К ә с І би білім беру г. Н. Федорова бағдарламалық модульдерді біріктіруге қатысу
жүктеу/скачать 4,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| КЛАСТАР ДИАГРАММАСЫ
Кластар диаграммасы жүйенің ішкі құрылысын түсіндіреді, оның компоненттері (кластар, нысандар) арқылы құрылатын бағдарламалық жүйені, байланысы мен олардың арасындағы өзара байланысты сипаттайды. Кластар диаграммасында кластар арасындағы байланыста қатарласып келетін кластардың атрибуттары, класс операциялары мен шектеулер бейнеленеді. UML нотациясы қосымша ақпаратты (дерексіз операциялар мен кластар, стереотиптер, жеке және жалпы әдістер, егжей-тегжейлі интерфейстер, параметрлендірілген кластар) бейнелеу үшін ауқымды мүмкіндіктерін береді. Класс диаграммасы нысанға бағытталған бағдарламалау кластары терминологиясында жүйе моделінің статикалық құрылымын көрсетуге қызмет етеді. Кластар диаграммасы көбінесе тақырыптық саланың жеке 5.7. 125 мәндері арасындағы түрлі өзара байланысты, мысалға нысаны мен қосалқы жүйелер арасындағы байланысты көрсете алады, сондай-ақ олардың ішкі құрылымы мен қарым-қатынастарының үлгілерін сипаттайды. UML кластар диаграммасының олардың егжей-тегжейлі дәрежесіне қарай үш деңгейін қолдану болжанады. 1. Тұжырымды деңгей, мұнда класс диаграммалары бұл жағдайда мәнмәтінді деп аталып, тақырыптық саланың негізгі ұғымдарының арасында байланысты көрсетеді. Бұл ұғымдар, әрине, оларды іске асыратын кластарға тиісті болуы керек, алайда, мұндай сәйкестілік көбінесе болмайды. Шынымен де, тұжырымды модель біршама әлсіз қатынасы болады немесе әзірленіп жатқан бағдарламалық қамсыздандыруға ешбір қатысы жоқ, сол себепті оны бағдарламалау тілінен жеке қарастыруға болады. 2. Сипаттамалардың деңгейі, мұнда класс диаграммасы тақырыптық сала кластарының интерфейстерін көрсетеді, яғни осы класс нысандарының байланыстары. Бұл жағдайда біз бағдарламалық жүйені қарастыруға өтеміз, бұл ретте оның іске асырылуын емес, интерфейстерін ғана қарастырамыз. Нысанға бағытталған әзірлеу интерфейс пен іске асыру арасындағы біршама мәнді көрсетеді. Нысанға бағытталған тиімді бағдарламалаудың тірек факторы класс интерфейсі болып табылады, оның іске асырылуы емес. 3. Іске асыру деңгейі, мұнда кластар диаграммасы нақты кластардың өрістері мен әдістерін тікелей көрсетеді. Осы деңгейдегі кластар диаграммасын қолдану шамамен тыс жиі кездеседі, алайда көптеген жағдайларда сипаттамасы жағынан алғанда талдаушы үшін біршама артық болып табылады. Шамамен осы үш түрлі модель, олардың арасындағы байланыс бір мағыналы емес. Егер тұжырымды модель тақырыптық саланың класс сияқты кейбір ұғымдарын анықтайтын болса, онда бұл ұғымды іске асыру үшін жеке класс қолданылатын болады. Алайда, барлық үш модельде де бірыңғай нотациясын қолдануға мүмкіндік беретін нысандар (класстар) түрі мен олардың статикалық қатынастарын көрсетеді. Атап өтілген модельдердің әрқайсысы бағдарламалық қамсыздандыруды әзірлеудің нақты сатысында қолданылады: ■ тұжырымдық модель - талдау сатысында (тақырыптық сала ұғымдарымен, осы ұғымдардың атрибуттары мен олардың арасындағы байланыс); ■ сипаттама деңгейінің класс диаграммалары - жобалау сатысында; ■ іске асыру деңгейі кластар диаграммасы - іске асыру сатысында. Диаграмманы құру кезінде жалғыз қырды таңдау керек. Диаграмманы оқыған кезде оның қандай қырға сәйкес құрылғандығын 126 анықтап алу қажет. Модельде негізгі ұғым класс сәйкес қойылады. Класс бұл ретте тақырыптық саланың кейбір топтарының жалпы белгілерінің жиынтығы ретінде қабылдау дәстүрлі. Осы анықтамаға сәйкес кластар диаграммасында әрбір класқа жалпы белгілері класты белгілейтін нысандар топтарына сәйкес келеді. Осылай, класс «Студент» жоғары оқу орындарында оқитын адамдардың топтарын жалпы белгілерімен біріктіріледі. Класс немесе нысан данасы (мысалы, И.И. Иванов) өзінің класының белгілер жиынтығының барлығына ие және класта белгіленбей қалған өз белгілеріне ие болуы мүмкін. Осылай, мысалы И.И. Иванов студент болып қана қоймай, ол спортшы, музыкант және т.б. осылайша, мұндай жеке белгі студенттің атын сәйкестендіруші болып табылады. жүктеу/скачать 4,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|