Жастардың саяси мәдениеті Қазақстандағы азаматтық қоғамды
жүктеу/скачать 484,48 Kb.
|
Диссертационная работа Рыстиной И.
| «психологиялық», бұнда мәдениет саяси объектісіне бағдарлар-жүйесі ретінде қарастырылады;
«тегіс қамтитын», индивидттердің иполитикалық мінез-құлқы ретіндегі нұсқама; «объективті», онда шектеуші ретінде ұсынылады; әмдениет ин дивидтің мінез-құлқын белгілі «эвристикалық», мәдениетті аналитикалық мақсаттар үшін гипотетикалық құрылымдар ретінде қарастырады [34]. -Бұндай жіктеу, біздің пікірімізше аталған мәселеге ғылыми қызығушылықтың ұқсас жіктелімін көрсетеді. П. Бурдье мәселе бойынша пікірлер қаншалықты көп болса, соншалықты онда қызығушылық болады»[35]. Саяси ғылымда саяси мәдениеттің анықтамаларының белгілі бір санының бар болуы атағлан санаттың маңызының «шайылуымен» емес, оны зерттеу әдістемесінің айырмашылықтарымен түсіндіріледі. Ю. С. Пивоваровтың пікірі бойынша, «саяси мәдениет» терминінің өзі «саяси ғылым құрылымында» ... «осы сияқты мәдениет» және «саяси жүйе» түсініктері арасында орын алады. Оның көмегімен мінез-құлықтың түрлері, тұлғалардың және әлеуметтік топтардың құндылықтар жүйесінің нысаны және рәсімдері суреттеледі, олардың шеңберінде саяси шешімдерді қабылдау және іске асыру жүреді [36]. Саяси әмдениеттегі дефинацияның градациясын оның түрлерінің анықтамаларымен араластырмаған жөн. Әдебиетте посткеңестік қоғам үшін барынша тән тізім кездеседі: тоталитарлық-авторитарлық, адаптациялық, белсенді-демократиялық және радикалды (экстремистік)[37]. Соңғы жылдары қоғамда анархосиндикалистік түсініктегі саяси субмәдениетінің туындау үдерістері көрінетінін қосайық. Оның тасымалдағыштары әлеуметтік топтар болып табылады, олар демократиялқы қозғалыстан бас көтеріп, оппозиция тұғырына ауыспады, бірақ саяси саладағы қуысқа үміткер болады. Бұндай түр бейімделушілікке жқаын, бірақ оларға билеу әрекет інің «шайылуына» ұмтылысымен толықтырылады. Әр түрлі мемлекеттердің саяси мүдделерінің агрегациясы дәрежесі бойынша жаңа қосалқы мәдениеттердің туындауы алға басу сипатына ие. Бұл мүдделердің қалыптасуымен түсіндіріледі, ал олардың негізінде олардың жетіст іктерінің мақсаттарын және жолдарын анықтауда, құндылықтарды ұғыну ретінде, оларды адам, финалды топты өсиеттейді. Ерікті қабылданатын құндылықтар тұлғаны, әлеуметтік топқа қоғамның саяси құрылымына бағдарлардың өзіндік нысандарын анықтауға тұлғаны, әлеуметтік топты келтіреді. Дәл осылар – саясаттағы бағдарлардың ерекше нысандары – және сол немесе өзге қосалқы мәдениеттің маңызын құрайды. Саяси мәдениет мәселесін әзірлеуге маңызды ықпалды факторлар тобы көрсетеді. Олардың ішіндегі барынша маңыздысына тоқталайық. Біріншіден, идеологиялық фактор, зерттеушілердің белгілі бір саяси доктриналарды ұстануы. «Қайта құруға дейінгі жылдары» дәл саяси мәдениет мәселелерін түсіндіру шетелдік саясаттанушылармен отандық қоғамтанушылардың дауларының мінберіне айналды. Саяси мәдениетті зерттеудің теориялық-әдістемелік негіздеріне жүгінуіміздің жұмыста осы саяси санатқа әр түрлі авторлардың келуіне нақты тарихи талдауды өзіне мақсат етіп қояды. Екіншіден,саяси мәдениетті түсіну мәдениеттің жалпы теориясының жағдайымен детерминацияланады. Және ұбл жерде философия және мәдениеттанудағы мәселелерді зерттеу маңыздылығына ие болады, ол біздің зерттеудің пәнаралық сипатын көрсетеді. «ХХ ғасырдың соңына қарай адам қызметінің нәтижелерінің және тәсілдерінің жиынтығы ретінде тез өсіп келеді. Мәдени –тарихи құрылымдар басты әлеуметтік-экономикалық құрылымдармен шартсыз түрде паритетті болады» [38]. Біздің түсінігіміз үшін келесі тұжырым үндес «мәдениет–қондырма ғана емес, сонымен қатар қоғамның да базисі, экономикаға қарағанда барынша терең, дәл сол экономиканың түрін, әлеуметтік құрылысын және саяси жүйесін анықтайды» [39]. Өз кезінде Г. Зиммель келесіні көрсетті «мәдениет туралы тек өмірдің шығармашылық стихиясы танымал құбылыстарды тудырғанда ғана айтуға болады» [40]. Мәдениет құбылысы үнемі нақты тарихи және сан қырлы. Өрнектердің үзінділеріне ұқсас жиынтықта олар әлемнің бейнесін түзеді, белгілі бір автономдылықты және ерекше белгілерді сақтайды. «Мәдениет деген не және оны қандай құрылымдар түзеді?» деген сұрақты қоя отырып, О. Шпенглер, органикалық әлем және әлеуметтік сала арасындағы паралельді өткізе отырып, былай деп жазады: «Жапырақ, гүлдер, бұтақтар және тамырлар ретінде өсімдіктің өмір сүруінің арту нысаны және тәсілі, сыртқы түрінде көрінеді, сондай -ақ этикалық, саяси және шаруашылық түзілімдер мәдениеттің өмір сүруінің сол ролін ойнайды». Алайда әмдениеттің өзіндік мәселесін саяси жүктеу/скачать 484,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|