Жылы Шығыстың ғұлама ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (туғанына 1150 жыл) еңбектерінің Тәуелсіз Қазақстанда бағалануы
Ы. Алтынсариннің еңбек тәрбиесіне арналған шығармалары
жүктеу/скачать 1,03 Mb.
|
| Ы. Алтынсариннің еңбек тәрбиесіне арналған шығармалары
Ы.Алтынсарин педагогикасының мұраларының негізгі идеяларының бірі – адамның өзара қарым – қатынасы, жастарды еңбекке баулу. Ы. Алтынсариннің ұлттық эстетикалық тәрбие проблемаларын қозғайтын арнайы еңбектерін жазып қалдырмағаны белгілі, бірақ Ы. Алтынсариннің ұлттық – эстетикалық тәрбиеге қатысты оның педагогикалық қызметінен көрініс тапты. Сонымен Ыбырай өзінің бүкіл саналы өмірін қазақ халқының жаңа буынын тәрбиелеп, олардың озық мәдениетті елдерден үлгі ала отырып, білімді де саналы азамат болып жетілуіне айтарлықтай үлкен үлес қосты. Және болашақ ұрпақтың ақыл ойы мен жеке тұлғаны қалыптастыруда адамгершілік , эстетикалық еңбек дағдылары мен қасиетін тәрбиелеудің негізі болып есептеледі. Жеке тұлғаны оқу мен өнерге , мәдениетке, адамгершілікке тәрбиелеуде Ы.Алтынсарин аса бағалы, бай қор – қазақ фольклорына ерекше назар аударды. Ыбырай шығармаларының басты тақырыбы –еңбек. Ол еңбек адамның өмірі үшін ерекше маңызды рөл атқарады, еңбексіз өнер де, білім де қолға келмейді деп еңбекті бірінші орынға қойып, тәрбие негізі адал еңбекте деп тұжырым жасайды. Оның бұл тақырыпта жазған көптеген әңгімелері бар.Мысалы Өрмекші, құмырсқа, қарлығаш, Бай баласы мен жарлы баласы, Қыпшақ Сейтқұл, т.б. Жазушының бір топ әңгімелері адамгершілік тәрбие мәселесіне жазылған. Адамзат баласы шыр етіп жерге түскеннен бастап ата-ананың аялы алақаны мен ыстық ықыласына бөленіп өсетіні белгілі. Ата-ана баласына небір асыл қасиеттерді үйретіп, жақсы азамат болуын тілейді және үміттенеді. Бұл тақырыпта да жазған Ыбырай шығармалары бар. Мысалы Асыл шөп, Бақша ағаштары, Таза бұлақ т.б. Әр әңгімесінде тәрбиенің ізі жатыр. Оны түсініп оқыған адам ғана ұлы ұстаздың шебер тәрбиеші екеніне көзі жетеді. Ақылды бай туралы әңгіме Ақымақ дос Алтын – айдар Алтын шеттеуік Асыл шөп Аурудан - аяған күштірек Әдеп Әділдік
Әке мен бала Әлім кісі Бай мен жарлы баласы Байұлы
Бақша ағаштары Баланың айласы Білгеннің пайдасы Бір уыс мақта Данышпан қазы Дүние қалай етсең табылады? Дүниеде жамандық неден? Жаман жолдас Жамандыққа жақсылық Жәнібек батыр Жиренше шешен Жомарт
Ізбасты Киіз үй мен ағаш үй Қанағат Қарағылыш Қарға мен құрт Қарға мен сауысқан Қарлығаш Қыпшақ Сейітқұл Лұқпан әкім Малды пайдаға жарату Мейірімді бала Мұжық пен жасауыл Мұңсыз адам Надандық
жүктеу/скачать 1,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|