.Кґйлегімді 4.Меніѕ 5. Мына А. шаш (саќал, мўрт) В. тура (ќиєаш, ќўлаќтыѕ сырєалыєы) С. ќысќарту (тарылту, кеѕіту) D. тґбешаш (самай, кекіл, желкешаш) Е. етік (туфли, бəтеѕке) А. алдырєым келеді. В. ќырыѕыз. С. беріѕізші. D. тїзетіп жіберіѕізші. Е. тарылтып беріѕізші. 510-тапсырма. Мына сґйлемдерді тірек сґздерді ќолдана отырып, толыќтырыѕыздар. 1.... шашымды сəндеп ќиды. 2. Əсел ... ќара тїске бояды. 3. Шешем саќинасын зергерге .. . 4. Əсет етігініѕ ... ќаќтырды. 5.Інім саєатын ... жґндетті. 6. Аєам кїртесін.... . Тірек сґздер: шаш, жґндету, шаштараз, ґкше, шебер, тазалату. Жаќсылыќова К. 152 511-тапсырма. Мына сґйлемдердіѕ ќўрамындаєы ќарамен жазылєан сґздерді тірек сґздермен ауыстырыѕыздар. 1.Шашымды бўйралаєым келеді. 2. Кекілімді сары тїске бояєым келеді. 3. Шашыма бальзам жаќќым келеді. 4.Саєатымныѕ əйнегін ауыстырып беріѕізші. 5. Костюмімді тазалап беріѕізші. 6. Шайдыѕ даєын кетіре аласыз ба? Тірек сґздер: батарея, серіппе, тіл, кофе, бояу, сия, кїлгін, кґгілдір, ќию, ќысќарту, лак, крем, емдік май. 512-тапсырма. Кестеніѕ оѕ жаєындаєы сґз тіркестерін ќолдана отырып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. Кґп ќиюдыѕ ќажеті жоќ; Тым ќысќартып жібермеѕіз; Тек сулаѕыз; Шашымныѕ формасын ќалдырыѕыз. шашымныѕ алдын сəл тїзеп жіберіѕіз; желке тўсын бастырыѕыз; кекіл шашыма филировка жасаѕыз; самай шашымды тегістеѕіз. 513-тапсырма. Мына сўхбаттарды рґлге бґліп оќыѕыздар. - Сəлеметсіз бе? Сіз шаш ќиясыз ба? - Сəлеметсіз бе? Отырыѕыз, шашыѕызды ќалай ќияйын? - Желке тўсын бастырайын деп едім. Біраќ тым ќысќартып жібермеѕіз. - Шашыѕызды жуайын ба? - Їйден жуып келдім, тек сулаѕыз. - Осылай ќиєан ўнай ма? - Рахмет, ўнайды. - Шашыѕызєа иіссу себейін бе? - Иə, себіѕіз. - Мінекей, шашыѕыз сəнді болды. - Рахмет.Ќанша тґлейін? - 500 теѕге кассаєа тґлеѕіз. - Сау болыѕыз. - Сау болыѕыз. Таєы келіѕіз. - Сəлеметсіз бе, шашымды боятќым келеді. - Ќандай тїске бояйын? - Ќоѕыр тїске бояєым келеді. - Жоќ, меніѕ ойымша, Сізге аќ сары шаш жарасады. - Олай болса, шашымды ґѕездендіру керек ќой. Зияны жоќ па? - Не дегеніѕіз, ештеме болмайды. - Ґте жаќсы. Онда аќ сары тїске бояѕыз. - Олай болса, іске кірісейік. Ќазаќ тілі 153 514-тапсырма. Досыѕызбен “Саєат шеберінде”, “Шаштаразда”, ”Тігіншіде”,”Киім тазарту бґлімінде” таќырыптарында сўхбат ќўрастырыѕыздар. 515 -тапсырма. “Ќаладаєы ќызмет кґрсету салалары” таќырыбы- нда теледидарєа (радиоєа) арналєан шаєын жарнамалыќ мəлімет дайындаѕыздар. 516 -тапсырма. Мына ребус адам жəне оныѕ ісі жайында айтады. Кəне шешіп кґріѕіздер. ............................................................. ............................................................. ............................................................ ............................................................ ............................................................. 42-сабаќ Сəн жəне талєам Марат пен Маржан дїкенге келді. Олар ќысќы киім сатып алмаќ. 517-тапсырма. Сўхбатты мўќият тыѕдап, рґлге бґліп оќыѕыздар. Сатушы: Сəлематсыздар ма? Марат пен Маржан: Сəлематсыз ба? Сатушы: Не аласыздар? Кґмектесейін. Марат пен Маржан: Ќысќы пальто кґрсетіѕізші. Сатушы: Мына пальто ўнай ма? Маржан: Тїсі ўнамайды. Сатушы: Мына пальтоны кґріѕіз? Маржан: Иə, киіп кґрейін Марат: Маржан, пальто саєан жарасады. Маржан: Иə, маєан ўнайды. Сатып алайыќ. 518-тапсырма. Сґздерді мўќият тыѕдап, ќайталаѕыздар. 1. Ќўлаќшын. 6. Кеѕ тон. 2. Ќолєап. 7.Ўзын шалбар. 3. Ќысќы. 8. Жылы етік. 4. Кїрте. 9. Сəнді орамал. 5. Бґрік. 10. Жазєы. ! ! Жаќсылыќова К. 154 519-тапсырма. Сўхбатты ќайта тыѕдаѕыздар. Сўраќќа жауап беріѕіздер. 1.Марат пен Маржан ќайда келді? 2. Олар не сатып алды? 3. Маржан ќандай пальто сатып алды? 4. Пальто кімге жарасады? 5. Пальто кімдерге ўнады? 6. Ал сізге не ўнады? 520 - тапсырма. Оќыѕыздар. Нені ўнатасыздар немесе ўнатпайсыздар. Мен сəнді пальтоны ўнатамын/ ўнатпаймын жылы кїртені тар ќўлаќшынды їлкен орамалды кеѕ шалбарды 521-тапсырма. Оќыѕыздар. Кімге не жарасады/жараспайды. Маєан їлкен бґрік жарасады/ жараспайды Анарєа кеѕ тон жарасады/жараспайды Санатќа жылы ќўлаќшын ќысќы етік тар шалбар жазєы костюм кішкентай ќолєап киноєа театрєа дїкенге дїкенге пальто кґйлек ќысќы жазєы Маратќа Маржанєа сатушыєа Марат пен Маржанєа Ќазаќ тілі 155 522-тапсырма. Сўраќтарєа болымсыз тїрде жауап беріѕіздер. Їлгі: Диасќа мына кїрте ўнай ма? – Жоќ, Диасќа мына кїрте ўнамайды. 1. Санатќа мына костюм ўнай ма? 2. Саятќа мына пальто жараса ма? 3. Айжанєа мына кїрте ўнай ма? 4. Маржанєа мына етік жараса ма? 5. Марат тон сатып ала ма? 6. Саєан мына бґрік ўнай ма? 7. Маєан мына орамал жараса ма? 523-тапсырма. Досыѕыз екеуіѕіз «Сəн» журналын ќарап отырсыз. Ґздеріѕізге ўнаєан ќысќы киім туралы сґйлесіѕіздер. Їлгі: -Мына бґрік саєан ўнай ма? - Иə, ўнайды. Сəнді екен. 524-тапсырма. Суретке ќарап, кім не сатып алєанын айтыѕыздар. Їлгі: Əсет шалбар, кґйлек сатып алды. Адам аттары Киім суреттері Маржан Санат Саят Марат Жаќсылыќова К. 156 525 -тапсырма. Ќажетті жалєауды ќойып, жазыѕыздар. 1. Əсет дїкен... барды. 2. Санат базар... барды. 3.Айжан... мына кґйлек жарасады. 4. Саят... мына тон ўнайды. 5.Сатушы Маржан... кеѕес берді. 6. Марат... мына бґрік жарасады. 7. Сатушы орамал таѕдау... кґмектесті. 526 -тапсырма. Сґйлемдерді аяќтаѕыздар. 1. Айжанєа мына бґрік жарасады, ал орамал ... . 2. Санатќа мына тон ўнайды, ал Айжанєа ... . 3. Маржанєа мына пальто ўнайды, ал Маратќа ... . 4. Саятќа сəнді кїрте жарасады, ал мына кїрте ... . 5. Маєан ќысќы етік ўнады, ал шешеме ... . 6. Оєан мына жылы ќолєап ўнады, маєан ... . 7. Мына ўзын шалбар Диасќа жарасады, ал Димашќа ... . 527-тапсырма. Тґменде берілген сўхбатты 1-8 сандары арќылы реттеѕіздер. - Басќа тонды киіп кґріѕіз. - Маєан тон таѕдауєа кґмектесіѕізші? - Мына тон сізге ўнай ма? - Бўл тон ўзын екен. Маєан жараспайды. - Мына тон жарасады. Əдемі екен. - Орайын ба? - Иə, ораѕыз. Ќанша тґлейін? - Кассаєа. 3000 доллар 529-тапсырма. Сґздерді мўќият оќып, мəтін ќўрастырыѕыздар. 1. Ќысќы. 2. Əдемі. 3. Жылы. 4. Ўзын. 5. Ќысќа. 6.Тар. 7. Кеѕ. 8. Сəнді. 9.Кґрімдік. 10.Тїйреуіш. 528-тапсырма. Мўќият оќып, сґздерді сəйкестендіріѕіздер. 1. Ќысќы етік 2. Əдемі кґйлек 3. Жылы тон 4. Ўзын пальто 5. Ќысќа орамал 6. Тар ќолєап 7. Сəнді ќўлаќшын Ќазаќ тілі 157 530- тапсырма. Мына суреттерге ќарап, ќандай киімдер ќанша тўратынын əѕгімелеѕіздер. 531-тапсырма. Достарыѕызбен дїкенге келдіѕіз. Кімге не ўнаєанын, кім не сатып алєанын айтыѕыз. Їлгі: Маратќа ќысќы етік ўнады, ал кїзгі етік ўнамады. Ол сəнді ќысќы етік сатып алды. Достарыма ўнады ўнамады сатып алды Анар етік ќолєап əдемі ... Санат тон пальто ќысќа ... Айжан пальто кїрте сəнді ... Маржан бґрік орамал əдемі ... Мўны білгендеріѕіз жґн! Кґрімдік – жаѕа алєан затты кґрсеткенде, зат иесіне берілетін сый. Ґзіѕіз киіп, ґзіѕіз тоздырыѕыз немесе Игілігіѕізге киіѕіз - жаѕа киім сатып алєан адамєа айтылатын тілек. 532-тапсырма. Сўхбатты мўќият тыѕдап, рґлге бґліп оќыѕыздар. А. - Сəлематсыз ба? Маєан кеѕес беріѕізші. - Ќош келдіѕіз. Ќандай кеѕес берейін? - Маєан сəнді етік кґрсетіѕізші. - Мына ўзын етікті кґріѕізші. - Бўл етік тар екен. - Онда мына жылы етікті киіп кґріѕіз. - Иə, бўл етік ўнады. Ќанша тўрады? - Отыз мыѕ теѕге. Сізге жарасады. - Рахмет. - Ґзіѕіз киіп, ґзіѕіз тоздырыѕыз. Жаќсылыќова К. 158 В. - Ана жылы кїртені кґрсетіѕізші. - Сізге нешінші размер керек? - Ќырыќ тґртінші размер. - Ќырыќ тґртінші размер жоќ. - Онда ќырыќ алтыншы размерін əперіѕізші. - Міне, киіп кґріѕіз. - Бўл кїрте їлкен екен. С. - Мен сəнді бґрік сатып алдым. - Киіп кґрсетші. Кґрімдік берейін. - Міне. Жараса ма? - Жарасады. Ґте сəнді екен. Ќанша тўрады? - Жиырма бес мыѕ теѕге. Саєан ўнады ма? - Иə, ўнады. Мына тїйреуіш- кґрімдігіѕ. - Рахмет. Кґрімдігіѕ ўнады. 533 -тапсырма. Сўраќтарєа жауап беріѕіздер. 1. Маєан жылы орамал ўнайды, ал сізге? 2. Маржанєа мына ќысќа пальто ўнайды, ал сізге? 3.Саятќа мына сəнді кїрте ўнайды, ал сізге? 4. Санатќа мына тар шалбар жарасады, ал сізге? 5. Айжанєа мына əдемі тон жарасады, ал сізге? 6. Данаєа мына жылы ќолєап ўнайды, ал сізге? 7. Ќуанышќа мына ќўлаќшын жарасады, ал сізге? 534 -тапсырма. Бір-бірлеріѕізбен сўхбаттасыѕыздар. - Дїкенде шалбар ќанша тўрады? - Дїкенде шалбар бес мыѕ теѕге тўрады. - Базарда бґрік ќанша тўрады? - Базарда он мыѕ теѕге тўрады. жылы кїртені тар ќўлаќшын їлкен орамал кеѕ шалбар ўзын тонды сəнді бґрік ќысќы тон ќысќы етік жазєы костюм ќысќа пальто Ќазаќ тілі 159 535 -тапсырма. Суреттіѕ орнына заттыѕ атауын ќойып, оќыѕыздар. 1. Мына ќырыќ мыѕ теѕге тўрады. 2. Мына сəнді отыз їш мыѕ теѕге тўрады. 3. Санат сатып алєан жиырма тґрт мыѕ теѕге. 4.Айжан сатып алєан он жеті мыѕ теѕге. 5. Базарда жылы отыз жеті мыѕ теѕге тўрады. 536-тапсырма. Сўхбатты толыќтырыѕыздар. - Сəлематсыз ба? Маєан ќандай кеѕес бересіз. - ................................................................ - Маєан сəнді костюм кґрсетіѕізші. - ................................................................. - Бўл костюм кеѕ екен. - ............................................................... - Мына костюм ўнады. Ќанша тўрады? - ............................................................... - Рахмет. - ............................................................... В. - Маєан ќысќы шалбар кґрсетіѕізші. - ......................................................... - Ондай размер жоќ. Мына размерін кґріѕіз. - ............................................................ - Ќырыќ алтыншы размерін əперіѕізші. - ............................................................... - Бўл шалбар їлкен екен. - ................................................................ - Онда келесі аптада келейін. С. - Кеше сəнді тон сатып алдым. - ................................................ - Ќалай, жараса ма? - ................................................... - Їш жїз мыѕ теѕге. Ўнай ма? - ................................................. - Рахмет. Кґрімдігіѕ ўнады. Жаќсылыќова К. 160 537-тапсырма. Сіздер дїкеннен ќандай киім, ќанша теѕгеге аласыздар? Тізімін жасаѕыздар. Киім атауы ќанша тўрады? 1. ќысќы пальто 2. ќўлаќшын 3. 4. 5. Барлыєы: 30 000 теѕге 27 000 теѕге 538 – тапсырма. Тґмендегі сўхбатты мўќият оќып, сўраќтарєа жауап жазыѕыздар. – Сəлеметсіз бе? ________________________________________ – Сізге кґмек керек пе? ________________________________________ – Не аласыз? _________________________________________ – Міне, киіп кґріѕіз _________________________________________ – Ќалай тґлейсіз _________________________________________ – Рахмет _________________________________________ 539– тапсырма. Суреттегі киім їлгісі ќандай жаєдайда киіледі? Жауап жазыѕыздар. 1................................................ 2................................................ 3................................................ 4................................................ 5 Ќазаќ тілі 161 540 – тапсырма. Суретке ќарап, ерлер мен əйелдер киімін ажыратып, жазыѕыздар. - ерлер киімі............................................. - əйелдер киімі................................................ - ерлер мен əйелдер киімі ............................... 541 – тапсырма. Сіздердіѕ ойларыѕызша толыќ əйел ќалай киінуі ќажет? Жазыѕыздар. толыќ əйелдерге жарасады: 1._______________ 2._______________ 3._______________ толыќ əйелдерге жараспайды: 1.______________ 2.______________ 3.______________ А. ўзын пальто В. кеѕ етек юбка С. ќара кґйлек D. ќысќа тон E. кеѕ кґйлек F. ашыќ тїсті шалбар 542 – тапсырма. Сўхбатты мўќият тыѕдап, сўраќќа жауап жазыѕыздар. 1. Мына шляпа кімдікі? ........................................................... 2. Мына каска кімдікі? ........................................................... 3. Мына бас киім кімдікі? ........................................................... 4. Мына шлем кімдікі? ........................................................... 5. Мына бас киім кімдікі? ........................................................... 543 – тапсырма. Сўраќтарєа болымсыз тїрде жауап жазыѕыздар. Їлгі: Санат жылы пальто алды ма? Жоќ, Санат жўќа пальто алды. 1. Марат ќалыѕ тон алды ма? ............................................................................ 3. Саят жылы куртка алды ма? ............................................................................ 4. Санат арзан етік алды ма? ............................................................................ 5. Рауза əдемі кґйлек алды ма? ............................................................................ Жаќсылыќова К. 162 Лингвоелтанулыќ тїсініктеме 544 – тапсырма. Мəтінді мўќият оќып, ґздеріѕіз білетін ўлттыќ сырт киімдер туралы айтып беріѕіздер. Сырт киім Сырт киімдер адамныѕ жас-жынысына ќарай ерекшеленеді. Адамныѕ əлеуметтік мəртебесін айќындайды. Матасыныѕ ерекшелігі, пішілуі мен тігілуі, əшекейлері, жас, əлеуметтік ерекшеліктеріне байланысты шапанныѕ- зер шапан, тґре шапан деген т.б. атаулары бар. Шекпен - тїйе жїнінен тоќылєан, астарсыз, жеѕіл де жылы сырт киім. Жауын, желде киюге ќолайлы. 545 – тапсырма. Тґмендегі берілген киімдерге ќараѕыздар. Кґрсетілген киімдердіѕ тїрлерін ажыратыѕыздар. ерлер киімі əйелдер киімі Ќазаќ тілі 163 43-сабаќ. 546– тапсырма. Сауда-саттыќ дїкенініѕ ішіне ќараѕыздар. Не кґріп тўрсыздар? Суретке ќарап, заттардыѕ атауын атаѕыздар. 547 – тапсырма. Сўхбатты мўќият тыѕдап, ќайталаѕыздар. 1. – Мына кґйлек ќанша тўрады? – 15 мыѕ теѕге – Арзандатыѕызшы 2. – Сізде етік бар ма? – Бар. Ќандай етік? – Ќысќы етік. – Мінекейіѕіз. 3. – Ќанша тўрады? – 25 мыѕ теѕге. – Ќымбат екен. Арзандатыѕызшы – Ќанша аласыз? – Бір пар етік – Келістік. 20 мыѕ теѕге 548– тапсырма. Сґздердіѕ дўрыс ќатарын тауып, оќыѕыздар. Сауда орталыєында. Сəн їйінде Аяќ-киім туфли галстук мойын орауыш Сырт киім кїрте пальто тон бешпет Ерлердіѕ əшекей бўйымдары белдік сумка портмене шалбар Жаќсылыќова К. 164 549 – тапсырма. Кґп нїктеніѕ орнына ќажетті сґзді ќойыѕыздар. Мына етік ............... Етік ...... тўрады. Маржан ........... тон сатып алды. Тон ....... тўрады. Марат ....... кїрте сатып алды. Кїрте ...... тўрады. 15.000 ќалыѕ жылы 27.000 18.000 ќысќа 550 – тапсырма. Суретке ќарап, ондаєы заттардыѕ атауын атаѕыздар. 1 2 3 4 5 551 – тапсырма. Жолєа шыќќанда жоєарыдаєы заттардыѕ ќайсыларын алар едіѕіздер? Таѕдап, сґмкеѕізге салып алыѕыздар Їлгі: Мен жылы куртка аламын. ... 552 – тапсырма. Сґздерді мўќият тыѕдап, ќайталаѕыздар. Шаєын мəтін ќўрастырыѕыздар. 1. Ќолшатыр. 2. Аќ тїсті. 3. Кґк тїсті. 4. Теѕге. 5. Тўрады. 6. Арзандатыѕызшы. 553 – тапсырма. Мəтінді оќып, жалєастырыѕыздар. Санат пен Саят базарєа барды. Саятќа сəнді тон ўнады. Тон ќымбат. Тон 100 000 теѕге тўрады. 554– тапсырма. Кґп нїктеніѕ орнына ќажетті жалєауды ќойыѕыздар. 1. Рауза сəнді куртка... ўнатады. 2. Саят əдемі галстук... ўнатады. 3. Маржан ўзын кґйлек ... ўнатады. 4. Санат ќысќа тон... ўнатады. Ќазаќ тілі 165 555-тапсырма. Оќыѕыздар. Досыѕыз сəн їйіндегі заттардан нені ўнатады/ўнатпайды. Саят сəнді тонды ўнатады/ўнатпайды. əдемі галстукты аќ жейдені жылы кїрткені ўзын пальтоны ќысќа етікті 556– тапсырма. Сəн їйінде кґрсетілген киімдердіѕ тїрін ажыратыѕыздар. 1. театрєа 2. жўмысќа 3. демалысќа 4. дене шыныќтыруєа 557– тапсырма. Сіздер модельерсіздер. Толыќ əйел ќалай киінуі ќажет, кеѕес беріѕіздер. Толыќ əйелдерге жарасады: 1._______________ 2._______________ 3._______________ Толыќ əйелдерге жараспайды: 1.______________ 2.______________ 3.______________ А . Ўзын кеудеше, (кофта) кїртке В. Кеѕ етекті киім С. Ўсаќ гїлді матадан тігілген киім. D. Жалпаќ белбеу (широкий пояс) E. Белдіксіз (без пояса) кґйлек F. Ірі гїлді матадан тігілген киім Жаќсылыќова К. 166 558- тапсырма. Кеше сəн їйіне бардыѕыздар. Не сатып алдыѕыздар. Əѕгімелеѕіздер. Їлгі: Мен сəн їйіне бардым. Маєан сəнді кґйлек ўнады. 559 – тапсырма. Сўхбатты мўќият тыѕдап, сўраќќа жауап беріѕіздер. Їлгі: – Кґйлек ќанша тўрады? – Кґйлек он бес мыѕ теѕге тўрады 1. – Етік ќанша тўрады – ...... 15.000........ 2. – Пальто ќанша тўрады – ...... 7.000.......... 3. – Жейде ќанша тўрады – ...... 15.000............ 4. – Юбка ќанша тўрады – ...... 7.300............. 560– тапсырма. Базарда сатушымен сўхбаттасыѕыздар. Сіздерге ўнаєан киім ќымбат. Сатушыдан киімді арзандатуын сўрайсыздар. 561-тапсырма. Тґменде берілген сўхбатты 1-11 сандары арќылы реттеѕіздер. Иə кґмектесіѕізші. Пальто керек еді. Мўнда пальтолар кґп. Ќай тїсінен? Осыны аламын. Сау болыѕыз. Рахмет. 44-размер, кґк тїсінен. Сіз ќалай тґлейсіз? Кґк тїсті пальто тек 46 размер. Киіп кґріѕіз. Кредит карточкаѕыз. Саудаѕызєа рахмет. Сау болыѕыз. Бўл пальтоныѕ тїсі жаќсы, біраќ їлкен. Онда осы аќ тїсін киіп кґріѕіз. Ўнай ма? Кредит карточкамен. 1 Сəлематсыз ба? Сізге кґмектесейін бе? Ќазаќ тілі 167 562 – тапсырма. Рґлдік ойын. Достарыѕызбен сўхбат ќўрыѕыздар. А. Сіз сəн їйінде ќызмет істейсіз. Клиентке сəнді киім туралы кеѕес беріѕіз. В. Сіз сауда орталыєында зат сатып алушысыз. Сатушымен сўхбаттасыѕыз. С. Сіз кеше сəн їйінен кґп зат сатып алдыѕыз. Заттардыѕ баєасы туралы досыѕызбен сґйлесіѕіз. Ойыѕызды келесі фразеологизмдерді ќолдану арќылы жеткізіѕіз: Кґздіѕ жауын алу. Кґзі шарасынан шыєу. Кґз тоймау. Кґзі алаќандай болу. Кґзі ўясынан шыєу. Кґзі шарасынан шыєу. Су тегін. 563 – тапсырма. «Сəн жəне жастар» таќырыбына ґз ойыѕызды жазыѕыз. Лингвоелтанулыќ тїсініктеме 564 – тапсырма. Мəтінді мўќият оќып, мазмўндаѕыздар. Ќазаќтыѕ ўлттыќ бас киімдері Ўлттыќ киімніѕ негізгі ќўрамдас бґлігі ретінде бас киім аса мəнді, сəнді де ерекше кґрінеді. Ґйткені, бас киім ґзге киімдердіѕ ішінде ўлттыќ ерекшелікті айќын білдіріп тўратын элемент. Онда жас, жыныстыќ жəне жергілікті ерекшеліктер берік саќталєан. Киім киюдегі əлеуметтік айырмашылыќты маусымдыќ ерекшелік ќана айќындап ќоймай, ќандай да бір бас киімді киюдіѕ дəстїр-жорасы бар. Ырым тиымдар жїйесінде бас киімніѕ тґѕкеріліп ќойылмауы, теріс ќаратылып киілмеуі, жерге тасталмауы сияќты салттыќ жоралєыларєа негізделген ќызметтері де айќындалады. 565 – тапсырма. Тґмендегі бас киімдердіѕ атауын суретке ќарап табыѕыздар. зер таќия ________ таќия __________ мўраќ _________ хан ќалпаќ _________ бґрік ________ ќалпаќ ________ Жаќсылыќова К. 168 566 – тапсырма. Суретке ќарап, ќысќы жəне жазєы бас киімдерді ажыратыѕыздар. Ќысќы Жазєы 1..................................... 4.......................................... 2..................................... 5.......................................... 567- тапсырма. Бас киімге байланысты ырымдарды білуге тиіссіздер. 1. Бас киім тґѕкеріліп, ќалмауы тиіс. 2. Бас киім жерге тасталмауы тиіс. 3. Бас киім теріс ќаратылып, ќалмауы тиіс. 568 – тапсырма. Сґйлемді толыќтырып жазыѕыздар. 1. Бас киімді ... ґзіндік ерекшелігі бар. 2. Бас киім ... жəне ... болып бґлінеді. 3. Бас ... ґзіндік атаулары бар. 4. Бас киімді киюдіѕ ... бар 1 2 3 4 5 6 ерлердікі, əйелдердікі киюдіѕ киімніѕ ырымдары Ќазаќ тілі 169 569– тапсырма. Мəтінді мўќият оќып, əѕгімелеѕіздер. Киім əшекейлері Ќазаќта «аєаш кґркі жапыраќ, адам кґркі шїберек» деп киімді айтатын болса, киімніѕ жарасты да, сəнді, əрі тартымды, бойєа ќонымды келуіне киім əшекейлерініѕ атќарар рґлі жоєары болєан. Ер адам киімініѕ негізгі əшекейі – белдік болып табылады. Киімді буынуєа арналуыныѕ сыртында ырымдыќ, салттыќ ќырларына байланысты, киім əшекейініѕ бўл тїрлері де саќ, єўн, тїрік заманындаєыдай, кїмістеліп, тас орнатылып сəнделеді. Белдіктіѕ ќазаќ арасында «кісе» , «деѕмент», «кїміс белдік», «кемер белдік» деген т.б. тїрлері кеѕ тараєан. 570– тапсырма. Сґйлемдерді толыќтырыѕыздар. 1. Аєаш кґркі ... , адам кґркі ... . 2. Ер адам киімініѕ негізгі əшекейі – ... . 3. Киім əшекейлерініѕ тїрлері ... , тас орнатылып сəнделеді. 4. Белдіктіѕ ... арасында бірнеше тїрі тараєан. 571– тапсырма. Мəтінге байланысты сўраќтарєа жауап жазыѕыздар. 1. Ер адамныѕ негізгі əшекейі не? ............................................................ 2. Белдік неге арналєан? ............................................................ 3. Белдіктіѕ ќандай тїрлерін білесіздер? ............................................................ 4. Киім əшекейлеріне не жатады? ............................................................ 572– тапсырма. Ќазаќтыѕ зергерлік ґнері жайлы ойларыѕызбен бґлісіѕіздер. Тірек сґздер: 1. Тїйме. 2. Жїзік. 3. Сырєа. 4. Білезік. 5. Ер- тоќым. 6. Алќа жапыраќ, шїберек белдік кїмістеліп ќазаќ Жаќсылыќова К. 170 573– тапсырма. Суретке ќарап, сґзжўмбаќтаєы заттардыѕ атауын табыѕыздар. а т а л ќ а у т ж ї з і к ь т ї а й і щ и м с й н м л з т п ы р е е р т о ќ р е о п е й н р є у ы е к ц е р а і е р т о ќ ы м ш и б і л е з і к 44- сабаќ Ќаладаєы мəдениет орындары 574-тапсырма. Мына сґздерді сґздіктеріѕізге жазып алыѕыздар. 1. Ќойылым 2. Баєдарлама 3. Киім ілгіш 4. Тосын шешім 5. Дїрбі 6. Жїріп жатыр 7. Басты рґл 8. Ќызєылыќты 9. Тартымды 10. Кґшірме 11. Туынды 12. Мўражай 13. Ќоюшы 14. Суретші 15. Кґрініс 16. Безендіру, кґркемдеу 17. Оѕтайлы 18. Маусым 19. Лəззат алу 20. Шымылдыќ 21. Арналєан 22. Кеѕ форматты 23. Тїпнўсќа 24. Жасґспірімдер Ќазаќ тілі 171 575-тапсырма. Жоєарыда берілген сґздерді ќолдана отырып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 576-тапсырма. Мына зат есімдерден сын есім жасап, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар (Гт. 169 бет, №17 кесте). Їлгі: Ўлт - Ўлттыќ. Ўлттыќ мўраларымызды кґздіѕ ќарашыєындай саќтауымыз керек. 1. Драма. 2. Мемлекет. 3. Симфония. 4. Мемориал. 5. Классика. 6. Аспап. 7. Опера. 577-тапсырма. Мына сґздерді тəуелдік формаєа ќойып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1. Туынды. 2. Ґнер. 3. Сюжет. 4. Сурет. 5. Композиция. 6. Кґрме. 7. Композитор. 578-тапсырма. Мына шылауларды сґздермен тіркестіре отырып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1. Махаббат 1.Балалар 1. Пьеса 2. Атаќты суретші 2. Ересектер їшін 2. Сценарий 3. Табиєат туралы 3. Жастар. -на,-не 3. Роман бойынша 4. Мўнай бизнесі 4. Ќыздар. -єа,-ге арналєан 4.Поэма 5. Жас əнші 5. Отбасы 5.Əѕгіме 579- тапсырма. Мына етістіктерді ќалау рай формасына ќойып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1. Бару. 2. Ойнау. 3. Кґру. 4. Тїсіру. 5. Тыѕдау. 6. Пікірлесу. 7. Тїсіндіру. 8. Ќою. 9. Сатып алу. 580-тапсырма. Жаќшаныѕ ішіндегі сґздерді ќолдана отырып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1.Ертеѕ (театр, кино, мўражай) барєым келеді. 2. Онда ќандай (спектакль, балет, кино) жїріп жатыр. 3. Мен ( опера, джаз) ўнатамын. 4. (Спектакль, кино, балет) ќашан басталады? 5. Маєан (партер, ложе, балкон, 1-ші ќатар) билет берсеѕіз. 6. Айтыѕызшы, (баєдарлама, дїрбі) ќайдан алуєа болады? 7.Маєан (актердіѕ ойыны, кейбір кґріністердіѕ режиссерлік шешімі, сахнаны безендіруі, бейнелерді тїсіндірудегі тосын шешімдер) ўнады. Жаќсылыќова К. 172 581-тапсырма. Кґп нїктеніѕ орнына ќажетті сґздерді ќалау рай тїрінде ќойып, дəптерлеріѕізге жазып алыѕыздар. 1. Мен ќала мўражайларын ... . 2. Сіздіѕ ќаладаєы орталыќ мўражайєа ... . 3.Ініме ертеѕгі сеансќа билет... 4. Сізді бїгінгі балетке ... . 5. Ертеѕ Ўйєыр музыкалыќ-драма театрына баруєа ... . Тірек сґздер: 1.Кґру. 2.Бару. 3. Алу. 4.Апару. 5.Кеѕес беру. 582-тапсырма. Мына сґйлемдерді сўраулы сґйлемге айналдырыѕыздар. Їлгі: Меніѕ анам операны ґте ўнатады. ... Сеніѕ анаѕ операны ґте ўната ма? 1. Спектакль кешкі саєат алтыда басталады. 2. Бўл пьесаныѕ суретшісі Динаныѕ əкесі. 3. Аєамныѕ мамандыєы ґнертанушы. 4. Концертті ќонаќтар ыќыласпен тыѕдады. 5. Ќўрманєазы атындаєы халыќ аспаптары оркестрі бїгін концерт береді. 6. Бўл бір тартымды фильм болды. 7. Мына суреттіѕ сюжеті Айжанєа ґте ўнады. 583-тапсырма. Мына сґздермен шаєын мəтін ќўрастырыѕыздар. 1. Музыка. 2. Академиялыќ. 3. Суретші. 4. Опера. 5. Балкон. 6. Жїріп жатыр. 7. Ойнау. 8. Режиссер. 9. Композитор. 10. Басты рґл. 11. Əлемдік деѕгей. 12. Таѕ ќалдыру. 584 -тапсырма.Тґмендегі тірек сґздер мен сґз тіркестерін ќолдана отырып, сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1. Мен ... барайын деп едім. 2. М.О.Əуезов атындаєы мемлекеттік академиялыќ Ќазаќ драма театрында ... жїріп жатыр. 3. Арина ... ойнай алады. 4. Маєан кеше болєан ... їлкен əсер ќалдырды. 5. Р. Рымбаеваныѕ ... концерті болады. 6. Бўл фильм ... ґтіп жатыр. 7. Ќонаќтарды ... апардым, .... аралаттым. 8. Ол əлемді ... скрипкашы емес пе? Тірек сґздер мен сґз тіркестері: ќуыршаќ, драма, музыкалыќ театр, комедия, Орталыќ мўражай, домбыра, шаѕќобыз, шыєармашылыќ, флейта, скрипка, тамсандыру, аузына ќарату, симфониялыќ оркестр, Мəдениет Сарайы, Абай атындаєы опера жəне балет театры, “Алатау”, “Байќоѕыр”, тарих мўражайы, Ə.Ќастеев, С.Романов, Ќ.Телжанов, Ш.Уалиханов. 585-тапсырма. Мына сўраќтарєа алдымен болымды, сосын болымсыз тїрде жауап беріѕіздер. Їлгі: Бўл сурет тїпнўсќа ма? - Иə, тїпнўсќа. Жоќ, бўл тїпнўсќа емес, кґшірме. 1. М.Əуезов атындаєы мемлекеттік академиялыќ Ќазаќ драма театры Абай даѕєылында орналасќан ба? 2. Жанна Корей музыкалыќ драма театрында істей ме? 3. Билетті партерге алдыѕ ба? 4. Бїгінгі Ќазаќ тілі 173 оперетта ўмытылмас əсер ќалдырды ма? 5. Бўл ќойылымныѕ режиссері Ə.Мəмбетов пе? 6. Ќарындасыѕ ќобызда ойнай ма? 7. Сіздіѕ ќалада рок музыка топтары бар ма? 8. Сеніѕ əкеѕ джаз музыкасыныѕ жанкїйері ме ? 586- тапсырма. Мына сґйемдерді ќазаќ тіліне аударып, дəптерлеріѕізге жазыѕыздар. 1.В нашем городе открыли кукольный театр для детей и подростков. 2. Вчера в филармоний был концерт, посвященный ветеранам труда. 3. В музее С.Муканова прошел лингвистический семинар, посвященный казахской поэзий. 4.Этот фильм только для взрослых. 5. Спектакль поставлен по роману А.Нурпейсова “Ќан мен тер”. 6. Поэма посвящена светлой и прекрасной любви Мариям Жагорќызы казахскому джигиту Дудар. 587 -тапсырма. Мына сўхбаттарды рґлге бґліп оќыѕыздар. - Саша, ертеѕ драма театрєа барайыќ. - Онда ќандай спектакль жїріп жатыр? - М.Əуезовтыѕ “Еѕлік-Кебек” трагедиясы жїріп жатыр. - Жарайды. Билетті ложеге алайын ба? - Жоќ, балконєа ал. - Орнымызды кґрсетіп жіберіѕізші. - Орындарыѕыз балконныѕ екінші ќатарында. Оѕ ќанаттаєы есіктен кіресіздер. - Баєдарламаны ќайдан аламыз. - Кіре берісте. - Рахмет. - Ќалай, Лена, спектакль ўнады ма? - Керемет. Əсіресе, Еѕлікті ойнаєан актердіѕ образды тїсіндірудегі тосын шешімдері ўнады. - Ал маєан орындаушылардыѕ барлыєы ўнады. Сахна кґрінісі де тартымды екен. - Дўрыс айтасыѕ. Меніѕ ойымша, кґрермендердіѕ барлыєы да риза болды. - Айтпаќшы, ертеѕ камералыќ музыканыѕ концерті болады екен. Соєан барсаќ ќалай ќарайсыѕ? - Оѕ ќараймын. Мен камералыќ концерттен керемет лəззат аламын. Ол ќашан басталады? - Саєат 16.00-де. Саєат 15.45- те филармонияныѕ ќасында кїтемін. - Жаќсы, келістік. - Мына сурет маєан ерекше əсер етіп тўр. - Бўл суретші Е.Сидоркинніѕ туындысы. - Тїпнўсќа ма, əлде кґшірме ме? Жаќсылыќова К. 174 - Əрине, тїпнўсќа. - Суреттіѕ кґшірмесін ќайдан алуєа болады? - Бірінші ќабатта, 101-ші кабинетке барып сўраныс беріѕіз. Бір аптада дайын болады. - Рахмет. 588-тапсырма. Тґмендегі жаєдаяттар бойынша сўхбат ќўрастырыѕыздар. а) Сіздіѕ алыс елдегі досыѕыз ќонаќќа келді. Сіз оны театрєа шаќырдыѕыз. Ол ќандай спектакль жїріп жатќанын білгісі келді. Ќандай спектакль жїріп жатќанын естігенде балаша ќуанды. Екеуіѕіздіѕ араларыѕыздаєы тілдесім. ə) Спектакльді кґріп шыќтыѕыздар. Досыѕыз Сізге ризашылыќпен ќарайды. Оєан бўл ќойылым ерекше əсер еткені кґзінен кґрініп тўр.Екеуіѕіздіѕ араларыѕыздаєы тілдесім. 589 -тапсырма. Сіз тўратын ќалада ќандай жəне ќанша мўражай бар? Сипаттап беріѕіз. Жалпы мəдениет ошаќтары ќажет пе? Неге? Ґзіѕіздіѕ тўжырымыѕызды айтыѕыз. 590-тапсырма. Басќа ќаладан келген студентпен мына таќырыптарда сўхбат ќўрастырыѕыздар. 1. Сіз тўратын ќаланыѕ мəдениет ошаќтары туралы. 2. Ќанша жəне ќандай театр, мўражайлар жəне т.б. бар? 3. Ќайсысында болдыѕыз? 4. Ќайсысында болуєа кеѕес бересіз? 5. Ќандай спектакльді (фильм, балет жəне т.б.) ґзіѕіз кґрдіѕіз жəне ќарауєа кеѕес бересіз? 591-тапсырма. Тґмендегі криптограммадан этнограф-композитор А.В.Затаевичтіѕ ќазаќ ґнері туралы айтќан сґзін оќуєа болады. І.Халыќ əні-1.2.8.19.2.14. ІІ.Ўлт.-1.2.3.2.1. ІІІ. Ы.Алтынсаринніѕ ґлеѕі.-18.3.7.5. ІЇ. Орталыќ Ќазаќстандаєы кенді аймаќ.- 15.7.3.6.9. Ї.Дина Нўрпейісованыѕ кїйі. - 15.7.13.9.12. ЇІ.Шалќар теѕіз - 2.10.6.11.5. ЇІІ.Венгриядаєы ќала. – 17.2.17.2. ЇІІІ.Жылќыныѕ жасы. - 6.18.5.7.5. ІХ.Ґлеѕ.-4.5. Х.Тґл.-16.2.1. ХІ. Ќыз есімі.- 3.2.6..2. ХІІ.Музыкалыќ дыбыс.-8.7. ХІІІ.”Їлкен” сґзініѕ синонимі. -9.8.9. ХІЇ.Пана.-11. 1. Ќазаќ тілі 175 592-тапсырма. Сіз тўратын ќалада кґрмелер бола ма? Ќандай кґрмелерде болдыѕыз? Кґрмелер не їшін ќажет? “Кґрме” таќырыбына сўхбат ќўрыѕыздар. 593-тапсырма. “Рухани ќазына” таќырыбына кґрген фильм, спектакль, балет сюжетініѕ мазмўнын негізге алып, эссе жазыѕыздар. 594-тапсырма. Мына мəтінді мўќият оќып, мазмўнын тїсінуге тырысыѕыздар. Эрмитажда болдыѕ ба? Мўражайдыѕ атасы атанєан Эрмитажды бїкіл əлем біледі. Санкт- Петербургке жолы тїскен кімде-кім еѕ алєашќы таныстыќты осы Эрмитаж табалдырыєынан бастары сґзсіз. Сґйтседаєы мемлекеттік Эрмитаждыѕ 1889 есігінен кіріп, 353 залын кґрген, ішінде 22 километр жол жїріп, кґрменіѕ 3 миллионєа тарта экспонатын аса кґѕіл ќоя кґрдім деген адамныѕ ґзі де оны тїгел біле бермейді. Музей залдарыныѕ кґлемі 94.240 шаршы метр. Эрмитаж кітапханасында 500.000 топ кітап бар. Эрмитаждыѕ театры да ґз алдына жатќан бір єажап дїние. Эрмитажда жылына екі миллион адам болады. 45-сабаќ Ўлттыќ мəдени мўралар 595-тапсырма. Мына сґздерді сґздіктеріѕізге жазыѕыздар. 1.Ґнер 2.Саз ґнері 3.Сґз ґнері 4.Ќол ґнері 5.Рухани əлем 6. Аспап 7.Їрлеп ойнау аспаптары 8. Ішекті аспаптар 9.Соќпалы аспаптар. 10.Ўлаєатты 11.Болмыс 12.Тарих 13.Жыр-дастандар 14.Ауыз əдебиеті 15.Мїсіндер 16.Шертпелі 17.Кїйдірілген саз 18. Ысќы 596 -тапсырма. Жоєарыда берілген сґздермен сґз тіркесін ќўрастырыѕыздар. 597 -тапсырма. Мына маќалдарды жаттап алыѕыздар. 1. Ґнерлі ґрге жїзер. 2.Жігітке жеті ґнер де аз. Жаќсылыќова К. 176 598-тапсырма.Мына сґздермен жəне сґз тіркестерімен сґйлем ќўрастырыѕыздар. 1.Тарих. 2.Ґнер. 3.Рухани ќазына. 4. Жазба əдебиет. 5. Ўлаєатты сґз. 6.Кїй. 599-тапсырма. Мəтінді мəнерлеп оќып, мазмўнын тїсінуге тырысыѕыздар жəне оны одан ары жалєастырыѕыздар. Ќазаќтыѕ ўлттыќ аспаптары ХХ єасырєа дейінгі ќазаќ халќыныѕ тарихи болмысын танытатын рухани байлыєы - сґз ґнері, саз ґнері, ќол ґнері. Сґз ґнеріне би-шешендердіѕ ўлаєатты сґздерін, халќымыздыѕ ауыз əдебиеті арќылы ўрпаќтан -ўрпаќќа жеткен жыр-дастандарын жатќызамыз. Ќол ґнеріне аєаштан тїйін тїйген шеберлеріміздіѕ, он саусаєынан ґнер тамєан тоќымашы, тігіншілеріміздіѕ, зергерлеріміздіѕ еѕбектерін, ал саз ґнеріне халќымыздыѕ əн ґнері мен кїй ґнерін жатќызамыз. Саз ґнері халќымыздыѕ сан тїрлі музыкалыќ аспаптарыныѕ шыєуына себепші болды. Ќазаќ халќыныѕ музыкалыќ аспаптары їш тїрге бґлінген: їрлеп ойнау, ішекті, соќпалы аспаптар. Ішекті аспаптар ысќымен ойнайтын жəне шертпелі аспаптар болып бґлінген. Ішекті шертпелі аспаптарєа домбыра, шертер, жетіген, ал ысќымен ойнайтындарєа- ќобыз жатады. Їрлеп ойнайтын аспаптарєа сыбызєы, ќамыс сырнай, ќос сырнай, мїйіз сырнай, саз сырнай, їскірік, тастауыќ, керней, шанќобыз жатады. Соќпалы музыкалыќ аспаптарєа дабыл, данєыра,кепшік, дауылпаз, шыѕдауыл, асатаяќ, ќоѕырау жатады. Ќазаќ тілі 177 Ќазаќ халќыныѕ еѕ кеѕ тараєан аспабы- домбыра. Оныѕ шыєу тегі єасырлар тереѕіне кетеді. Ежелгі Хорезм ќаласыныѕ археологиялыќ ќазба жўмыстары кезінде шертпелі аспапта ойнайтын музыканттардыѕ кїйдірілген саздан (терракотовые) жасалєан мїсіндері табылєан. Єалымдардыѕ пайымдауынша, хорезмдік мўндай ќос ішекті аспаптар екі мыѕ жыл бўрын ќолданысќа енген. Олар кґшпелі саќтардыѕ музыкалыќ аспаптарыныѕ бірі болєан. Домбыра екі тїрге бґлінеді - батыстыќ жəне шыєыстыќ. Ќазаќстанныѕ батыс аймаќтарында кездесетін домбыраныѕ мойны ўзын, жіѕішке жəне сопаќ, ал шыєыс аймаќтарында кездесетін домбыраныѕ мойны ќысќа, жалпаќ жəне жайпаќ болып келеді. Бўл Ќазаќстанныѕ батыс аймаќтарында тґкпе кїйдіѕ, ал шыєыс аймаќтарында шертпе кїйдіѕ орындалу табиєатына байланысты. Тґкпе кїйдіѕ ґкілдеріне - Ќўрманєазы, Дəулеткерей, Ќазанєап, Абыл, Есір, Есбай, Дина,Сейтек, ал шертпе кїйдіѕ ґкілдеріне -Байжігіт, Тəттімбет, Тоќа, Дайрабай, Сїгір, Раздыќ жəне таєы басќалары жатады. 600-тапсырма. Мəтін ішінен сын есімдерді теріп алып, олармен сґйлем ќўрастырыѕыздар. 601-тапсырма. Мəтін мазмўны бойынша достарыѕызєа сўраќ ќойыѕыздар. 602-тапсырма. Мəтінді таєы бір рет оќып шыєып, оєан атау беріѕіздер жəне жоспар ќўрыѕыздар. 603 -тапсырма. Мəтінді жоспар бойынша мазмўндау кезінде оны ґздеріѕіз білетін мəліметпен толыќтырыѕыздар. Жаќсылыќова К. 178 604-тапсырма. Ќазаќ халќыныѕ ќандай кїйлерін білесіздер? Мына аспаптарды атаѕыздар. 605-тапсырма. Ґздеріѕіз жаќсы білетін басќа ўлттыѕ бір музыкалыќ аспабын сипаттап беріѕіздер. 606-тапсырма. “Ќыз Жібек” фильмін кґріѕіздер де, онда ќандай музыкалыќ аспаптар болєанын айтыѕыздар. 607-тапсырма. Фильм кейіпкерлері киген ўлттыќ киімдер мен əшекейлерді атаѕыздар. Киімдерді, əшекейлерді дайындау ќандай ґнерге жатады? 608-тапсырма. Фильмді кґру барысында ќандай маќал-мəтелдер, фразеологизмдер естеріѕізде ќалды. Олардыѕ маєынасын тїсіндіѕіздер ме? 609-тапсырма. Берілген жауаптардыѕ дўрысын табыѕыздар. 1.“Ќыз Жібек” фильмін ќойєан режиссер А) Г.Рошаль; В) С.Ќожыќов; С) Ш.Айманов. 2. Фильмді музыкамен кґркемдеген композитор А) М.Тґлебаев; В) Н.Тілендиев; С) Л.Хамиди. 3. Фильмніѕ суретшісі А) С.Айтбаев; Ќазаќ тілі 179 В) Г.Исмаилова; С) Г.Маданов. 4. Жібектіѕ рґлінде ойнаєан актер А) М.Ґтекешева; В) С.Майќанова; С) Ф.Шарипова. 5. Тґлеген рґлін ойнаєан актер А) С.Əшімов; В) Ќ.Тастанбеков; С) М.Омаров. 6. Шеге аќын рґлін сомдаєан актер А) Ы.Ноєайбаев; В) А.Боранбаев; С) Ə.Молдабеков. 7. Бекежан рґліндегі актер А) Т.Мейрамов; В) Т.Жаманќўлов; С) А.Əшімов. 610-тапсырма. Фильмде ґздеріѕізге ўнаєан кейіпкер туралы, ќандай іс-əрекетімен ўнаєаны туралы ойларыѕызды жазыѕыздар. 611-тапсырма. Фильмде Сіздерге мəлім емес ќандай салт- дəстїрлерді байќадыѕыздар, оларды ќалай тїсінгендеріѕіз туралы əѕгімелеѕіздер. 612-тапсырма. Ќазаќ тілінде таєы ќандай фильмдерді кґрдіѕіздер? Атаѕыздар. Мазмўнын ќысќаша айтып беріѕіздер. 613-тапсырма. Мына сґздерді сґздік дəптерлеріѕізге жазып алыѕыздар. 1. ейне 2. Байланысты 3. Ґмірбаян 4. Ќалыптасу 5. Ќосалќы 6. Десек болады 7. Ашылєан 8. Шежіре 9. Ґнегелі 10. Кїрделі 11. Дїниеге əкелді 12. Маусым ! ! Жаќсылыќова К. 180 614 -тапсырма. Мына сґздермен сґз тіркестерін ќўрастырыѕыздар. 1.Театр 1.Ќызыќты 1.Биыл 2.Кино ґнер. 2.Кїрделі ґмірбаян. 2. Кеше ашылєан. 3.Сурет 3.Ґнегелі 3.Жазда 1.Негізгі 1.Балалар 1.Мўражай 2.Басты бейне. 2. Əйелдер арналєан. 2.Шымылдыќ ашылєан. 3. Ќосалќы. 3. Жастар 3. Театр маусымы 615 -тапсырма. Мына сґз тіркестерін ќазаќ тіліне аударыѕыздар. 1. Старейшина казахского киноискусства. 2. Творческая деятельность. 3. Рождение и становление казахского киноискусства. 4. Первые казахские фильмы. 5. В главной роли. 6. Киностудия Казахфильм. 7. Посвященный жизни и творчеству. 8. Открытие музея. 616 -тапсырма. Мына сґздердіѕ синонимдерін тауып жазыѕыздар. 1.Ќызмет. 2. Туу. 3. Басты. 4.Алєашќы. 5.Атында. 617-тапсырма. Мына мəтінді мəнерлеп оќып, мазмўнын тїсінуге тырысыѕыздар. Шəкен Айманов. Шəкен Айманов - ќазаќ театр жəне кино ґнерініѕ атасы. Оныѕ театрдаєы шыєармашылыќ ќызметі Аќан сері, Ќобыланды, Исатай, Ќодар, Петруччио, Тихон бейнелерімен байланысты. Шəкен Аймановтыѕ кинематографиядаєы ґмірбаяны ќазаќ кино ґнерініѕ тууы мен ќалыптасу тарихы десек болады. Ол Райхан, Абай əндері, Жамбыл сияќты алєашќы ќазаќ фильмдерінде басты рґлдерде ойнады. Сондай-аќ ол Атамекен, Атаманныѕ аќыры фильмдерін дїниеге əкелді. Бїгін Ќазаќфильм киностудиясы Шəкен Айманов атында. Осында оныѕ ґмірі мен шыєармашылыќ ќызметіне арналєан мўражай ашылєан. Шəкен Айманов ґмірі мен шыєармашылыќ ќызметі - ќазаќ театр жəне кино ґнерініѕ шежіресі. Ќазіргі уаќытта егеменді елімізде жыл сайын «Шакен жўлдыздары» атты кинофестиваль ґтеді.Бўл кинофестивальда кино ґнерініѕ майталмандары ґз туындыларын сайыс сарабына салады. Ќазаќ тілі 181 618 -тапсырма. Мəтін бойынша сўраќтарєа жауап беріѕіздер. 1.Шəкен Айманов кім? 2. Оныѕ театрдаєы шыєармашылыќ ќызметі кімніѕ бейнелерімен байланысты? 3. Оныѕ кинематографиядаєы ґмірбаянын неніѕ тарихы деп санаймыз? 4. Ол ќандай фильмдерде басты рґлдерде ойнады? 5. Ќандай фильмдерді дїниеге əкелді? 6. Бїгін Ќазаќфильм киностудиясы кімніѕ атында? 7. Оныѕ ґмір мен шыєармашылыќ ќызметіне арналєан мўражай ќайда ашылєан? 8. Кімніѕ ґмірі мен шыєармашылыќ ќызметі ќазаќ театры жəне кино ґнерініѕ шежіресі? 619 -тапсырма. Мына сґйлемдердіѕ ішінен ќарамен жазылєан сґздерге сўраќ ќойыѕыздар. Їлгі: Шəкен Айманов Аќан сері, Петруччио жəне таєы басќа кґптеген бейнелерді жасаєан. - Кґптеген бейнелерді ме? 1. Шəкен Айманов ќазаќ ґнеріне еѕбегі сіѕген ќайраткер. 2. Жамбыл бейнесін ґте шебер орындады. 3. Шəкен атындаєы мўражай ашылєан. 4. Мен кеше театрєа бардым. 5. Театр маусымы келесі айда басталады. 6. Маєан бўл спектакль ґте їлкен əсер ќалдырды. 7. Сашаєа спектакльдіѕ суретпен кґркемделуі ўнапты. 620-тапсырма. Мына сўраќтарєа алдымен болымды, сосын болымсыз тїрде жауап беріѕіздер. Їлгі: Шəкен Айманов “Абай əндері” фильмінде басты рґлде ойнай ма? - Иə, Шəкен Айманов “Абай əндері” фильмінде басты рґлде ойнайды. -Жоќ, Шəкен Айманов “Абай əндері” фильмінде басты рґлде емес, ќосалќы рґлде ойнайды. 1.Сен балетті ўнатасыѕ ба? 2. Сіз билетті балконєа алдыѕыз ба? 3. Баєдарламаны кіре берісте аламын ба? 4. Аняныѕ орны їшінші ќатарда ма? 5. Райхан фильмінде басты рґлде Ə.Мəмбетов ойнады ма? 6. Диасќа спектакльдіѕ музыкалыќ безендіруі ўнады ма? 7. Сізге актердіѕ ойыны ўнады ма? 8. Мына спектакльдегі кейбір кґріністердіѕ режиссерлік шешімі ўтымды берілген бе? 9. Ертеѕ театрда Біржан- Сара операсы бола ма? Жаќсылыќова К. 182 621-тапсырма. Екі топќа бґлініп, мына сґзтізбекті шешіѕіздер. 1. Орыстыѕ атаќты пейзажист-суретшісі. 2. Ежелгі Египеттегі əлемге əйгілі əйел мїсіні. 3. Ќазаќстандыќ мїсінші, ґнер ќайраткері. 4. Поликлеттіѕ мїсіні. 5. “Живопись королі” атанєан ХЇІІІ єасырдаєы суретші. 6. Натюрморттыѕ негізін ќалаушы əйгілі суретші. 7. Ќазаќстандыќ белгілі график-суретші. 8. Бейнелеу ґнерініѕ бір жанры. 9. Бўрынєы кеѕес халыќ суретшісі. 10. Орыс суретшісі Шишкинніѕ туєан жері. 11. Сəулет ґнерініѕ маманы.12.“Марсельезаныѕ”авторы. 13. Итальян архитекторы, əрі мїсіншісі Бернинидіѕ жасаєан мїсіні. 14. Француздыѕ белгілі импрессионист суретшісі. 15. Теѕіз пейзажыныѕ асќан шебері. 622-тапсырма. Суретке ќарап ќазаќтыѕ ўлттыќ ќолґнері туралы əѕгімелеѕіздер. Ќазаќ тілі 183 Модульдер бойынша офистік СОҐЖ таќырыптары: 1-модуль Жазєы демалыстан алєан əсерім №1 «Белгілі тўлєалардыѕ əуестігі» топтыќ жоба №2 «Еліміздегі демалыс жəне ойын-сауыќ орындары» жўптыќ жоба 2- модуль Жеті жўрттыѕ тілін біл, жеті тїрлі ілім біл №3 «Ќазаќ əлемі: тілі, ділі, діні» топтыќ жоба №4 «Жеті жўрттыѕ тілін біл-студент кґзќарасымен» топтыќ жоба 3 – модуль Отбасы - шаєын мемлекет №5 «Отбасы экономикасыныѕ» кiлтi кiмде?» пікіралмасу №6 «Ўрпаќтар арасындаєы ќарым-ќатынас» топтыќ жўмыс 4 – модуль Єылым таппай маќтанба, орын таппай баптанба №7 «Ќазаќстанныѕ техникалыќ жоєары оќу орындары» жўптыќ жоба №8 «Елімізге еѕбегі сіѕген ЌазЎТУ тїлектері» топтыќ жоба 5-модуль Мерекелі, берекелі дастархан №9 «Халыќтыѕ ќонаќ кїту дəстїрі» топтыќ жоба №10 «Халыќтыѕ таєам дайындау жəне тамаќ ішу мəдениеті» жеке жоба 6-модуль Ќазаќстан Республикасы №11 «Табиєат аясында» фотоэтюд жасау» жўптыќ жоба №12 «Экологиялыќ зардап шеккен аймаќтар» таќырыптыќ жоба №13 «Мəдени мўралар» топтыќ жоба 7-модуль Ќаладаєы баєыт-баєдар №14 «Ќазаќ кино ґнерініѕ кешегісі мен бїгінгісі, болашаєы» жўптыќ жоба №15 «Халыќтыѕ ќол ґнері, саз ґнері т.б» фотоальбом, жеке жўмыс Жаќсылыќова К. 184 Модульдер бойынша СҐЖ таќырыптары: №1 «Саяхатшылар ґмірінен» анаграмма ќўрастыру №2 «Бос уаќытты тиімді пайдалану» ережесін жазу №3 «Жазєы демалыстан алєан əсерім» эссе жазу №4 «Ќазаќстандаєы шипалы орындар» репортаж дайындау №5 «Амандасу, жґн сўрасу рəсімі» мəтінімен жўмыс №6 «Батамен ел кґгерер» мəтінімен жўмыс №7 «Анамныѕ тілі – айбыным меніѕ» пікіралмасу №8 «Жеті жўрттыѕ тілін біл, ... » репортаж дайындау №9 «Жері байдыѕ –елі бай» сґзжўмбаќ жасау №10 «Жер жəннəті - Жетісу» арнайы журнал №11 «Ш.Уəлиханов – тўѕєыш саяхатшы» кроссворд жасау №12 «Əлемдегi жетi керемет» ребус жасау №13 «Ґзге елдердiѕ мемлекеттiк рəмiздерi» кроссворд жасау №14 «Тарихи-мəдени орындар» мəтiнімен жўмыс №15 «Есімде ќалєан сол бір сəт» эссе жазу №16 «Їйлену оѕай, їй болу ќиын» шыєарма жазу №17 «Ќаѕбаќ шал» мультфильмімен жўмыс №18 «Менiѕ тегiмнiѕ шежiресi (генеологическое древо)» жеке жоба №19 Əкемді (атамды, анамды...) маќтан етемін эссе жазу №20 «Техника єылымы саласындаєы єалымдар» буклет ќўрастыру №21 «Сiзге еліміздіѕ бiлiм беру жїйесi ўнай ма ?» сауалнама ќўрастыру №22 «Инженер мамандар- елiмiздiѕ болашаєы» эссе жазу №23 «Мен институтымды маќтан тўтамын» эссе жазу №24 «Болашаќ» жəне таєы басќа білім саласы баєдарламалары туралы репортаж. №25 «Ґмір- ґзен» жəне «Алтыѕ діѕгек» бейнефильмімен жўмыс (Єалым əл-Машанидіѕ ґмірі мен шыєармашылыєы туралы) №26 «Еліміздіѕ хайуанаттар жəне ґсімдіктер əлемі» криптограмма жасау №27 «Баянауыл табиєаты» буклет жасау №28 Семей, Арал экологиясы туралы бейнематериал кґріп, ґз ойын жазу №29 «Жыл он екі ай» мультфильмімен жўмыс №30 «Кґксерек» фильмімен жўмыс №31 «Ана туралы баллада» фильмімен жўмыс №32 «Абай» фильмімен жўмыс №33 «Жылєа таласќан хайуанаттар» мультфильмімен жўмыс №34 «Кґне ќалалар» жоба- репортаж Ќазаќ тілі 185 №35 «Еліміздегі туристік орталыќтар» жўптыќ жоба №36 «Ўлттыќ ет жəне сїт таєамдары, олардыѕ денсаулыќќа маѕызы» анаграмма жасау №37 «Еліміздегі дəрілік ґсімдіктер» криптограмма жасау №38 «Алматы» бейнефильмімен жўмыс №39 «Мўражайлар сыр шертеді» анаграмма жасау №40 «Əшекей бўйымдар» кроссворд жасау №41 «Їздік режиссер» («Їздік актер, актриса», «Їздік фильм», «Їздік ќойылым» ) топтыќ жоба №42 «Тарлан» жəне «Парасат» сыйлыќтарыныѕ иегерлері. Жўптыќ жоба. №43 «Халыќтыѕ əн жəне саз ґнері» сґзжўмбаќ жасау №44 «Ата кəсіп- аѕшылыќ, саятшылыќ, атбегілік т.б» ребус жасау №45 «Алдар Кґсе» фильмімен жўмыс Жаќсылыќова К. 186 СҐЗДІК А а адамгершілік аздап азыќ-тїлік аєаш аєартушы айту айтуынша айтыѕыздар айтылу айтып берші алып жатыр алды алдымызєа арасы арал ас асу асыєу асыќ асыќпа аталу айтарлыќтай айтпадым ба? аќќу аќсаќал, ќария аќырын аќырын əндетіп аќша ала жіп ала жіпті аттамау алабўєа алдымен алу алмаќ алша алєырлыќ гуманизм немного продукты дерево просветитель сказать по словам (как говорят) скажите произношение (говорение) расскажи 1. занимает, растилается. 2. берут 1.перед. 2. взял (-а) перед собой среди, между остров еда 1. перевал. 2. варить торопиться торопись не торопись называться особенный говорил же (ведь) лебедь уважаемый старый человек тихо тихо подпевая деньги пестрая веревка быть честным (не переступать через пеструю веревку-дословно) окунь сначала брать, взять возьмет алча хваткость Ќазаќ тілі 1 алып їлгермедім аныќтама бґлімі аѕєар аѕшылыќ шаруашылыєы апан ар-ўят арасы араластыру арзан арту (жїк арту) арту (сенім арту) арна арнайы артыќ емес ауру (сырќат) ас їй асќазан аспаз аспаздыќ асыєу асхана асханадан ата-баба ат шаптыру ауа ауа райы ауа райы туралы мəлімет аудару аударады ауызша ауырады ауыртпалыќ ауырмайтынмын ашытќы ашыќ аяќтасаќ деймін аю не успел (-а) купить справочное бюро долина охотничье хозяйство логово честь, совесть между смешать, перемешать дешево загружать (загружать товар) (возлагать надежду) русло специально, персонально не лишний болезнь кухня желудок кулинар кулинарный торопиться столовая в столовой предки пустить вскачь коня воздух погода сообщение о погоде (прогноз погоды) переводить переводит устно болеет беда, тягость не болел (-а) дрожжи 1. ясный (-ая). 2. открыт предлагаю завершить медведь Жаќсылыќова К. 2 Ə ə əдетте əдет-єўрып əдеттегідей əдебиеттанушы əйтпесе əкімшілік əлем əлемге əйгілі əлсін-əлсін əлеуметтік əлеуметтану əлеуметтік сана əѕгіме əѕгімелеп беру əперіп жібер əперу əр тїрлі əріптес əсем табиєаты туралы əсерімен бґлісу əсіресе əтір əуежай əуенділік əшкґк əшекей Б б баєыт-баєдар бабыр баєындыру байтаќ байќау байырєы байланыстыру бала кезінен балалармен бала кезінен дос балапан балыќ обычно обычай как обычно литературовед а то администрация мир, вселенная всемирно известный время от времени социальный социология социальное сознание рассказ рассказать подай подать по разному коллега о прекрасной природе делиться с впечатлением особенно духи аэропорт музыкальность укроп украшение направление гепард покорить беспредельный, обширный, широкий замечать, наблюдать былой, давний связывать с детства с детьми дружать с детства птенец рыба Ќазаќ тілі 3 бару бар барєан бас тартпау басќа басќарма басќа ыдыс басќаша бастайыќ басталады бастау басу басылады бата бата беру батпаќ батыс бауырсаќ баяндама бəйек болу бəрін дайындау бекіре бесік бел байлау белгілеймін белгілемеймін белгілеу биіктік бозторєай бойжеткен ќыз болады болжау болу болыпты борсыќ бояу бґген, су ќоймасы бґлімінде бґлік бґлісу ботќа бўєы бўлан идти иди ходили, были не отказываться другой управление другая посуда по-другому начнем начнется 1. начать. 2.исток 1. наступать. 2. убавить пройдет, утихнет (боль) благословение благословить болото запад баурсак доклад беспокоиться готовить все осетр колыбель решимость буду отмечать не буду отмечать отмечать высота жаворонок взрослая девушка 1. будет. 2 можно. прогноз, прогнозировать. будет, быть был (-а) барсук 1.краска. 2.красить водохранилище в отделе жүктеу/скачать 3,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|