Жұмыстың өзектілігі
Автоматтандыру жүйелеріне аналитикалық шолу және жалпы сипаттама
жүктеу/скачать 2,93 Mb.
|
Диплом Керимбай Еркегали
| 1 Автоматтандыру жүйелеріне аналитикалық шолу және жалпы сипаттама
Автоматтандыру жүйелерінің пайда болу және даму тарихы Автоматтандырылған жүйелердің (АЖ) пайда болу және даму тарихы әлемде электронды есептеуіш құрылғылардың (ЭЕҚ) дамуымен тығыз байланысты. Жоғарыда келтірілген тұжырымдамадан АЖ - нің ЭЕҚ-ның ажырамас бөлігі екендігі айқын көрініп тұр. Алғашы ЭЕҚ – дың 1950-1955 жылдары пайда болғанын есепке ала отырып, автоматтандыру жүйелері де осы жылдар аралығында пайда болды деп айта аламыз Автоматтандырылған ақпараттық және Автоматтандырылған басқару жүйелерінің даму тарихын 6 кезеңге бөліп көрсетуге болады. Бірінші кезең (1955-1964). Ол қазіргі кезде ақпараттық технологиялар деп аталатын жаңа ғылыми саланың пайда болуымен немесе басқару тапсырмаларын ақпаратты өңдеудің әдістері мен құралдарын үйлестіру міндетін қою кезеңімен сипатталады. Бұл кезеңде негізінен өндірістік процестің барысы туралы ақпараттарды жинауды автоматтандыруға бағытталған жүйелер жасалды. Мәселен, КСРО-да Львов теледидар зауытында конвейерлік құрастыру желілерінің жұмысы туралы мәліметтер жинау үшін автоматтандырылған жүйелер жұмыс істеді. Екінші кезең (1965-1969 жж.). Бұл кезең ЭЕҚ-мен жұмыс істеу саласына мамандардың көптеп тартылуымен және практикалық менеджерлердің жұмысына арналған математикалық бағдарламалық жасақтамамен сипатталады. Компьютерлердің пайда болуымен көптеген сарапшылар эйфориялық көңіл-күй, яғни олар ЭЕҚ бәрін жасай алады деп сенді. КСРО-да, АҚШ-та және әлемнің басқа елдерінде АБЖ құру үшін үлкен қаражат бөлінді. Алайда кейінірек нәтижелер мен шығындар сәйкес келмейтіні белгілі болды. Сарапшылар ақпараттық технологиялардың дамуындағы бұл кезеңді жаппай автоматтандырылған басқару жүйесінің сатысы деп атады, бұл кезең экономикалық тұрғыдан соққы болды. Ақталмай қалған үміттердің себепшісі не болғаны туралы сарапшылардың ойы сан алуан болды. Үшінші кезең (1970-1974). Ол өнеркәсіп пен мемлекет үшін орталықтандырылған автоматтандырылған басқару жүйелерінің дамуымен сипатталады. Бұл кезеңде басқару құрылымдары компьютердің ұйымдастырушылық және техникалық мүмкіндіктерімен байланыстырылды. Осы кезеңде КСРО-да ЖАБЖ - жалпыұлттық автоматтандырылған басқару жүйесін, РАБЖ - республикалық автоматтандырылған басқару жүйесін, САБЖ - салалық автоматтандырылған басқару жүйелерін, ӨАБЭ - өндірісті басқарудың автоматтандырылған жүйесін (жекелеген ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарда) жасады. Төртінші кезең (1975-1986). Бұл кезең мини-компьютерлерге негізделген автоматтандырылған басқару жүйелерінің дамуымен сипатталады. Осы кезеңде функционалды басқарудың келесі жүйелері құрылды: - мемлекеттік статистиканың автоматтандырылған жүйесі; - салалық автоматтандырылған жабдықтау және сауда жүйелері; - Мемлекеттік банк пен Стройбанк басқарудың автоматтандырылған жүйесі. Бесінші кезең (1986-1999). Ол ақпараттық технологияның қарқынды дамуымен сипатталады. Осы кезеңде локальді, яғни жергілікті ААЖ, соның ішінде жеке мамандар мен кәсіпорындардың қызметтері (мысалы, жұмысшылардың жалақысы жүйесі, әр түрлі автоматтандырылған жобалау жүйелері) үшін ақпаратты өңдеуді автоматтандыруды қамтамасыз ететін деректер қорын басқарудың бағдарламалық жасақтамасының жүйелері (dBase, Clarion, MS Access) құрылды. Алтыншы кезең (ХХІ ғасырдың басы). Бұл кезең кәсіпорындардың жергілікті автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдаланудан бірыңғай ақпараттық кеңістікке ауысуымен сипатталады. Жұмыстың бұл бағытының дамуы алдымен бизнес саласында, ал қазір өнеркәсіп өндірісінде CALS-технологиялар деп аталатын түсініктің пайда болуымен байланысты. CALS-технологиялардың мәні біртұтас ақпараттық кеңістікті (БАК) құрумен шектелген, бұл өнімнің бүкіл өмірлік циклі (ӨЦ), жобалаудан бастап және жарамдылық мерзімі аяқталғаннан кейін жойылуға дейінгі кезеңдерде оңтайлы шешімдер қабылдауға қажетті. CALS аббревиатурасын декодталуы өмір сүру тұсында бірқатар өзгерістерге ұшырады. Технология идеясы пайда болған кезде және оның қалыптасуының алғашқы кезеңінде (1990 ж.) ол Computeraided Logistic Support - жеткізілім мен логистиканы компьютерлік қолдау деп декодталды. Мұндағы басты назар өнімді жеткізу, тасымалдау және пайдалану процестерін (қосалқы бөлшектер, шығын материалдары және т.б. қамтамасыз ету тұрғысынан) бақылау үшін компьютерлерді пайдалануға аударылды. Уақыт өте келе CALS ұғымы өзгерді және келесі түрде дешифрлана бастады Continuous Acquisition and LifeCycle Support-өнімнің жеткізілімдері мен өмірлік циклінің үздіксіз ақпараттық қолдауы. Бұл ретте, біріншіден, жеткізу процесінде тапсырыс беруші мен өнім берушінің өзара іс-қимылының үздіксіздігіне, екіншіден, оның барлық ӨЦ-ін қамту жағына баса назар аударылды. Жақында CALS тұжырымдамасының тағы бір түсіндірмесі пайда болды: Commerce At Light Speed - жоғары жылдамдықты сауда (жылдам коммерция). Бұл түсіндірме ғаламтор желісі арқылы коммерциялық мәмілелер жасалатын электрондық бизнес пен электрондық коммерцияның үнемі кеңейіп келе жатқан саласымен байланысты. Осы мәмілелер кезінде тараптар ақпаратпен (кейде өте маңызды мөлшерде) электрондық құжатсыз нысанда, қажет болған жағдайда, қолмен жазылған қолмен бірдей заңды мәртебеге ие электрондық цифрлық қолтаңбалармен (ЭЦҚ) мәліметтерді беруді жеделдетеді. Әрине, электронды ақпарат алмасу жоғары қарқынмен жүреді, ол жылдамдыққа байланыстың дәстүрлі әдістерімен қол жеткізу мүмкін емес.Қазіргі уақытта CALS тұжырымдамасы әлемдік нарықтың барлық қатысушылары сақтауға тиісті ақпаратты құру, сақтау және беру саласындағы халықаралық стандарттардың жиынтығын білдіреді. CALS тұжырымдамасын қазіргі заманғы байланыс технологиялары мен кәсіпорындардың жергілікіте компьютерлік желілерінде де, Интернетте де ақпарат алмасу үшін бағдарламалық қамтамасыз ету жүйелерін қолдана отырып жүзеге асыруға болатыны анық. Коммуникациялық технологиялар өндіріс пен бизнестегі қазіргі менеджмент пен маркетингтің негізі болып табылады. Сондай-ақ, автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді дамыту және пайдалану саласы шектеусіз және адам өмірінің барлық салаларында қолданылуы мүмкін. жүктеу/скачать 2,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|