Жер бетіндегі географиялық белдеулер мен зоналар
Жарты шарлар бойынша географиялық белдеулердің
жүктеу/скачать 482,73 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дүниежүзі контур картасына жер шарының географиялық белдеулері мен зоналарын түсір
Жарты шарлар бойынша географиялық белдеулердіңГеографиялық белдеу (физикалық-географиялық белдеу, табиғи зона) жер шарын ендік бағытта қоршап тұратын географиялық қабықтың ең үлкен зоналық бөлімшесі болып табылады. Географиялық аймақтың оқшаулануы негізінен күн радиациясының түсуінің жақын мәніне байланысты болады. Әрбір географиялық белдеуде көршілес аймақтан ерекшеленетін белгілі бір радиациялық (жылу) балансы болады; жиі атмосфералық циркуляцияның ортақ белгілері, мысалы, қоңыржай ендіктерде – ауа массаларының батыс тасымалдануы; заттар мен энергия айналымының жылдамдығы, өсімдіктердің вегетациялық кезеңінің ырғағы, рельефтің түзілу жылдамдығы мен түрлері және биохимиялық процестер, топырақ пен жануарлар дүниесінің негізгі ерекшеліктері. Әрбір географиялық белдеуде ендік, бойлық (кейде ылғалдылығы жағынан күрт ерекшеленеді) және биік таулы табиғи (ландшафттық) белдеулердің ерекше жиынтығы мен ерекшеліктері бар. Дүниежүзілік мұхитта бір типті ағыстар, су температурасының таралуы, планктонның негізгі сипаты және оның өнімділігі бар. Мұхит ағыстарының немесе ірі рельефтердің әсерінен белдеу ені оның бүкіл шеңбері бойынша гетерогенді болады. Климаттық белдеулер - Жер шарының ендік немесе субендік бағытта тұтаса немесе бөлініп созылып жатқан, климатқа қатысы жағынан айтарлықтай біртекті өңірлері. Климаттық белдемділік - планетаның беткі жазықтығын климаттық өзгешеліктері тұрғысынан бірнеше белдемдерге болу принципі. Жер шарын тұтасымен орап өтетін осы белдемдердің жиектері ендік сызықтармен (параллелдермен) орайлас бағышталған. Әрбір климаттық белдем құрамында бірнеше климаттық облыстар оқшаулануы мүмкін. Климаттық белдем деген ұғым аймақтық түсінік ретінде де қолданылады. Мәселен, таулы өңірлерге тән түрлі биіктік деңгейлерінін, тек өздеріне ғана тән климаттық жағдайлармен сипатталуы осы деңгейлерді дербес климаттық белдемдер ретінде даралауға мүмкіндік береді. Климаттық белдеулер климаттық аудандаудың ең ірі бірлігі ретінде қарастырылады. Дүниежүзі контур картасына жер шарының географиялық белдеулері мен зоналарын түсіржүктеу/скачать 482,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|