К. Е. Раманкулова, А. М. Омаралиева, И. Килибаев

100
үй-жай болуы тиіс: талдау зертханасы, микробиологиялық бөлімше, 
химиялық препараторлық, микробиологиялық препараторлық бөлме, 
физикалық-химиялық талдауларға арналған бөлме, дегустациялық бөлме, 
дәмін татуға сынама дайындауға арналған бөлме, таразы бөлмесі, газ 
жұмыстарына арналған бөлме (азот), пестицидтік зертхана, жуу бөлмесі, 
ыдыс пен реактивтерге арналған қойма, меңгеруші кабинеті, тұрмыстық үй-
жайлар.
Зертхананың қалыпты жұмыс істеуі үшін оның үй-жайларына ыстық 
және суық су, тұрмыстық газ, кәріз, электр энергиясын жеткізуді қамтамасыз 
ету қажет. Зертхана бөлмесі жақсы желдетілуі керек. Сору шкафтарында, газ 
бөлмесінде және дәмдеу залында бір-біріне тәуелсіз сору-сыртқа тарату 
желдеткішін ұйымдастыруды көздеу қажет.
Зертханадағы ауа температурасын 18-20 °C аралығында ұстаған жөн, 
бұл көптеген талдаулар үшін қабылданған температураға сәйкес келеді. 
Ауаның температурасы мен салыстырмалы ылғалдылығын белгілі бір 
шектерде және Елеулі ауытқуларсыз ұстап тұру үшін зертхана үй-жайлары 
тұрмыстық ауа баптағыштармен немесе орталықтандырылған ауа баптаумен 
қамтамасыз етілуі тиіс.
Зертхана бөлмелерінің жалпы ауданы өнеркәсіптік кәсіпорынның 
қуатына және оның жабдықталуына байланысты және 180 м
2
жетуі мүмкін.
Зертхананың жабдықтары, қажетті жиһаздың, құрылғылардың болуы, 
сондай-ақ оның сыртқы дизайны үлкен маңызға ие. Жиһаз бен жабдықты 
ыңғайлы жұмыс тұрғысынан да, қауіпсіздік талаптары тұрғысынан да 
ыңғайлы және ұтымды орналастыру керек. Зертханалық жиһаз бен жабдыққа, 
аспаптарға зертханаларға арналған шығарылатын отандық және импорттық 
кешенді жабдықтардың каталог-анықтамалығын пайдалана отырып, 
орталықтандырылып тапсырыс беру қажет.
Химиялық 
зертханада 
зертханалық 
үстелдердің 
екі 
түрі 
орналастырылған: Қабырғалық және аралдық (терезелерден Жарық жұмыс 
орнына тікелей немесе сол жағына түсетіндей), сондай-ақ аппаратураны, 
ыдыс-аяқ пен реактивтерді орналастыруға және сақтауға арналған шкафтар 
мен сөрелер. Жарықтандыру флуоресцентті лампалар немесе үстел шамдары 
арқылы жүзеге асырылады.
Химиялық зертханада сынамаларды минералдандыруға және оларды 
органикалық еріткіштермен өңдеуге арналған қабырғалық тартпалы 
шкафтармен жабдықталған арнайы бөлмелер бөлінуі мүмкін.
Химиялық зертхана өлшеуге, майдалауға, араластыруға, қыздыруға, 
экстрагирлеуге, сүзуге, центрифугалауға және айдау – дистилляциялауға 
арналған аспаптармен жабдықталады.
Аппаратура нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарын ескере 
отырып, Бақыланатын объектілердің химиялық құрамын, физикалық-
химиялық, физикалық, биохимиялық, құрылымдық-механикалық қасиеттерін 
анықтау кезінде талдау нәтижелерінің қажетті дәлдігін қамтамасыз ететіндей 
болуы тиіс.

101
Зертхана зертханалық жабдықтармен, зертханалық жиһаздармен, 
арнайы өлшеу құралдарымен, сондай-ақ барлық қажетті анализдердің 
орындалуын қамтамасыз ететін ыдыстармен жабдықталуы керек.
Зертханалық таразылар - осы таразыларда өлшеу қандай дәлдікпен 
жүргізілуіне байланысты олар келесі топтарға бөлінеді:

ірі өлшеу үшін (дәлдігі 1г дейін);

дәл өлшеу үшін (дәлдігі 0,01 г дейін);

аналитикалық (0,0001÷ 0,0002 г дейін).
Таразы қыздыру аспаптарынан алыс орналасуы және оларға тікелей 
күн сәулесі түсуі тиіс. Таразыларды көлденең орнату өте маңызды, оны ауа 
көпіршігі бар сұйық деңгей тексереді. Аналитикалық таразылар үшін арнайы 
үстелдер көзделеді.
Сурет 5.1– таразы HL-
200
Сурет 5.2-таразы RH -
200
1.44 сурет -
Пьезоэлемент
Зертханада электрондық техникалық таразы (5.1-сурет), аналитикалық 
(5.2-сурет) бар.

жүктеу/скачать 6,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: