Нұржамал СМАНОВА,
Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық
университетінің профессоры,
Қазақстан Республикасы білім
беру ісінің құрметті қызметкері
Елбасының жариялаған «100 нақты қадам – Ұлт Жоспары»
бағдарла масы алдағы атқарылар іс-шаралардың көкжиегін айқын-
дап берген құжат болды. Осы орайда елімізді жаһандық экономи-
калық дағдарыстан алып шығып, әлемдегі дамыған 30 елдің
қатарына қосуды көздеген бағдарламаға орай Ақтөбе облыстық
ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Қаржаубай
Ыбырайым ұлын әңгімеге тартқан едік. Мұндағы мақсатымыз – «100
нақты қадамның» іс жүзіндегі мәселелеріне назар аудару.
Ұлт жоспарының игілігі мол
ҚОҒАМ БОЛЫП
атсалыссақ
бас сиырды бағып-күтіп, жылына 12 мың
тонна сүт ндіруге мүмкіндігі бар «Milker»
асыл тұқымды мал фермасын салу жоспар-
ланып отыр.
– Ендігі әңгімені азық-түліктің тағы бір
маңызды саласы – ет ндірісі мен ңдеуді
дамыту турасындағы 61-қадам т ңірегінде
рбітсек...
– Ақт бе ңірі ежелден еттік бағыттағы
мал сіруге ыңғайлы. Ш бі шүйгін, құнарлы
дақылдарға бай. Тек бұрынғы к зқарас
деңгейінде қалып қоймай дамыған елдер
тәжірибесіне үңілу, дұрыс ұйымдастырып
пайдалану қажет. Осы ретте Алға, Мәрт к,
Хромтау, Қарғалы аудандарында ірі
қараны бордақылау кешендерін ұлғайтуды
басты нысанаға алдық. Қаңтар айында
аймақаралық кеңес ткізіліп, оған еліміздің
ауыл шаруашылығы министрі, Ақт бе, Ба-
тыс Қазақстан, Қостанай облыстарының
әкімдері, шетелдік «Inalca Eurasia Holdings
GesmbH» компаниясының президенті
қатысты. Күн тәртібіндегі мәселе –
аймақаралық ет кооперация сын құру,
нәтижесінде бесжақты Меморандумға
қол қойылды. Шетелдік компания Алға
ауданындағы «АкТеп» ЖШС иелігіндегі
мал бордақылау алаңын 44 мың басқа
кеңейтуге, ірі қара етін Қытайға, Ресей
Федерациясына және Еуропа елдеріне
экспорттауға инвестиция салатын болды.
Соңғы жылдары жоғарыда айтылған
«Ырыс» бағдарламасынан зге «Сыбаға»,
«Құлан» бағдарламалары мүйізді ірі қара,
ЖИЫН
100 НАҚТЫ ҚАДАМ
жылқы шаруашылығында селекциялық
ж ә н е м а л т ұ қ ы м ы н а с ы л д а н д ы р у
жұмыстарына серпін берді.
ткен жылдың желтоқсан айын-
да жылдық қуаты 7 мың 200 тонна ет
ндіруге арналған комбинат салынып,
пайдалануға берілді. Бұл жобаға 1,9 мил-
лиард теңге инвестиция игерілді. Қазіргі
кезде 90-ға жақын адам жұмыс істеуде.
Бізді қуантатыны – ауыл шаруашылығын
дамытуға к зқарастың түбегейлі згеріп,
батыл шаралар жүзеге асырылуы. Соның
бір к рінісі – облыста бірыңғай мал
шаруашылығымен айналысатын 14 коо-
ператив тіркелді. Бұл жаңа құрылымның
ерекшелігі – біріншіден коммерциялық
ұ й ы м , е к і н ш і д е н ж а р ғ ы л ы қ к а п и -
талына з еркімен кірген адам жеке
иелігіндегі малының санына қарамастан
бір дауысқа ие, кез келген жағдайда
мүшеліктен бас тартып, шығып ке-
туге құқылы. йтеке би ауданының
Аралтоғай ауылдық округіндегі «Рахат+»,
Шалқар ауданының Шалқар қалалық
округіндегі «Іңкәр» кооперативтерінің
алғашқы қадамдары құптауға тұрарлық.
Бұл ретте айта кететіні, шетелдік ин-
весторлар да бірлесе жұмыс атқаруға
ықылас танытуда.
– ңгімеңізге рақмет!
ңгімелескен
Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ,
журналист
АҚТ БЕ
– Қаржаубай Ыбырайымұлы, елімізде
азық-түлік мәселесіне байланысты бірқатар
к е ш е н д і і с - ш а р а л а р д ы ң а т қ а р ы л ы п
жатқаны белгілі. Осы ретте облыстық ауыл
шаруашылығы басқармасының басшысы
ретінде сүт және сүт німдері ндірісін дамы-
ту үшін стратегиялық инвесторлар тартуды
белгілеген 60-қадам турасында не айтар
едіңіз?
– Облыс әкімі Бердібек Сапарбаев
қызметке кіріскен сәтінен аудандарда
әлденеше рет болып, ондағы шаруаларды
жүргізу мүмкіндіктерін саралады. Соның
нәтижесінде бір жағынан егіншілікпен,
к к ніс сірумен шұғылданатын, ағынды
сулары мол Мәрт к, Қарғалы, Қобда,
Хромтау аудандарының сүт және сүт
тағамдары ндірісіне бейімдігі нақтыланды.
Соңғы т рт жылда Солтүстік Америкадан,
Еуропа елдерінен сүтті сиырлар әкелінді.
Қазіргі күнде «Айс», «Анди» жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктерінде бағымында
тиісінше мың бір жүз және 500 сиыры бар
тауарлы сүт фермалары жұмыс істеуде,
сапалы німдерін тұрғылықты халық қолға
тигізбей тұтынып отыр. Айта кету керек,
шағын сүт фермаларының санын к бейтуге
«Ырыс» бағдарламасының септігі зор. Биыл
бағымында 450 сиыр ұстайтын алты сүт
фермасын ашу қарастырылды. Қай салада
да уақыт талабына қарай бейімделіп, жаңа
технологияларға жол ашу қажет. Облыста
сүт німдерін экспортқа шығару үшін
еуропалық стандарттар шеңберінде 1280
Елбасының «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат,
бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауында сы-
байлас жемқорлықпен күрес ел алдында тұрған
аса маңызды міндеттердің бірі ретінде атап
к рсетілген. Атап айтқанда, Жолдауда: «Аса
маңызды міндет – сыбайлас жемқорлыққа қарсы
жаңа стратегияны қалыптастыру және іске асыру-
ды жалғастыру» делінген.
Бұл ретте айтайын дегенім, Алматы облысы,
Қарасай ауданы, Шамалған стансасындағы қазақ
орта мектебінде осы тақырыпқа арналған жиын
ткізілді. Жиынға Қарасай аудандық ішкі істер
басқармасы ювеналды полиция тобының аға инс-
пекторы, полиция майоры Жұлдыз Бейсенбаева
қатысты. ңгіме зегіне арқау болған тақырып
«Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ» деп аталды.
Шараны кіріспе с зімен ашқан мектеп директо-
ры А.Наимбаева бірқатар маңызды мәселелерге
тоқталды. Ол з с зінде 1998 жылдың 2 шілдесінде
елімізде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
туралы» Заңы қабылдағанын атап тіп, сыбайлас
жемқорлықтың алдын алу жайын тілге тиек етті.
Заңда азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын
қорғау, Қазақстан Республикасының ұлттық
қауіпсіздігін жемқорлық к ріністерінен туындайтын
қауіптен сақтау, сондай-ақ жемқорлыққа байланысты
құқық бұзушылықтың алдын алу, анықтау, тыю және
ашу жолында мемлекеттік органдардың қызметін
қамтамасыз ету қарастырылғаны атап тілді.
Жиын барысында сыбайлас жемқорлықтың те
қауіпті әрі жағымсыз әлеуметтік к ріністердің бірі бо-
лып табылатындығы, экономикалық заңдардың еркін
әрекетін біршама деңгейде шектейтіні, еліміздің
әлемдік қоғамдастық алдындағы беделін т мендетуге
әкеліп соғатыны жайында да кеңінен с з болды.
Ғалия БШЕҚЫЗЫ,
Шамалған стансасындағы
қазақ орта мектебі директорының
тәрбие ісі ж ніндегі орынбасары
хатшысы, 1964-1967 жылдары Қазақ
КСР Жоғары және орта арнаулы білім
министрінің орынбасары, 1967 жылы
Алматы шет тілдері институтының
оқу ісі ж ніндегі проректоры, 1968-
1984 жылдары Қазақ мемлекеттік
қыздар педагогикалық институтының
ректоры болып жауапты қызметтер
атқарды.
Сондай-ақ 1975 және 1980 жыл-
дары екі рет ІХ-Х шақырылған
Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің де-
путаты болып сайланды. Ал 1981
жылы «Қазақстанда әйелдерге білім
берудің дамуы» (1920-1975 ж.ж.) атты
тақырыпта докторлық диссертация
қорғады.
Ол тұста елімізде педагогика
ғылымының докторлары те аз бо-
латын. 1985-1992 жылдары Күләш
а п а й Н и з а м и а т ы н д а ғ ы Т а ш -
кент мемлекеттік педагогикалық
институтының докторлық диссер-
тация қорғау ж ніндегі кеңесінің
мүшесі болды. 1993 жылдан 2010
жылға дейін еліміздің жоғары оқу
о р ы н д а р ы н ы ң қ а р а ш а ң ы р а ғ ы
– Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университетінің
докторлық диссертация қорғау
ж ніндегі арнайы маманданды рыл-
ған кеңесінің мүшесі. Ол кісі кеңестік
кезеңде алдымен КСРО Педагогика
Ғылымдары Академиясына, кейіннен
Ресей және Грузия Білім Академия-
ларына қазақ әйелдері арасынан
тұңғыш рет академик болып сайлан-
ды. Қазақстан Республикасының
Жоғары Аттестациялық Комитетінде
п е д а г о г и к а ж ә н е п с и х о л о г и я
ғылымдары саласы бойынша сарап-
тау кеңесінің т райымы ретінде де
қыруар іс-шаралар атқарды.
Күләш Құнантайқызының ұйым-
дастырушылық, іскерлік, қай рат-
керлік қабілетінің жарқырай к рінген
кезі Қазақ мемлекеттік қыздар
педагогикалық институтының ректо-
ры болып қызмет атқарған жылдарға
сай келеді. лемде баламасы жоқ осы
бір оқу орнын тапжылмай он алты
жыл басқарған кезінде институт з
саласында елеулі жетістіктерге қол
жеткізді. Жаңа оқу бағдарламалары,
оқу-әдістемелік жұмыстар, оқудан тыс
тәрбиелік мәні бар қоғамдық ұйымдар
к птеп іске қосылды. Ол кісінің
тікелей басшылығымен құрылған
«Айгүл» ансамблі әлемге танымал
болды. Осы кезде шығармашылықпен
жұмыс істеуге бейімі бар озат ұс-
таздар мен тәжірибелі, з ісіне жан-
тәнімен берілген іскер оқытушы-
профессорлар қауымы сіп жетілді.
Бұл орайда айта кететін нәрсе, сол
кезде де (соңғы жылдардағы секілді)
«Қазақстанда педагог-ғалымдар
шамадан тыс к бейіп кетті, жалпы
осы бізге Қазақ мемлекеттік қыздар
педагогикалық институты керек пе,
әлде керек емес пе?» деген сыңайдағы
сыңаржақ әңгімелер шығып, аталған
институттың тағдыры қыл үстінде
тұрған еді. Осындай бір шешуші
кезеңде Күләш Құнантайқызы зінің
дәлелді пікірлерімен, орынды ой-
ларымен тиісті орындарға шығып,
олардың к зқарасының дұрыс емес
екеніне к здерін жеткізіп, институт-
ты арашалап алып қалуда ерен еңбек
сіңірді.
Керісінше, ол бұған ширыға
түсіп, оқу орнының материалдық-
техникалық базасын нығайтуда,
студенттердің білім сапасын жақсарту
мен оқытушы-профессорлар құра-
мының ғылыми әлеуетін артты-
руда, білім ордасын Кеңес Одағы
к леміндегі алдыңғы қатарлы оқу
орнына айналдыруда бар ынта-
ықыласымен, ерекше күш-жігер-
мен аянбай әрекет етті. Бұл іске
республиканың сол кездегі бірінші
басшысы, халқымыздың біртуар
перзенті Дінмұхамед Ахметұлы
Қонаев ерекше қолдау к рсетті.
Үлкен кісінің тікелей қамқорлығы
арқасында т рт қабатты заманауи
жаңа оқу ғимараты, студенттерге
арналған т рт бірдей әрқайсысы 300-
400 орындық типтік үлгідегі жатақ-
хана салынып пайдалануға берілді.
Күләш Құнантайқызы зінің
іскерлік, ұйымдастырушылық қызме-
тін ғылыми-зерттеушілік жұмыспен
де табысты ұштастыра білген жан. Осы
уақытқа дейін ол кісі монографиялық
зерттеулер, оқулықтар мен оқу-
әдістемелік құралдар, жекелеген
мақалалар жазып, барлығы 360-
тан астам ғылыми еңбектің авто-
ры атаныпты. Оның әрбір зерттеу
жұмысы жас ұрпақты тәрбиелеу
мен оқытудың зекті мәселелерін
кеңінен қарастыруға арналған. Мек-
теп мұғалімі, аудандық, облыстық,
республикалық дәрежедегі комсо-
мол жастардың жетекшісі секілді
баспалдақтардан тіп, мірлік мол
тәжірибе жинақтаған ғалым-ұстаз
үнемі оқу-ағарту ісі жолында, ғылыми
ізденіс үстінде жүрді. сіресе ол кісіні
мектеп оқушыларын тәрбиелеуді
ұйымдастырудың кең тараған түрі –
сабақтан тыс жүргізілетін жұмыстар
ерекше қызықтыратын. Бұл мәселені
з і н і ң ғ ы л ы м и - п е д а г о г и к а л ы қ
зерттеу тақырыбына айналдырған
Күләш Құнантайқызы 1966 жылы
« Қ а з а қ с т а н д а ғ ы о қ у ш ы л а р д ы ң
оқудан тыс еңбек және білім беру
бірлестіктері» деген тақырыптағы
кандидаттық диссертациясын үлкен
табыспен қорғады.
Профессор К.Құнантайқызының
ұзақ жылдар бойы мұқият зерттеп
келе жатқан тақырыптарының бір са-
ласы – жоғары мектептерде педагог-
кадрлар даярлау, олардың ұстаздық
шеберліктерін шыңдап, адамгершілік
қасиеттерін нығайту, біліктілігін арт-
К кшетауда поляк халқының республикалық ән байқауы тті. Жүзден
астам нерпаз қатысқан концерт биыл 6-ншы мәрте ткізіліп отыр.
Б ұ л ж о л ғ ы ф е с т и в а л ь д і ұ й ы м д а с т ы р у ш ы л а р Қ а з а қ с т а н
Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орайластырылды. Шарада облыстық по-
ляк бірлестігінің т рағасы Александр Суховецкий с з алды. Ол аталған
фестиваль жыл сайын К кшетауда ткізіліп келе жатқанын мақтаныш
ететінін тілге тиек етті. Байқау барысында жеңімпаз пен жүлдегер
атанған әншілер бағалы сыйлықтармен және мақтау қағазымен мара-
патталды.
Поляк әндері шырқалды
БАЙҚАУ
Әлкей Марғұлан,
Күләш Құнантаева,
Сәбит Мұқанов
4
№16 (1326)
21 – 27 сәуір
2016 жыл
АНА ТІЛІ
ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕМЕГЕ
КӨҢІЛ БӨЛЕМІЗ
Ғұмыр мен
ғылым үндесіп...
ТӘЖІРИБЕ АЛМАСУДЫҢ
МАҢЫЗЫ ЕРЕКШЕ
ТІЛІ МЫҚТЫНЫҢ – ЕЛІ МЫҚТЫ
Айгүл
ҚОНАРБАЕВА,
филология
ғылымының
кандидаты,
профессор
Жуырда әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университетінің ректоры
Ғалымқайыр Мұтанов бастаған де-
легация Қытай астанасы Пекинге
іссапармен барды.
Сапар мақсаты – академиялық
ұтқырлық бағдарламасы аясында
өзара тиімді халықаралық байланыс-
тар орнату, болашақ мамандардың
іргелі шетел университеттерінде тілдік
даярлығын шыңдауларына, ғылыми
тағылымдамадан өтулеріне жол ашуға
арналды. Сонымен бірге университет
оқытушы-профессорларының шетелде
дәрістер оқып, халықаралық конферен-
ция, симпозиумдарға қатысуларына,
шетелдік әріптестерімен тәжірибе ал-
масуына мүмкіндіктер жасау.
Өскемен қаласындағы Д.Серікбаев
атындағы Шығыс Қазақ стан
мемлекеттік техникалық уни верси-
теті Елбасының тапсырмасын орын-
дау аясында үш тілді оқытуға көңіл
бөлуде. Жалпы, үш тілді меңгеру не
үшін керек деген мәселеге азды-көпті
тоқтала кетсем деймін. Қазақ тілі,
ана тіліміздің елімізде мемлекеттік
тіл деген мәртебесі бар. Оның аясын
кезең-кезеңімен дамыта түсу қажет.
Сонымен қатар қазір әлем елдері
бұрынғыдай оқшауланып өмір сүре
алмайды.
ҮШТҰҒЫРЛЫ ТІЛ: ЗАМАН ТАЛАБЫ
КЕЗДЕСУ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҮКІМЕТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ
РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯ КОМИССИЯНЫҢ
2015 ЖЫЛҒЫ 6 ҚАЗАНДАҒЫ ОТЫРЫСЫНДА БЕКІТІЛГЕН ТЕРМИНДЕР
Төтенше жағдайлар саласы бойынша
Көлік және қатынас жолдары салаларының терминдері
р/с
орыс тілінде
қазақ тілінде
1
биологическое задернение
биологиялық шымдану
3
дамба бөген
3
запруда
бөгесін (уақытша істелген)
4
плотина
бөгет
5
отсек
бөлік
6
маскировка
бүркемелену
7
деблокирование
бұғаттан шығару
8
горение затяжное
бықсып жану
9
вакуум-насос
вакуум-сорғы
10
загазованность
газданғандық
11
абсорбция газов
газды сіңіріп алу
12
дегазационный пункт
газсыздандыру пункті
13
гуманитарная помощь
гуманитарлық көмек
14
штормовое предупреждение
дауылды алдын ала ескерту
15
штормовой ветер
дауылды жел
16
штормовой нагон воды
дауылды су ағыны
17
декодно-шаговый искатель
кодсыз-қадамдық іздеуіш
18
впадина делювиальная
делювийлі ойпат
19
десантирование
десант түсіру
20
активность минимально значимая
удельная
ең аз мәнді үлес белсенділігі
21
таяние
еру
22
ласты ножные (пара)
ескекаяқ
23
старица
ескі арна
24
грозозащита
жайтартқыш
25
головка переходная соединительная
жалғастырушы өтпелі бастиек
26
пламягаситель
жалын сөндіргіш
27
убытки косвенные
жанама шығындар
28
горючесть
жанғыштық
29
нагрузка горючая
жану жүктемесі
30
характер горения
жану сипаты
31
выгорать
жанып кету
32
светомаскировка
жарықтық бүркеніш
33
взрывоопасный
жарылыс қауіпті
34
взрывоустойчивость
жарылысқа төзімділік
35
укрытие
жасырын пана
36
боевая выучка
жауынгерлік машық
37
поземка
жаяу бұрқасын
38
оперативное подчинение
жедел бағыныста болу
39
ветровые нагоны
жел айдаған су
40
абразия
жемірілу
41
рукав
жеңқұбыр
42
зажим рукавный
жеңқұбыр қысқышы
43
ящик для рукавов
жеңқұбырға арналған жәшік
44
досмотр
жете тексеру
45
сборно-эвакуационные пункты
жиналу-эвакуациялау пункттері
46
радиационная авария проектная
жобалық радиациялық авария
47
истребительная авиация
жойғыш авиация
48
полынья
жылым
49
пункт обогрева
жылыту пункті
50
эвакуация пораженных
зақымданғандарды эвакуациялау
51
очаг поражения
зақымдану ошағы
52
длина выдвижения колена
иіннің жылжу ұзындығы
53
интразвуковое оружие
интрадыбыстық қару
54
влага капиллярная
капиллярлық ылғал
55
установление карантина
карантин жариялау
56
волна-помеха
кедергі толқын
ТӘРЖІМЕЛІК ТӘЖІРИБЕЛЕР
р/с
орыс тілінде
қазақ тілінде
1
авиагруз
әуе жүгі
2
авиапочта
авиапошта
3
авиапредприятие
авиакәсіпорын
4
авиация гражданская
азаматтық авиация
5
авиация малая
шағын авиация
6
автобус городской
қалалық автобус
7
автобус дальнего следования
алысқа қатынайтын автобус
8
автобус лизинговый
лизингілік автобус
9
автобус междугородный
қалааралық автобус
10
автобус международный
халықаралық автобус
11
автобус местного сообщения
жергілікті қатынас автобусы
12
автобус пригородный
қаламаңы автобусы
13
автобус туристический
туристік автобус
14
автовоз
автотасығыш
15
автогудронатор
автогудрондауыш
16
автозаправка
жанармай құю
17
автолебедка
автошығыр
18
автолестница
автосаты
19
автомагазин
автодүкен
20
автомагистраль
автокүрежол, автомагистраль
21
автомастерская
автошеберхана
22
автоматизация
автоматтандыру
23
автоматизация посадки
қонуды автоматтандыру
24
автоматизация производства
өндірісті автоматтандыру
25
автоматизация процесса
үдерісті автоматтандыру
26
автоматизация управления
басқаруды автоматтандыру
27
автоматизированная система проек-
тирования
автоматтандырылған жобалау
жүйесі
28
автоматика железнодорожная
теміржол автоматикасы
29
автомобилевоз
автомобильтасығыш
30
автомобилеопрокидыватель
автомобильаударғыш
ашты. Мұнда ағылшын, неміс, француз,
корей, қытай тілдеріндегі барлығы 5000
дана оқулықтар, әдеби кітаптар, с з-
діктер, электронды басылымдағы жур-
налдар бар.
Елімізде ағылшын тілімен қатар орыс
тіліне к ңіл б лініп келеді. Мәселен,
орыс тілін оқыту ісінде де заман талабы-
на сай жаңа оқулықтар, оқу-әдістемелік
құралдар бар. Тілді оқытатын оқытушы-
мамандардың біліктілігі мен олардың
кәсіби дең гейінің үнемі дамып, жетіліп
отыруына жағдай жасалуда.
р и н е , ү ш т і л д і қ а т а р о қ ы т у
Пекин шет тілдер университеті жаны-
нан «Қазақстан орталығы» және қазақ тілі
кафедрасының үйлесімді жұмыс істеуін
қамтамасыз ететін маңызды келісім жа-
салып, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ рек-
торы Ғ.Мұтанов пен Пекин шет тілдер
у н и в е р с и т е т і н і ң р е к т о р ы П э н Л у н
екіжақты құжаттарға қол қойды.
Негізінен Пекин шет тілдері универси-
те тіндегі «Қазақстан орталығының» ашы-
лу рәсімі 2015 жылы желтоқсан айын-
да Қазақстан Республикасы Премьер-
м и н и с т р і н і ң б і р і н ш і о р ы н б а с а р ы
Б.Сағын таевтың қатысуымен т кізілген.
Орталықтың қызметі – қазақ тілі мен
әдебиеті арқылы елдің тарихы мен
мәдениетін танытуды, ұлттық және жал-
пы адамзаттық құндылықтарды насихат-
тап, достық, ынтымақтастық идеяларын
жүзеге асыру бағытында жан-жақты іс-
шараларды ұйымдастыруды к здейді.
Алдағы оқу жылынан бастап «Қазақстан
орталығындағы» қазақ тілі кафедрасына
емтихан тапсырып, оқуға қабылданған
бір топ қытай студенттері Қазақстанның
мемлекеттік тілі – қазақ тілін үйренуге
кіріседі. Келісім құжатына сәйкес қазақ
тілін Еліміздің тіл мамандары оқытады.
Қазақстанның Қытайдағы Т тенше және
кілетті елшісі Ш.Нұрышев «Қазақстан
о р т а л ы ғ ы н ы ң » т о л ы қ қ а н д ы ж ұ м ы с
істеуі үшін алдағы уақытта да елшілік
тарапынан қолдау к рсетілетінін айтты.
Елшілік қызметкерлері Орталыққа тиесілі
дәрісхананы арнайы техникалық құрал-
жабдық, қажетті кеңсе жиһаздарымен
жабдықтап, студенттердің алғашқы легін
қабылдауға іс жүзінде толық дайындаған.
з кезегінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
Орталықтың кітапхана қорына жүзден аса
қалыптастыру бағытында ауқымды
жұмыс жүргізілуде.
Бұрынғы бес факультеттің орнына
оңтайландырылған үш «Инженерия»,
«Ақпараттық технология және бизнес»,
«Жер туралы ғылым» факультеттері
ашылды. Техникалық мамандықтардың
кәсіби бағыттарына аса зор к ңіл б лініп,
ф а к у л ь т е т т е р м е н к а ф е д р а л а р д ы ң
жұмысы жаңаша ұйымдастырылды.
Университет үш сатылы білім берудің:
бакалавриат, магистратура, доктор-
антура жүйесінде болғандықтан және
қашықтықтан оқыту б лімдері үшін,
оқыту үрдісінде пайдаланатын жаңа
дәрісханалар ашылды. рбір студенттің
компьютер мен электронды техниканы
еш қиындықсыз жетік меңгеруіне жақсы
жағдай жасалған.
«Қазақ және орыс тілдері» кафедра-
с ы н ы ң б а й қ а у б о й ы н ш а ж а ң а д а н
тағайын далған меңгерушісі филоло-
гия ғылымының кандидаты, доцент
Гүлзада Асаубаева Елбасымыздың
«Қазақ тілінің мемлекеттік қызметте де,
ндірісте де, ғылымда да, білім беруде
де дәл орыс тілінше қолдануы үшін
бәрін істеу қажет» деп айтқан пікірін
орындау оқытушылар үшін бас ты бағдар
екенін түсіндіріп, кафедра жұмысын
ж а н д а н д ы р у д а . М е м л е к е т т і к т і л д і
ары қарай жетілдіремін, үйренемін,
оқимын деуші студенттер мен басқа
да ұлт кілдеріне арналып ашылған
«Руханият» орталығы жұмыс істейді.
Ол қажетті ақпараттық құралдармен,
о қ у - ә д і с т е м е л і к м а т е р и а л д а р м е н
жабдықталған. Мұнда әртүрлі деңгейде
оқыту бағдарламасымен оқытатын курс-
тар да жұмыс жасайды. Курс соңында
б і т і р у ш і л е р г е а р н а й ы с е р т и ф и к а т
беріледі. «Абай» клубының мүшелері
де осында з жоспарларына байланыс-
ты әртүрлі іс-шараларға дайындалып,
оларды ткізеді. Қалалық,облыстық
олимпиадаларға қатысуға дайындалады.
Кафедра оқытушылары «Қазақ тілі»
мен «Кәсіби қазақ тілі» пәндерінен
жаңа оқулықтар жазды. Орыс тілін
дамытуға арналған «Лингвистикалық»
орталық та ойдағыдай жұмыс істейді.
Орталықта «Пушкин» клубы бар, мұнда
әсіресе қазақ тілінде оқитын студенттер
білімдерін жетілдіреді. Орыс тілінен
олимпиадаларға, конкурстарға дайын-
далады, лингвистикалық сауалнама-
лар дайындап, зерттеу жұмыстарын
жүргізеді.
СКЕМЕН
Экономикалық, мәдени-гуманитар-
лық байланыстардың жыл ткен сайын
артып келе жатқанын байқап отырмыз.
Ағылшын тілі – мұндайға кең жол аша-
ды. сіресе, бизнес, жаңа технологиялар
саласында. Ал орыс тілі мен ағылшын
тілі әлемдік кеңістікте интеграциялануға
жақсы мүмкіндік беретіні рас. Бірнеше
тілді меңгерген азаматтар нарықта
бәсекеге қабілетті болады.
Университетімізде ағылшын тілін
оқыту жолының алғашқы сатысының
н е г і з д е р і қ а л а н ғ а н . « Ш е т т і л д е р і »
кафедрасының меңгерушісі, педагогика
ғылымының кандитаты, доцент Арай
Сәрсенбаеваның басшылығымен жаңа
жобалар, тың оқыту бағдарламалары
жасалды.
Бүгінгі күні университетте ше-
т е л о қ у о р ы н д а р ы , ұ й ы м д а р ы м е н
студенттері, магистранттар, докторант-
тар, оқытушылармен алмасып, білім
және ғылыми инновациялық жұмыстарды
бірлесіп жүзеге асыру үшін 100-ден
астам шетел университеттері және
ұйымдарымен (Австрия, АҚШ, Жапо-
ния, Ұлыбритания, Польша және т.б.) 125
келісімшарт жасалған.
«Қазақстанға шетел ғалымдары мен
консультаттарын тарту бағдарламасы»
бойынша университетке шетелдер-
ден 231 ғалым келіп магистранттарға,
докторанттарға дәрістер оқып және
олар дың диссертациялық жұмыстарына
басшылық жасады. Сондай-ақ ШҚМТУ
студенттері шетелдерге барып тәжірибе
алмасуда. Сонымен қатар университет
кітапханасы «Тілашар» білім орталығын
Достарыңызбен бөлісу: |