Ұжым [лат. Collektivus – жинақ ] – ортақ қоғамдық мақсаттар мен міндеттер
Біріктірген адамдар тобы. Мұндай топқа жоғары деңгейде дамыған бірлескен
Қызмет барысында қол жеткізіледі.
Сонымен қатар, (nam.collectivus – жинақтаушы деген сөзінен) – бір-біріне
Әсер ететін, өзара әлеуметтік негізделген мақсаттармен, мүдделермен, өзін
Ұстаудың нормалары мен талаптарының қажеттілігімен, бірге атқарылатын
Қызметпен, қызмет құралдарының ортактығымен, басшылық білдіретін
Еріктің ортақ болуымен біріккен адамдар тобы.
Ұжым жай топқа қарағанда дамуы жағынан жоғары. Ұжым белгілеріне
Адамдардың саналы түрде бірігуі, оның тұрақтылығы, анық белгіленген
Ұйымдастыру құрылымдары, қызметті реттейтін органдардың болуы жатады.
Ұжымның сипаттамалары:
Адам – биоәлеуметтік тіршілік иесі. Ол үшін басқа адамдармен бірігуге,
Қарым-қатынас жасауға және өзара әрекеттесуге ұмтылу, топта болу,
Әлеуметтік тәжірибе, басқа адамдарға өзіндік баға беру және топ
Мүшелерінің бағалауы табиғи нәрсе.
Ұжым дегеніміз – жеткілікті тұрақты өзара әрекеттесетін және белгілі бір уақыт аралығында бірлескен әрекеттерді жүзеге асыратын адамдардың аз санының салыстырмалы түрде оқшауланған бірлестігі.
Топ сыртқы ортамен өзара әрекеттесуге және қоршаған ортадағы өзгерістерге бейімделуге мүмкіндік беретін белгілі бір топтық әлеуетке
Немесе мүмкіндіктерге ие.
Ұжымға тән белгілері: ұжым мүшелерін және олардың іс-әрекеттерін
Тұтастай топпен сәйкестендіру, ұжым мүшелерінің тікелей байланыстар түрінде өзара әрекеттесуі, рөлдердің ресми және бейресми бөлінуінің болуы.
• «Ұжымды басқару компанияның басшылығы, оның директорлар кеңесі,
Акционерлер және басқа қызығушылық танытқан тұлғалар арасындағы
Бірнеше қарым-қатынасты қамтиды. Ұжымдық басқару сонымен қатар,
Компания қызметінің мақсаттарын белгілейтін және оның жетістікке жету
Тәсілдері және сонымен қатар оның нәтижелерін, бақылау тәсілдерін
Анықтайтын құрылымды қамтамасыз етеді».
Корпоративті, яғни ұжымдық басқару (corporate governance) мекемедегі
Биліктің (governance) қалай құрылғаны және қалай жүзеге асырылатынымен
Байланысты атқарылады.
• Компанияны басқару тәсілі ретінде
• Акционерлерге компания басшылығын қадағалау мен менеджментке әсер
Етудің шаралары мен қағидаттар кешені
• Менеджер мен компания акционерлерінің қарым-қатынас жүйесі ретінде
Қарастыруға болады.
Ұжымдық басқарудың жүйесі (құрылымы)
• Ұжымдық басқарудың негізі
• Ұжымдық басқарудың барлық жүйелері төрт негізгі принцип айналасында өрбиді:
Адалдық, шындық, есеп берушілік, жауапкершілік, айқындылық. Оларды
Төмендегідей сипаттауға болады:
• Адалдық. Ұжымдық басқару жүйесі барлық акционерлердің құқығын қорғауға, барлығына, оның ішінде миноритарлыққа да әділлетті қарым-қатынасты
Қамтамасыз етуге және олқылық орын алған кезде ықпалды шараларды қолдануы тиіс.
• Есеп берушілік. Ұжымдық басқару жүйесі компанияның атқару органының
Директорлар кеңесіне және директорлар кеңесінің акционерлерге есеп беруін
Қамтамасыз етуі тиіс.Ұжымдық басқарудың жүйесі (құрылымы)
• Жауапкершілік. Ұжымдық басқару жүйесі акционерлердің заңды
Құқықтарын мойындауды қамтамасыз етуге, қаржылық сәттілік және
Қоғамдық тұрақтылық мәселесі бойынша компаниялар мен акционерлер
Арасындағы ынтымақтастықты ынталандыруға тиіс.
• Айқындылық. Ұжымдық басқару жүйесі қызығушылық танытқан
Бойынша ақпараттың шынайлығының уақтылы ашылып және сенімділігін
Қамтамасыз етуі тиіс, оның ішінде:
Ø Қаржылық жағдайды;
Ø Қызметтің нәтижелері;
Ø Меншіктік құрылым;
Ø Қоғамды басқар