Жастардың саяси мәдениеті Қазақстандағы азаматтық қоғамды



бет21/28
Дата24.04.2023
өлшемі484,48 Kb.
#86097
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   28
Байланысты:
Диссертационная работа Рыстиной И.

Жастар және патриоттылық


Қазақстандықтардың жаңа ұрпағы – аномия кезеңіндегі ұрпақ. Осы орайда қазіргі заманғы жастардың үлгілік социалдық тәжірибесін, социализациялау мен нормативтікқұндылықты әлемінің ерекшеліктерін зерттеу – зерттеудің өзекті проблемасы болып табылады. Қазақстан жастарының қазіргі кездегі

жаппай ақыл -ой санасында азаматтылқы күттірмейтін мәселе болып отыр.
пен патриотизм ұғымдары кезек

Қазіргі заманғы патриотизм саяси күрес пен пікірталастар саласында ғана көрініп қоймай, адамдардың күнделікті өміріндегі жеке өзара қарым- қатынастарында, тәжірибелік қызметі саласында да көрінеді. Бұл салт- дәстүрлерді құрметтеу, бала тәрбиесі.
Осылайша патриотизмді әртбиелеу – қазіргі заманғы қазақстандық қоғамның маңызды міндеті.
«Сіз қалай ойлайсыз, қазіргі заманғы жастардың бойында патриотизм мен азаматтылық сезімдері дамыған болуы тиіс пе?» деген сұраққа Қазақстанның барлық өңірлері мен барлық жасы аралығында 80%-ы «иә, әрине» деп жауап берген.

Кесте 11 - «Патриотизм» сөзі Сіздің бойыңызға қандай сезімді ұялатады?»




Сезімдер

Патриотизм сезімі
2009 г. 2012 г.







Өз еліме деген қмтаныш сезімін,
спортшыларды, қайраткерлерді

23,5%

30,1%

Отан әжне өз халқым алдындағы
жауапкершілік пен борыш сезімін

70,6%

64,4%

Жек көру мен жиіркену сезімдерін

0,5%

1,5%

Ешбір сезімді

1,1%

1,6%

Жауап беруге қиналамын

-

2,4%

Жас азаматтардың басым көпшілігі «патриотизм» сөзін жауапкершілікпен, Отан және өз халқы алдындағы борышымен тікелей байланыстырады. Бұл жастардың осы ұғымды дұрыс түсінетіндігі туралы білдіреді.


2012 жылы жас азаматтңард8ы0% -дан астамыөзін Қазақстан Республикасының патриотымын деп есептейді. Бір жыл ішінде осы көрсеткіш шамамен 5%-ға ұлғайды. Бұл бәрінен бұрын жастардың бойында патриотизм сезімін туғызуға ықпал ететін іс -шаралардың елеулі санын іске асырумен байланысты. Мңаызды халықаралық іс -шаралар ө ткізілді, қазақстандық спортшылар халықаралық деңгейде едәуір наградаларға ие болды, халықаралық аренада Қазақстан беделі жыл сайын артып келеді. Осының барлығы жастар ортасында патриотизм деңгейінің ұлғаюына ықпал етеді.
Жастардың пікірі бойынша нағыз патриот ең алдымен өз халқымен, өз елімен мақтануы, сондай-ақ өз халқын өрге сүйреу үшін барлық шараларды
Қазақстандық жастардың төрттен бір бөлігінен астамы ғана елден кеткілері келген, бірақ тек 6,4%-ның ғана үнемі осындай арманы туындайды. Бұл біздің ойымызша, жас азаматтаңрдыөмірдің қиын жағдайларын қабылдау ерекшеліктеріне байланысты. Жастардың көпшілік бөлігі бар проблемалардың ауқымын бағалай біледі және шұғыл шешімдер қабылдай алады. Осылайша 22% санынан шошымаған жөн.
Мемлекеттік рәміздер кез келген мемлекеттің дамуының ажырамас бөлігі болып табылады.Қазіргі заманда мемлекеттің мемлекеттік рәміздері оның жарнамасы іспеттес, бірегей мүмкіндіктерді, дәстүрлерді көрсетеді. Мемлекет азаматтарының оның рәміздеріне деген көңілі – адамдардың қаншалықты өздерін осы елдің азаматтары деп есептейді, оның болашағына сенімі қандай, оның патриоттары болып табылады ма екендігінің көрсеткіші.
Жастар арасында патриотизмңгдеейі көрсеткіштерінің бірі ретінде Қазақстандық жастардың Қазақстан Республикасының рәміздерінің мәні мен әнұранын білуінің деңгейін, сондай-ақ мемлекеттік тілді білу деңгейін, қазақ тілін оқуға ұмтылысы мен себебін анықтау қажет.
Тілді білу саласындғаы жағдай тілді еркін меңгергендер арасында да – 36,8% (негізінен ауылдар мен ауылдық жерлердегі қ азақ ұлтында), сондай-ақ қазақ тілін ауыз екі сөйлеу деңгейінде білетіндер арасында да - 36% шамамен біркелкі .
Қазақ тілін қоумен шұғылданатындар – жастардың шамамен 20%
айналысады, олардың көпшілігін орыс және украин ұлттарының өкілдері құрайды (45,8% және 52%), бұл да оң сипатқа ие.
Мемлекеттік тілді білуге ұмтылған респонденттер 62% -ды құрайды, 15% - оның қажеттілігі жоқ деп есептейді және 20%-ы оны оқу қажет болар еді деп есептейді.
Қазақ тілін оқуға ұмтылу мен оқып -үйрену туралы сұрақтарға арналған жауаптар осындай болды, себептеріне келетін болсақ, қазақ тілін оқып -үйрену себебіне әсер ететін негізгі фактор респонденттердің (63,4%) ойы бойынша туған тілді білудің тікелей борыштық сезімі болып табылады. Бұдан кейін келетін кәсіби және жеке адам ретінде өсу факторы (21,9%) мен жеке басының қызығушылығы (10,4%). Тілді оқып-үйренгісі келмейтіндер 2,5%.
Салыстыру үшін 2009 жылғы халық санағының нәтижелері бойынша жас қазақстандықтардың тіл білуін бағалау көрсеткіштері келтірілген.
Ағымдағы уақыт кезеңінде азаматтар менәр түрлі ұйымдардың мемлекеттік рәміздердің туындау тарихы, мағыналық толықтырылуы, сондай - ақ мемлекеттік атрибуттарды қолданудың ережелері мен рәсімдері туралы хабарсыз болу проблемасы болатындығы алдын ала болжанып отыр.
Мемлекеттік рәміз дер туралыҚ, азақстан Республикасының туы мен
елтаңбасындағы суреттердің мағыналарын білу, әнұранды білу туралы мәселелер, жастарға мектепте оқыған жылдардың өзінде-ақ оқытылуға және осылайша оларға Отанға, туған елге деген сүйіспеншілік сезімін оятуға тиі с болғандықтан, жастар арасында патриотизм деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
75,6%-ы ешбір қиындықсыз Қазақстан Республикасының Әнұранын айтып бере алады (негізіненқазақ ұлтының өкілдері), 81,7% -ы оларға қойылған бір сұрақтың ішіндегі әнұран жолдарындағы сөздерді қайдан алынғанын біліп қойды. Осы факт жастардың Қазақстанның қазіргі әнұранын жақсы білетіндігі мен қажет болған кезде әннің мәтінін айтып бере алатындығы туралы гипотезаны растап отыр.
Туда бейнеленген Қ«алықтаған бүркіт» суретінің мағынасы туралы сұраққа оның мәнін респонденттердің көпшілігі бостандық пен тәуелсіздік символы ретінде ұдрыс түсіндіріп берді, мемлекеттігіміздің елтаңбасында бейнеленген «Шаңырақ» символының мағынасы туралы бұдан кейінгі сұраққа көпшілігі оның жалпы үйдің және Қазақстан аумағында тұратын біртұтас отбасының образын бейнелейді деп (барлық жас ерекшелігінде біркелкі) жауап берді.
Жастардың өздерінің пікірі бойынша патриотизм мен азаматтылықты дамытуы үшін не істей алатындықтары туралы сұраққа арналған жауаптар 16 - кестеде көрсетілген:

Кесте 12 -«Отанға деген патриотизм сезімін ояту үшін Сіз не істейсіз?»





Жауап нұсқасы

Таңдаулар саны

Мемлекеттік тілді оқып үйренемін

37,0%

Қазақстан халықтарының тілдерін
оқып үйренемін

15,3%

Қазақ халқының салттары мен
дәстүрлерін оқып үйренемін

33,2%

Қазақстан тарихын оқып үйренемін

35,8%

Қазақстан Республикасының
Конституциясын оқып үйренемін

24,8%

Іс-шараларға (спорттық, ғылыми- техникалық, мәдени және т.б.)
қатысамын

20,1%


Халықаралық іс-шараларға
(спорттық, ғылыми-техникалық, мәдени және т.б.) қатысамын

7,3%


Барлық айтылғандарға

0,7%

Ештеңе істемеймін

11,6%

Жауап беруге қиналамын

0,1%

Респонденттердің көпшілігі мемлекеттік тілді оқып үйренеді (37%), Қазақстан тарихын (35,8%), қазақ халқының салттары мен дәстүрлерін (33,3%). Бәрінен де бір қуантарлығы жастар мұның бәрін қандай ұлтқа тиістілігіне, өңірге не болмаса кәсібіне қарамастан оқып үйренетінді болып отыр.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет