К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері

процеске қатысатын және бір ӛнеркәсіп кешенінде орнатылған бірнеше 
индивидуалды электржетектерінен тҧруы мҥмкін.
Мысалы, металлкескіш станоктарда бӛлек кескіш қҧрал-сайман 
дайындамаларының басты қозғалыс жетектері мен беріліс жетектері 
орнатылады. Ӛнеркәсіп роботтары бірнеше бӛлек жетектерімен қамтамасыз 
етіледі. Ӛзара байланысқан жетек ішінде бірнеше электрқозғалтқыштардың 
бір жҧмыс органына жҧмыс істеу мҥмкіндігі бар. Бҧл жҧмыс органы мен 
берілістегі кҥш салуды азайтып, механизм ішінде оны бірқалыпты таратуға, 
қисайып кеткен жерлердің бар болуын болдырмауға жағдай жасайды.
Заманауи электржетектің жҧмыс сапасы кӛп жағдайда қолданылатын 
электрқозғалтқыштың дҧрыс таңдауымен анықталады. Бҧл электржетектің 
ҧзақ сенімді жҧмысы мен ӛнеркәсіптегі, кӛліктегі, қҧрылыстағы және басқа 
да жағдайдағы технологиялық және ӛндірістік процестердің жоғарғы 
тиімділігін қамтамасыз етеді.
Электрқозғалтқыштарды таңдау шарттары. 
Жҧмыс шарттары мен 
жҧмыс механизмдерінің тҥрінен тәуелсіз жетек ҥшін электрқозғалтқыштарды 
жалпы ережелерге сәйкес таңдайды: 

Қозғалтқыштың 
механикалық 
қасиеттері 
мен 
ӛндіріс 
механизмінің талаптары арасында толықтай сәйкестік болуы керек; 

Жҧмыс процесінде қозғалтқыш қуаты максималды тҥрде 
қолданылуы тиіс; 

Қозғалтқыш 
параметрлері 
(кернеу, 
жиілік) 
желістің 
параметрлеріне сәйкес болуы керек; 

Қозғалтқыштың қҧрылымдық жасалуы қоршаған орта 
шарттарына (ылғалдылық, ӛрт қаупі, жарылу қаупі және ӛзгелері) сәйкес 
болуы керек; 

Қозғалтқыш қызмет ететін персонал ҥшін ыңғайлы әрі қауіпсіз 
болуы қажет. 
Электрқозғалтқыштың типін, жасалуын және қуатын дҧрыс таңдау 
қозғалтқыш жҧмысының қауіпсіздігін, сенімділігін, ҥнемділігін және жҧмыс 
істеу ҧзақтығын ғана анықтап қоймайды. Сонымен қатар барлық 
электржетектің жалпы алғандағы техникалық-экономикалық кӛрсеткіштерін 
анықтайды.
Электржетектің функционалды схемасы сур. 8.9 бейнеленген. 
Электржетектің функционалды схемасының басты элементтері болып 
электржетекте болып жатқан процестерді басқаратын регулятор Р; электрлік 
желінің электрлік энергиясын тҧрақты және ауыспалы токтың реттегіш 
кернеуіне тҥрлендіретін электрлік тҥрлендіруші ЭТ; электрмеханикалық 
тҥрлендіруші ЭМТ – электрлік энергияны механикалық энергияға 
тҥрлендіретін қозғалтқыш; қозғалтқыштың айналу жылдамдығы мен оның 
қозғалу сипатын (ілгерілмелі қозғалыстан айналмалыға және айналмалы 

қозғалыстан ілгерілмеліге) ӛзгертетін механикалық тҥрлендіруші МТ; БӘ – 
басқару әсері; АО – атқарушы орган. 

жүктеу/скачать 7,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: