Отбасындағы әлеуметтенудің қазіргі кездегі төрт түрі: Баланың өз бетінше әрекет етуі мен бастамашылдығын дамыту мақсатында балаға мейірімді қарым-қатынас жасау, еркіндік беру;
Балаға қатаң қарау, оның жүріс-тұрысын қатал қадағалау, еркіндік бермеу, қателіктері үшін жазалау;
Балаға бірде шектен шыққан жылылық, бірде қаталдық, кейде әділетсіздік қарым-қатынастар құру арқылы баланың жайсыз әлеуметтік-психологиялық сапаларын тәрбиелеу;
Бала тәрбиесіне либералды қарау, ер жеткен соң өзі бәрін түсінеді, балалық қой деп оның жаман мінез-құлықтарына назар аудармау.
3. Соңғы онжылдықта отбасылық өмірге бірнеше түрлі альтернативтік формалар пайда болды. Швецияда, 1988 жылдан бастап, азаматтық және шіркеу некеге тұрумен қатар неке қатынастарының формасы «самбо» заңдастырылды. Самбо ерлі-зайыптылардың қандай да бір заңдық міндеттемелеріне әкеп соқпайды, мүлікті жеке меншікке, жинақ, табыс, қарым-қатынас еркіндігі мен некеге байланысты. Заң бірлескен балаларға қамқорлық жасау үшін самбо жасаған жұбайларды ғана міндеттейді.
Годвиндік отбасы («үйлену некеге тұру», «қонақ үйлену») - ерлі-зайыптылардың бөлек тұруыі, ортақ үй және өмірлерінің болмауы. Моногамдық некенің отбасылық емес нысаны алғаш рет XVIII ғасырда сипаттаған В. Годвин болған.
Конкубинат – некедегі ер адам мен мен ресми түрде некеде тұрмайтын әйел арасындағы қарым-қатынас, әдетте мұндай қатынаста ортақ бала болып, материалдық жағынан қолдан танылады.
Коммуна - балаларды басқару және тәрбиелеу үшін бірнеше отбасының одағы.
sБақылау сұрақтары: 1.Қазіргі қоғамда отбасының дамуының қандай тенденциялары сізге ұнамды?
2. Әлеуметтану ғылымы тұрғысынан отбасы ұғымына сипаттама беріңіз
3.Отбасы және некенің қандай түрлері бар?
4.Әлеуметтік институт ретіндегі отбасының функциялары қандай?
5.Дамыған қоғамда қандай отбасылық өмірдің альтернативті формалары пайда болды?
¨ Ұсынылатын әдебиеттер: 1.Социология. Основы общей теории: учебник / Под ред. Г.В. Осипов, Л.Н. Москвичев. - 2-е изд., испр. и доп. - М.: Норма, 2015. - 912 с.
2.Дж. Ритцер, Дж. Степницки. Әлеуметтану теориясы. – Алматы: «Ұлттық аударма бюросы» қоғамдық қоры, 2018. – 856 бет.
3. Майерс, Д.Г. Әлеуметтік психология. - Social psychology. /Д.Г. Майерс, Ж.М. Туенж; Жауапты шығарушы А.Б.Айтпаева, Б.Орынбетова.- 12-басылым.- Алматы: «Ұлттық аударма бюросы», 2018.- 648 б. 4. Бринкерхоф, Д. Әлеументтану негіздері. – Essentials of socioloy. /Д. Бринкерхоф, Р. Уейтс, С. Ортега.- Алматы: «Ұлттық аударма бюросы», 2018.- 464 б. 5. Аронсон, Э. Көпке ұмтылған жалғыз: Әлеуметтік психологияға кіріспе. /Эллиот Аронсон; «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық» жобасының редакциялық алқасы: Тәжин М.М.- 11-басылым.- Алматы: «Ұлттық аударма бюросы», 2018.- 408 б.
