Шикізатты сақтауға салу тəсілдері

48
(а): а – орталық өтпе жолы бар жартылай жер асты; б - өнімді жаппай қатарлап тией 
отырып, жер үсті; в –өнімді контейнерлерде немесе тегендерде орналастыра отырып, 
жер үсті; г – тауарлық өңдеуге арналған үй-жайы бар тоңазытқыш; д-өнімді үйіп 
орналастыра отырып, жер үсті.
2.14-сурет-стационарлық қоймалардың орналасу схемасы
Стационарлық қоймаларда картоп пен көкөністерді үйіп-төгіп (үйіп), 
қатарлап немесе ыдыста (табандықта қатарлап орнатылған контейнерлер мен 
жәшіктерде) сақтайды (2.15-сурет). Тиеу кезінде үйінді ауаның өту 
жылдамдығын бұза отырып, өз тығыздығы бойынша әртүрлі учаскелер пайда 
болмас үшін, беттің төбесінсіз, секцияның бүкіл ауданы бойынша біркелкі 
қалыптасады. Үйіндіні 0,4-0,6 м тереңдікке қалыптастыру кезінде жылу 
датчиктері мен термометрлер орнатылады.
Температураны бақылау үшін өнімнің жоғарғы жағына тақталардан 
қалқандар қойылады. Бұл сақтау әдісімен температура мен ылғалды режим 
белсенді желдету жүйесімен қамтамасыз етіледі.
2.15-сурет - жемістер мен көкөністерді стационарлық қоймаларда 
сақтау
Үйіндімен картоп, тамыр дақылдары, пияз, қырыққабатты сақтайды.
Сыйымдылығы 600 кг дейінгі контейнерлерде және жәшіктерде картоп, 
тамыр дақылдары, қырыққабат, пияз, сыйымдылығы 25-30 кг қораптарда–
пияз, сәбіз сақталады.
Технологиялық жобалау нормалары үйінді биіктігі 2,5-5,0 м, сәбіз және 
пияз –2-3, қырыққабат: тығыз қырыққабат – 2,5-3,0 м, борпылдақ – 2,0-2,5, 
пияз жиынтығы-0,7– 1,5 м.

49
Егер табиғи желдеткіші бар қойма болса, онда 3х3, 3х6 м өлшеуішпен 
және жүктеу биіктігі 0,8-2,2 м, белсенді желдету кезінде – 6х6 м, жүктеу 
биіктігі 3,5-4,0 м дейін.
Бойлық қабырғалар мен көлік жолдарының бойында қораптар 
орнатыңыз. 
Өнімдері бар қатарларды ұзындығы бойынша-орталық өтпе жолдан 
(өту жолынан) қабырғаға дейін, оның жанында 0,6 – 1,0 м өту жолын 
қалдырып, картоп пен көкөніс салынған қатарлардың биіктігі-4-6 контейнер 
орналастырады.
Тегендердегі жәшіктердің пакеттерін қатардың жоғарғы жағы мен 
қойманың шығып тұрған тірек конструкцияларының төменгі жағы арасында 
0,5-0,8 м, қатардың жоғарғы жағы мен желдету арналарының төменгі жағы 
арасында – 0,5 м, жәшіктер арасында – 2 см, тұғырықтар, контейнерлер 
арасында – 5-10 см, қатарлар арасындағы бүйірлік өту жолдары – 0,6-0,7 м 
қалдырып, 3-4 қабатқа орнатады.
Тиеу жұмыстарын орындау үшін арбаларға немесе транспортерлерге –
1,5-2,0 м, аккумуляторлық тиегіштерге –3,5 – ке дейін, автомашиналарға кіру 
үшін-4,5-6,0 м өту жолдары қалдырылады.
Картоп, көкөністер мен жемістер сорттары мен сапасы бойынша ұзақ 
сақтауға қойылады. Өнімді сақтау көлеміне және сату мерзіміне байланысты 
олар картопты, жемістер мен көкөністерді орналастыру жоспарын жасайды.
Сақтаудың ең қолайлы әдісі технологиялық және экономикалық 
көрсеткіштер бойынша таңдалады. 
Технологиялық көрсеткіштерге сақтау режимін оңтайлы шектерде 
сақтау дәлдігі және ең аз шығынмен сақтаудың максималды мерзімі кіреді. 
Экономикалық көрсеткіштер құрылыстың күрделі шығындарын және 
пайдалану шығындарын қамтиды.
Сақтау орнының немесе тоңазытқыш камерасының сыйымдылығын 
анықтау үшін алдымен олардың жүк көлемін (м
3
), яғни 2.2 өнімнің көлемін 
анықтау керек:
𝑉𝑉𝑉𝑉𝑉𝑉𝑉𝑉 = 𝑆𝑆𝑆𝑆𝑉𝑉𝑉𝑉𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆𝑆(2.2)
Мұндағы: Sr - жүк ауданы, м
2
;
Нс-қоймалау немесе тиеу биіктігі, м;
М-үйінді массасы, кг / м
3
.

жүктеу/скачать 6,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: