Кесте  18-  Мұғалімнің  инновациялық  даярлығын  қалыптастыру  мен

175 
 
 
54-суретте 
ғалым  Ш.Т.Таубаеваның  зерттеуіне  сүйене  отырып, 
мұғалімнің инновациялық іс-әрекетке даярлық компоненттері көрсетілді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сурет-54. Мұғалімнің инновациялық іс-әрекетке даярлығының               
компоненттері 
 
Мұғалімнің инновациялық іс-әрекетке даярлығы 
Инвариантты 
құраушы 
Педагогикалық 
даярлық (ПД) 
Кәсіби 
 даярлық (КД
) 
Вариативті құраушы 
Әдістемелік іс-әрекет (ӘӘ) 
 
Шығармашылық іс-әрекет (ШӘ) 
Инновациялық іс-әрекет(ИӘ)
 
Инновациялық технологиялық  
іс-әрекет (ИТӘ) 
Инновациялық ғылыми-
зерттеушілік  іс-әрекет (ИҒЗӘ
) 
Инновациялық ғылыми-
ізденушілік іс-әрекет (ИҒІӘ) 
Біртұтас 
педаго-
гикалық 
процесс 
Ғылыми
-зерттеу 
жұмысы 

176 
 
55-суретте  мұғалімнің  инновациялық  даярлығы  мен  инновациялық  іс-
әрекеті арасындағы өзара байланысы ашылды. 
 
Сурет-55. Мұғалімнің инновациялық даярлығы мен инновациялық 
іс-әрекеті арасындағы өзара байланысы 
МҰҒАЛІМНІҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ДАЯРЛЫҒЫ 
Мұғалімдер типі 
(инновациялық  даярлық 
дәрежесіне сәйкес) 
Педагогикалық  
іс-әрекет 
Креативті   мұғалім 
мұғалімғылізденуші 
ғылыми ізденушілік  
Зерттеуші мұғалім
 
Мұғалім-инноватор
 
Жаңашыл мұғалім
 
Шығармашыл мұғалім
 
 
Озат тәжірибелі мұғалім
 
Тәжірибелі маман 
 
Жас маман 
 
ғылыми зерттеушілік 
технологиялық  
инновациялық  
шығармашылық   
әдістемелік  
кәсіби  
педагогикалық   
Ғылыми-зерттеу жұмысы  
Біртұтас педагогикалық процесс 
Әлемдік бәсекеге қабілетті  креативті педагог 

177 
 
Мұғалімнің  инновациялық  даярлығы  2  құраушыдан  тұрады:  біртұтас 
педагогикалық  процесті  ұйымдастыруға,  жүргізуге  педагогикалық  даярлық 
(ПД);  біртұтас  педагогикалық  процестегі  ғылыми-зерттеу  жұмысын  жүргізуге 
кәсіби даярлық (КД). 
Мұғалімнің  инновациялық  дидактикалық  іс-әрекеті    жалпы  әрекеттің 
реттілігімен,  нақтылығымен  сипатталады.  Педагогтың  инновациялық-
дидактикалық  іс-әрекетке  қатысуы  мұғалімнің  жаңалыққа  деген  көзқарасы, 
педагогикалық біліктілік деңгейі, жеке педагогикалық іс-тәжірибесі, мұғалімнің 
теориялық педагогикалық дайындық деңгейлерімен сипатталады. 
Инновациялық  дидактикалық  іс-әрекет  мұғалімнің  инновациялық  
даярлығын қалыптастырудың алғашқы баспалдағы ретінде қарастырылады. 
Инновациялық  іс-әрекет  деп  оқу-тәрбие  процесіне  жаңалық  ендіруге 
қатысты  жаңалықты  іздеу,  меңгеру,  құрастыру,  жүзеге  асыру,  пайдалану, 
қолдану сияқты әрекеттерді айтады. 
Ал  мұғалімнің  инновациялық  іс-әрекетке  даярлығын  қалыптастырудың 
вариативті құраушы төмендегідей 6 бөлікті қамтиды: 
- Біртұтас  педагогикалық  процестегі  мұғалімнің  әдістемелік  іс-әрекетке 
даярлығы (ӘӘ); 
- Біртұтас  педагогикалық  процестегі  мұғалімнің  шығармашылық  іс-
әрекетке даярлығы (ШӘ); 
- Біртұтас  педагогикалық  процестегі  мұғалімнің  инновациялық  іс-
әрекетке даярлығы (ИӘ); 
- Біртұтас  педагогикалық  процестегі  ғылыми  жұмыстарды  жүргізу 
барысындағы  мұғалімнің  инновациялық    ғылыми-ізденушілік  іс-әрекетке 
даярлығы (ИҒІӘ); 
- Біртұтас 
педагогикалық 
процестегі 
мұғалімнің 
инновациялық 
технологиялық іс-әрекетке даярлығы (ИТӘ); 
- Біртұтас  педагогикалық  процестегі  ғылыми  жұмыстарды  жүргізу 
барысындағы  мұғалімнің  инновациялық  ғылыми-зерттеушілік  іс-әрекетке 
даярлығы (ИҒЗӘ). 
 Ғалым 
К.Д.Бузаубакова    мұғалімнің  инновациялық  іс-әрекетке 
даярлығының  дәрежесіне  сәйкес  мұғалімдердің  төмендегідей    8  типтерін 
ажыратады:  жас  маман;  тәжірибелі  маман;  озат  тәжірибелі  мұғалім; 
шығармашыл  мұғалім;  жаңашыл  мұғалім;    ізденуші  мұғалім;  зерттеуші 
мұғалім; креативті мұғалім (56-сурет). 
Жас  маман  –  педагогикалық  еңбек  өтілі  1-3  жыл  болатын,  еңбек  жолын 
жаңадан бастаған жас мұғалім. 
Тәжірибелі  маман  –  педагогикалық еңбек  өтілі  3-5  жыл  болатын,  өзіндік 
тәжірибесі бар тәжірибелі мұғалім. 
Озат  тәжірибелі  мұғалім  –  педагогикалық  процесті  ұйымдастыру  мен 
басқаруда жоғары нәтижеге жеткен  алдыңғы қатарлы мұғалім. 
Шығармашыл мұғалім – өз пәнінің әдістемесін жетік меңгерген, алдыңғы 
қатарлы  озат  тәжірибелерді  шебер  әрі  шығармашылықпен  қолдана  алатын 
шебер мұғалім. 

178 
 
Жаңашыл  мұғалім  –  шебер  ретінде  өз  іс-тәжірибесін  жаңа  әдістермен, 
жаңа технологиялармен байытып отыратын шығармашыл мұғалім. 
Ізденуші мұғалім –  өзінің авторлық технологиясын  ұсынатын   жаңашыл 
мұғалім. 
Зерттеуші  мұғалім  –  өзінің  ұсынған  авторлық  технологиясының  басқа 
мектепте,  басқа аудан (қала), облыс деңгейінде, республика  көлемінде қандай 
деңгейде,  қалай  өтуіне    байланысты  тікелей  зерттеу  жүргізетін,    нәтижесін 
сараптай  алатын,  зерттеу  жұмысына  диагностикалық  мониторинг  жүргізе 
алатын жаңашыл мұғалім. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

жүктеу/скачать 7,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: