АНА ТІЛІ
9
№16 (1326)
21 – 27 сәуір
2016 жыл
АҒАЙЫНДЫ
ӨШПЕС ДАҢҚ
АҚШ-тағы сайлауалды науқан алдында респуб-
ликалық партияның атынан Президенттікке
үміткерлердің бірі Тед Круз танымалдылық бойынша
Дональд Трампқа жетіп қалды.
Республикалық партияның атынан сайлаушы-
ларды сұрау барысында, Д.Трамп сайлаушылардың
41 пайызының қолдауына ие болса, Т.Круз 35
пайыз дауыс жинаған. Бұл ретте Т.Круздың
танымалдылығы сіп келеді.
Демократтар арасында жүргізілген сауална-
ма кезінде сайлаушылардың Хиллари Клинтон
мен Берни Сандерске бірдей қолдау білдіргені
анықталды. Олардың екеуі де 48 пайыздан дауыс
жинаған.
Моңғолияға қарасты Алтай тауының 2 мың 800
метр биік шыңдарының бірінде VI ғасырда жерленген
мәйіт табылды.
Археологтар мәйіт к не түркі тайпасына тиесілі
екендігін анықтады. Мәйітпен бірге оның сәйгүлігі,
ертоқымы, арқаны, ағаш ыдыстары және теріден
тігілген киімдері бірге жерленгені мәлім болды.
Осыған байланысты ғалымдар мәйіт иесі жоғары
таптың кілі болған деген болжам жасады. Зерттеу
барысында мәйіттің 1500 жыл бұрын жерленгені
анықталды. Мамандар тарихи жәдігерлердің бүгінге
дейін сақталуының сырын аймақтағы табиғаттың
қолайлы болғанымен байланыстырады.
зербайжанның қорғаныс министрлігі Арменияны
оқ атпау туралы келісімді 120 рет бұзды деп айыптап
отыр.
зербайжан қорғаныс министрлігінің ақпа-
ратына сәйкес, Арменияның Қарулы Күштері з
аумақтарынан және Таулы Қарабақ территориясы-
нан да әзербайжан полицияларына қарсы оқ атқан.
з кезегінде ресми мойындалмаған Таулы Қарабақ
Республикасының қорғаныс министрлігі келісімді
әзербайжандық тарап бұзғандығын мәлімдеді.
Оқ атпау туралы келісім таяуда ғана з күшіне
енген болатын. Қазіргі таңда тараптар арасындағы
қарулы қақтығыс тыйылған. Алайда екі жақ бірін-
бірі бітімді бұзды деп айыптап отыр.
Біріккен Араб мірліктерінің
Дубай қаласында салынатын
әлемдегі ең биік ғимараттың
құрылысы 2020 жылы, яғни
«ЭКСПО – 2020» дүниежүзілік
к рмесіне дейін аяқталады.
«Emaar Properties» компа-
ния сының басшысы Мо-
хаммед Алаббар бұл жобаға
шамамен 1 миллиард доллар
қаржы жұмсалатындығын
мәлімдеді. Сонымен қатар ол әзірше мұнараның
қаншалықты биік болатыны белгісіз екенін айтты.
Танымал сәулетші Сантьяго Калатрава бұрын-соңды
мұндай ғимараттың тұрғызылмағанын атап тті.
Жаңа ғимараттың құрылысы «Dubai Creek
Harbor» жерінде орналасқан, аумағы 6 мың шар-
шы шақырымды алады. Ішінде мейрамханалар,
дүкендер және қонақүйлер қарастырылған. Бүгінде
әлемдегі «Бурдж-Халифа» деп аталатын ең заңғар
мұнара Дубайда орналасқан. Оның биіктігі 828
метрді құрайды.
ЗАМАНДАС
зірлеген Нұрлан ҚҰМАР
Ж
Ж
аһанның жүрек лүпілі
аһанның жүрек лүпілі
Ж
Ж
аһанның жүрек лүпілі
аһанның жүрек лүпілі
Украинаның парламенті
осыған дейін Премьер-министр
болып келген Арсений Яценюк-
тің доғарысын қа былдап, бұл
лауазымға Владимир Гройс-
манды тағайындады.
Жоғары раданың спикері
Владимир Гройсманға 257
депутат дауыс берді. Айта
кетейік, Арсений Яценюк
отставкаға кететіндігі туралы
мәлімдегеннен кейін ел Президенті Петр Поро-
шенко депутаттардың қарауына Жоғарғы аданың
спикері В.Гройсманның кандидатурасын ұсынған
болатын.
Сонымен қатар Қырғызстанның Жоғарғы
кеңесінің кезекті отырысында елдің жаңа премьер-
министрі сайланды. Бұл 1991 жылдан бері елдің
29-шы Премьер-министрі болып отыр.
СОЛТҮСТІК АМЕРИКА
ОРТА АЗИЯ
ҚАҚТЫҒЫС
АРАБ ӘЛЕМІ
ТМД
Үміткерлер арасындағы бәсекелестік
Тарихи жәдігерлер
Жағдай ушыға түсті
Ең биік ғимарат...
Үкімет басшылары тағайындалды
Ирактағы елдің бұрынғы
президенті Саддам Хусейннің
сарайы мұражайға айналмақ.
Алдын ала болжам бойын-
ша, мұражай 2016 жылдың
күз мезгілінде ашылады
және Ирак тарихының түрлі
кезеңдерінен 3,5-тен 4 мыңға
дейін экспонаттарды қам-
титын болады. Инвесторлар
жобаға 3,5 миллилн доллар
жұмсайтынын мәлімдеді. Бұл соңғы жылдары
елде ашылатын алғашқы мұражай. Ирактың ресми
тұлғалары мекеме Ирактың к лемі жағынан екінші
Басра портты қаласының мәдени жаңғыруының
нышаны болады деп үміттенеді.
ЕЛЕҢ ЕТКІЗЕР
Мұражайға айналады
(Басы 7-бетте)
Қазақстанда әлеуметтану ғылы мының
қа лыптасуында оның еңбегі зор. Елі міздің
әлеуметтанудағы аймақтық болжау, әлеуметтік
болжау мен жобалау саласында зіндік орны
бар Есенжол Қаниұлы саяси әлеуметтанудың
зекті мәселелерін, соның ішінде заманауи
жағдайдағы саяси әлеуметтану, бәсекелестікке
қ а б і л е т т і ж ә н е и н н о в а ц и я л ы т ұ л ғ а н ы ң
қалыптасуы, Казақстан Республикасының
тұрақ ты дамуға туінің әлеуметтану қыр ларын
зерттеуші ғалым ретінде танымал. Ғалымның
осы жолдағы бағыты әлеуметтану білімі мен
тәрбие мәселелері, әлеуметтанудың ғылым
және оқу пәні ретінде институционализация-
лануы, қазақстандық әлеуметтанудың тенден-
циясы мен әлеуеті салаларына арналған.
Сонымен қатар Есенжол Қаниұлы саяси
әлеуметтанудың зекті мәселелерін, тұлғаның
әлеумет те нуінің негізгі бағыттары мен фак-
торларын, саяси мәдениетін, бәсекеге қабілетті
және инновациялық тұлғаны қалыптастыруды,
Қазақстан Республикасының тұрақты дамуға
к шу жағдайларын жан-жақты зерттеп келеді.
Оның басты артықшылығы еңбексүйгіштік,
іздене білуі, іскерлігі, пайым-парасатының
жоғарылығы. Бір с збен айтқанда, Есенжол
Алияров — талантын қоғам мен мемлекет пай-
дасына бағыттаған, з жолын дұрыс таңдаған
ғалымдардың бірі.
Тәуелсіздік жылдарында, жастарға білім-тәрбие
беруде қомақты табыстарға қол жеткізгеніміз
баршаға аян. Десек те, бұрын жүргізілген рефор-
малар, негізінен, білім беру саласын қамтып, заман
талаптарына сай маман тұлғасын қалыптастыру
мәселесіне тиісті к ңіл б лінбеген сияқты. Біз
жастарды патриоттық, этносаралық ынтымақ,
э с т е т и к а л ы қ ж ә н е э т и к а л ы қ т ә р б и е л е у д е
айрықша орны бар, кемеңгер қазақ халқының
философиялық мәні терең салт-дәстүрлері мен
әдет-ғұрыптарын ұмыта бастадық. Халқымыздың
аса бір қасиетті «Үлкенге құрмет, кішіге ізет, ата-
анаға қошемет» дейтін қағидасының да жадымыз-
дан ше бастауы те кінішті.
Бүгінгі таңда қазақстандық патриотизм еліміз
ркендеуінің негізгі қозғаушы күшіне айналып
отыр. Қазіргі жаһандану заманында тек жоғары
білікті маман болып қалу тым жеткіліксіз. Білікті
маман тәрбиелі де парасатты, з еліне шын
берілген жалынды патриот та болуы тиіс. Осыған
орай жас тарды патриоттыққа тәрбиелеуде Есен-
жол Алияров еңбегінің зор екенін айтқанымыз
ж н.
Қылышынан қан тамған қызыл империя
құлап, тәуелсіздік таңы атқаннан кейін ғана
тіліміз, діліміз және дініміз қайта жаңғырып,
еліміз дамудың даңғыл жолына түсті. Сондықтан
да, бүгінгі мұрат – «Мәңгілік Ел» ұлттық идея
болуы тиіс. лемнің аса дамыған 30 елінің
құрамына кіру жоспары да жаңа қазақстандық
патриотизмнің зегі.
«Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының арқауы
р е т і н д е о т а н д а с т а р ы м ы з д ы п а т р и о т т ы қ ,
қонақжайлылық және меймандостық рухында
тәрбиелеуде халқымыздың теңдесі жоқ салт-
дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары таңдалса, нұр
үстіне нұр болар еді. Туымызды биік ұстап,
елімізді әлемге таныту жастардың басты мақсаты,
– дейді Есенжол Алияров.
Профессордың әлі тың идеялары мен жос-
парлары к п. Тәуелсіз Отанының арайлап
атқан әр таңына қуанады. Қазақ елінің жұлдызы
жарқырай берсе екен деп тілейді. Еліне, туған
халқына қалтқысыз қызмет етуді мір мұратына
айналдырған азаматты алға жетелейтін де осы
сенім екені даусыз. Ғалымның еткен еңбегі елен-
бей қалған жоқ. ВЛКСМ ОК «Комсомолдағы
б е л с е н д і ж ұ м ы с ы ү ш і н » б е л г і с і м е н ,
«Еңбекшіқазақ ауданының Құрметті азаматы»
деген атақпен, «Қазақстан Республикасының
Тәуелсіздігіне 20 жыл» мерекелік медалімен, ҚР
Тәуелсіздік күніне орай Қазақстан Рес публикасы
Президенті Н. .Назарбаевтың Алғыс хатымен,
«Қоғамдық мойындау» жалпыхалықтық премия-
сымен, « л-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың 80
жылдық мерейтойлық медалімен», т.б. грамота-
лармен марапатталған.
Меніңше, профессор Есенжол Алияров
әлеуметке де, қоғамға да, мемлекетке де шын
ықыласымен қызмет етіп, ел дамуына кірпіш
қалаған нағыз зиялы адам, азамат.
Алпыстың асқарына к теріліп, ұйым-
дастырушылық қабілеті кемеліне келген Есен-
жол Алияров үшін бүгін жұмыстың к бейіп,
міндеттің молаюы — игілік пен жақсылықтың
нышаны болып тұр.
Десе де, ғалымның бергенінен берері мол
деп сенеміз. йткені «алпыс – тал түс» дейтін
қазақ үшін бұл парасат биігіне к теріліп,
кемелденген шақ. Осы жаста айтар ой мен
білдірер пікірдің де құны арта түседі.
Раушанбек БСАТТАРОВ,
Қазақстан Республикасы
Ұлттық Ғылым академиясының
мүше-корреспонденті, философия
ғылымының докторы, профессор
Сенімге селкеу түсірмей...
Сенімге селкеу түсірмей...
Белгілі мемлекет және қоғам қайраткері Сағидолла
Құбашев 90 жасқа қараған шағында дүние салды.
Сағидолла Құбашев 1927 жылы 10 ақпанда қазіргі
Атырау облысының Индер ауданында дүниеге келді. Ал-
маты мал дәрігерлік институтын бітірді. Алғашқы уақытта
шаруашылықтарда қызмет істеді. Кейін ел к леміндегі жау-
апты қызметтердің тізгінін ұстады.
Атырау, Ақт бе облыстық атқару комитеттерінің
т рағасы, Атырау, Семей облыстық партия комитетінің
бірінші хатшысы болды. Қазақ КСР Министрлер Кеңесі
Т рағасының орынбасары, Қазақстан Компартиясы Орталық
Комитетінің екінші хатшысы қызметтерін атқарды. Қазақ
КСР Жоғарғы Кеңесінің 5-10, 11 шақы рылымдарының де-
путаты болып сайланды. Лауазымды қызметтерінде абырой
биігінен к ріне білді. Мемлекеттік қызметтерде жүріп ұзақ
жылдар бойы еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына
лайықты үлесін қосты. Елге сіңірген елеулі еңбегі үшін «Ле-
нин», «Октябрь Революция сы», т рт мәрте «Еңбек Қызыл
Ту», «Халықтар Достығы» ордендерімен және к птеген ме-
дальдармен марапатталған. Бұл тұғырлы тұлғаның қызметіне
берілген орынды баға. 2004 жылдан «Мұнайшы» қоғамдық
қоры Қамқорлық Кеңесінің мүшесі болды.
Е л і н е е л е у л і , х а л қ ы н а қ а л а у л ы а р д а қ т ы а з а м а т
замандастарының жадында ұзақ сақталары с зсіз.
«Қазақ газеттері» ЖШС
және Серіктестікке
қарасты басылымдардың
еңбек ұжымдары
К рнекті қоғам қайраткері, белгілі ғалым Мақаш Тәтімовтің
мірден озуы Қазақстан жұртшылығының қабырғасын
қайыстырған орны толмас қаза. Мақаш Байғалиұлы саналы
ғұмырын қазақ руханиятына арнады.
«Мен мамандығым бойынша емес, жүрек қалауымен демо-
граф болдым. Сондықтан да мен мірімнің 55 жылын демогра-
фия ғылымына арнадым» деп ғалымның зі айтқандай, ол қазақ
демография ғылымының негізін қалады десек артық айтқандық
болмас. Демография бойынша 12 ғылыми монографияның
авторы ретінде дүниежүзілік соғыста қаза тапқан қазақтар ту-
ралы ақиқатты ашып к рсету ж ніндегі түрлі комиссиялардың
жұмысына, сондай-ақ 1986 жылы оқиғаға қатысқан жастар-
ды саяси-құқықтық ақтау үдерісіне қатысты. Тұңғыш рет
дүниежүзіндегі түркітілдес халықтардың жалпы санын жа-
риялады. 1993-1996 жылдары Қазақстан Республикасының
Президенті Аппаратында Ақпарат және талдау б лімінің аға
сарапшысы қызметін атқарды. 1990 жылы «Азат» азаматтық
қозғалысын құруға қатысып, оның тең т рағасының бірі бо-
лып сайланды. Ол шет жұрттағы қазақтардың елге оралуын
алғаш ұйымдастырушылардың бірі. 1992 жылдан Қазақстан
Республикасының Президенті жанындағы Отбасы, әйелдер
және демография саясаты ж ніндегі кеңестің, Адам құқықтары
ж ніндегі комиссияның мүшесі болды.
Мақаш Байғалиұлы Орталық-Азия университетінде 13
жылдан астам ректоры болып, білікті мамандар даярлауға еңбек
сіңірді.
Дара тұлға ортамыздан мәңгілікке кеткенімен, оның
ғылыми мұрасы әлі талай ұрпаққа рухани азық болары с зсіз.
Марқұмның жаны жәннаттың т рінде болсын.
Орталық-Азия университеті
Ол 1912 жылы бұрынғы Ақмола гу-
берниясына қарасты Атбасар уезі Ұлытау
болысының Амант бе ауылында ауқатты
отбасында дүниеге келген. кесінен бір жа-
сында, анасынан он бір жасында айырылған,
алғашында ауылдық молдадан дәріс алған,
кейін Атбасардағы орыс-қазақ мектебінде
оқып, білім алады.
1931 жылы Қарсақбайдағы бастауыш
мектепте оқытушы болып, 1933 жылға дейін
ұстаздық етеді. Бұрынғы байдың баласы
деп қуғынға ұшыраған соң, Түркісіб темір
жолына жұмысқа орналасады. 1934 жылы
Түркісіб жанындағы үйқұрылысы учаскесінің
жұмысшылар комитетінің т рағасы болып
сайланады. Ол Алматыдағы екінші теміржол
вокзалының ғимаратын салуға айрықша ат-
салысады.
1 9 3 8 ж ы л ы Г о р ь к и й қ а л а с ы н д а ғ ы
теміржол құрылысы кәсіподақтарының
Орталық мектебін бітіреді. Сол жылы
скери Теңіз флотын нығайту үшін үкіметтің
үндеуіне сәйкес, Қара теңіз флотында,
алғашында – қатардағы теңізші, кейін әскери
теңізшілер училищесін бітірген соң, лей-
тенант шені беріледі. Қара теңіз флотында
адмирал Батистының қарамағында зінің
әскери міндетін 1946 жылға дейін абыроймен
атқарады.
Ұлы Отан соғысы жылдары Николаев,
Херсон, Севастополь қалалары мен Кавказды
қорғауға қатысты, сондай-ақ Кавказды неміс
басқыншыларынан азат етуде айрықша ерлік
к рсетеді.
КСРО Теңіз флотының капитан-лей-
тенанты шеніне дейін к терілген. Үш рет
жарадар болады. Соғыс аяқталған соң, бір
жылдан кейін елге оралады. 1946-47 жыл-
дары Мемлекеттік сауда инспекциясының
Алматы облысы бойынша инспекторы,
1947-50 жылдары КСРО Министрлер Кеңесі
жанындағы кооперация істері ж ніндегі
Бас басқармасының инспектор-ревизоры-
ДҮНИЕ – КЕРУЕН
Еліне елеулі еді...
Бақұл бол, Мақаш аға!
ТӘЛІМ
нан Алматы қаласындағы Дзержинский
атындағы Қайыс-әбзел зауытының директо-
рына к теріледі.
Екі жыл ішінде зауыт ұжымы ндірістік
жоғары к рсеткіштері үшін, 4 рет екінші, 2
рет бірінші Бүкілодақтық сыйлыққа ие бо-
лып, КСРО Министрлер Кеңесінің ауыспалы
Қызыл Туы және екі рет «Мінсіз сапалы нім
шығаратын зауыт» атағы берілді. Зауыт дирек-
торы Мағзұм Шалдыбаевтың атына КСРО-
ның Жеңіл неркәсіп министрі А.Н.Косыгин
жолдастың қолы қойылған жеделхат пен
ақшалай сыйлық келді.
1 9 5 2 - 5 9 ж ы л д а р ы А л м а т ы т е р і
біреуі невропатолог, ең үлкен қызы Айман
Мағзұмқызы – химик, химия ғылымының
докторы, профессор.
Ағайынды Шалдыбаевтардың екіншісі –
Шауқы (Шауке) Шалдыбаев (1912-1996 жылы
9 қаңтар).
О л а в т о м о б и л ь ж о л қ а т ы н а с ы н ы ң
озат жүргізушісі. «ҚазКСР авток лік жол
қатынасының еңбегі сіңген қызметшісі»,
соғыс және еңбек ардагері.
Шауқы Шалдыбайұлы да Ақмола гу-
берниясына қарасты бұрынғы Атбасар уезі
Ұлытау болысының Амант бе ауылындағы
атақты байдың отбасында дүниеге келген.
Шалдыбаевтар
Шалдыбаевтар
Мыңжылдық тарихы бар Алматы
шаһарының дамып, өркендеуіне қала
тұрғындарының мың сан ұрпақтары ерен
еңбектің үлгісін көрсетіп, өз үлестерін
қосқаны сөзсіз.
Кешегі өткен кеңес кезінде де мұндай
жандар «Қала шамшырақтары» деп
аталатын-ды. Солардың бірі – ағайынды
Мағзұм және Шауқы Шалдыбаевтар.
Үлкені Мағзұм Шалдыбайұлы –
Қазақ КСР-і жеңіл өнеркәсібі және
коммуналдық шаруашылығының бас-
шы қызметкері, Ұлы Отан соғысының
ардагері.
бұйымдары фабрикасының директоры, Ал-
маты ауыр машина жасау зауытының б лім
бастығы, цех бастығы, 1959-63 жылдары
Алматыдағы Панфилов атындағы артель
басқармасының т рағасы, содан кейін
химиялық тазалау фабрикасының дирек-
торы, 1963-66 жылдары тұрмыстық химия
бұйымдары зауытының директоры болып,
қала тұрғындарына қалтқысыз қызмет ет-
кен.
1956 жылы КазПИ-дің тарих фа куль тетін
сырттай оқып бітірген. Алматы қалалық
еңбекшілер депутаттары Кеңе сінің бірнеше
дүркін депутаты болып сайланды. Мағзұм
Шалдыбайұлы 2-дәрежелі Отан соғысы
о р д е н і м е н , ( 1 9 4 5 ж ) , « С е в а с т о п е л ь д і
қорғағаны үшін» (1942 ж), «Кавказды
қорғағаны үшін» (1944 ж), « 1941-1945 жылда-
ры фашистік Германияны жеңгені үшін» (1946
ж) медальдарымен және «Құрмет Белгісі»
орденімен, «КСРО Химия неркәсібінің
үздігі» белгісімен (1964ж), Қазақ КСР
Жоғарғы Кеңесі Президиумының Құрмет
Грамотасымен (1961) марапатталған.
Шалдыбаев Мағзұм 1966 жылы 19 қазан
күні соғыс жылдары алған жарақаттарының
салдарынан кенеттен қайтыс болды.
Оның артында әйелі Фарида мен 4
баласы қалады. Осыншама жоғары лау-
азымды жұмыстар басында жүрсе-дағы,
Мағзұм байлық, дәулет жимай мірден
ткен. Отбасының барлық тауқыметі енді
Фариданың мойнына түседі. Балаларын асы-
рау үшін ол күні-түні еңбек етеді...
Арада жылдар жылжып ткен сайын,
балаларының да алды есейіп, бір-біріне
к мектесіп, селбесіп седі.
Қазір ойлап қарасаң, ертегі айтқандай
боласың. Жалғызілікті әйелдің жігер-
қайратына таңданбай тұра алмайсың! Т рт
баласының т ртеуі де жоғары білім алады.
Үшеуі жоғары білімді әрі білікті дәрігер,
біреуі ренгенолог, біреуі тіс дәрігері және
кесінен екі жасында, анасынан тоғыз жа-
сында жетім қалған.Алғашқыда медреседе
оқыған. Кейін «І-Май» артелінде еңбек
етеді. Бай-құлақтың баласы деп қуғынға
ұшыратқан соң, ағайын туыстарына ілесіп,
1934 жылы Алматы қаласына келеді. Сол
жылдың қазан айынан бастап, 1935 жылдың
к ктеміне дейін Алматыдағы авток лік
мектебінде қазақша оқиды.
1935 жылдың к кек айынан 1941 жылдың
маусым айына дейін Халық Комиссарлар
Кеңесі Іс басқармасында жүргізуші болып
жұмыс істейді. Кейін Мирзоян, Сквор-
цов, Шаяхметов, Қазақбаев, Тәшенов,
Имашев және т.б. мемлекет және қоғам
қайраткерлерінің іссапарларында жүргізуші
болып мінсіз қызмет к рсеткен.
1941 жылы маусым айында зі сұ ранып
майданға аттанады.4-Украин май данының
177-атқыштар полкінде зең бірек ротасының
старшинасы болып, к птеген шайқастарға
қатысады.
1943 жылдың тамыз айында ауыр жа-
раланып, госпитальде емделеді. Жазылып
шыққан соң, тағы да ұрысқа қатысады. Бірақ
1944 жылдың ақпан айында екінші рет ауыр
жараланады. Сол жылдың маусым айында
жаралы болғандықтан елге оралады.
1944 жылдың маусым айынан 1976
жылдың қыркүйегіне дейін Қазақстан
Компартиясы Орталық Комитетінің Іс
басқармасында жүргізуші болып абырой-
лы еңбек етті.Сол жылдың қараша айында
дербес зейнеткер ретінде еңбек демалысына
шықты.
Қарапайым жүргізуші болғанымен
жұмыс орнында те сыйлы болған, тіпті,
Д.Қонаевтың зі Шакеңмен кездесе қалса,
құрдасым деп, хал-жайын сұрасып, кәдімгі
қазақтың қарияларындай мәре-сәре болады
екен.
Ол Ұлы Отан соғысында к рсеткен ерлігі
үшін «Қызыл Жұлдыз» және І-Дәрежелі
Отан соғысы ордендерімен, 14 медальмен
марапатталған.
1969 жылы 7 қазанда Қазақ КСР Жоғарғы
Кеңесі Т ралқасының шешімімен авток лік
жол қатынасы саласында ұзақ жылғы мінсіз
жүргізушілік қызметі үшін «Авток лік жол
қатынасының ең бегі сіңген қызметшісі» де-
ген құрметті атақ берілді.
Шауқы Шалдыбайұлы 1996 жылы 9 қаң-
тарда дүние салды. Одан рбіген бір ұл, екі
қызы бұл күнде з алдына отау к терді. Ұлы –
әскери қызметкер, спорт шебері, үлкен қызы
– білікті дәрігер, немерелерінің алды шетел
компанияларының бірінде қызмет істеп жүр.
Шакеңнің зайыбы Гүлзия Шалдыбай-
келіні жас кезінде к рген к п бейнеттің
қартайғанда зейнетін к ріп, балалары мен
немерелерінің ортасында бақуатты мір
кешуде.
Тәжібай ЖАНАЕВ,
Қазақстан Жазушылар
одағының мүшесі
10
№16 (1326)
21 – 27 сәуір
2016 жыл
АНА ТІЛІ
НАСА ғарыш агенттігі Плу-
тон бетінің жаңа суретін жария-
лады. Онда шағын планетаның
мұз жазықтығындағы бір аумақта
алты жарық анық к рінеді.
Қазір Плутон кеңістігін
зерттеп жүрген «New Horizons»
атты ғарыш аппараты түсірген
суреттерінен америкалық гео-
логтар осыған ұқсас нысан-
дардың Күн жүйесінің Плу-
тоннан басқа бірде-бірінде табылмағанын атап туде.
Жарықшақтардың ішінде ең ұзыны солтүстіктен
оңтүстікке қарай бағытта орналасып, 580-ге жуық
шақырымға созылып отыр. Ол Слепнир аңғары атауына
ие болды.
Шатыргүлділер тұқымдасына жататын к пжылдық
ш птесін сімдік. Қазақстанда Тарбағатай, Жетісу,
Күнгей, Іле Алатаулары мен Батыс Тянь-Шань тауларын-
да 2 түрі кездеседі.
Таудың биік беткейлеріндегі жартастарда седі. Жиі
кездесетін түрі – Іле қолтықсабағы. Оның биіктігі 40-
70 сантиметр, к п сабақты сімдік түбірінен шығатын
жапырақтары сағақты, шоғырлана орналасқан. Сары
түсті гүлдері шатырша гүл шоғырына топталған. Ша-
тырлары 10-18 сәулелі, шатыршалары 10-20 гүлді. Жаз
мезгілінде гүлдеп, күзге қарай жемістенеді. Жемісі
сопақша, к кшіл ұзындығы 6-7 милиметр шамасындай
болады.
«Қазақ газеттері» ЖШС және Серіктестікке қарасты басы-
лым дардың еңбек ұжымдары белгілі ғалым, демограф
Достарыңызбен бөлісу: |