К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері



Pdf көрінісі
бет181/243
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#11318
түріОқулық
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   243
7.3.1. 
СИНХРОНДЫ
 
МАШИНАЛАРДЫҢ
 
ӘРЕКЕТ
 
ЕТУ
 
ПРИНЦИПІ
 
МЕН
 
ҚҦРЫЛҒЫСЫ 
 
Кез-келген  электрлік  машиналар  секілді  синхронды  машиналарда 
статор  мен  ротор  бар.  Синхронды  машинаның  роторы  тҧрақты  токпен 
қоздырылатын  электромагнит  тәрізді.  Қуаттылығы  тӛмен  синхронды 
машиналарды  ротордағы  ораманың  орнына  тҧрақты  магниттер 
қолданылуы мҥмкін.  
Синхронды  машинаның  статоры  1  (7.13  а-сурет)  асинхрондікі  секілді 
орындалған.  Онда  ҥш  фазалы  (жалпы  жағдайда  кӛп  фазалы)  орама  3 
орнатылған.  Тҧрақты  ток  кӛзінен  қоректенетін  ротордың  орамасын  4 
қоздыру орамасы деп атайды. Себебі ол машинада қоздырудың магниттік 
ағымын туындатады. Ротордың айналушы орамасын тҥйіспелі сақиналар 6 
мен 
қылшақтар 
кӛмегімен 
тҧрақты 
токтың 
сыртқы 
кӛзімен 
байланыстырады  (7.13  б-сурет).  Ротордың  2  айналуы  кезінде  бірнеше 
жиілігі п
2
 қоздыру ағыны статор орамасының жетектерін кесіп ӛтеді және 
жиілікпен ӛзгеретін ондағы фазаларында ЭҚК индуцирленеді:  
 


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7.13-сурет. Синхронды машина: 
Егер статордың орамасын қандай да бір  жҥктемеге  жалғанғанда,  онда осы 
орамамен ӛтетін кӛпфазалы ток 1
а
 айналу жиілігі мынадай болатын айналушы 
магниттік ӛрісті туындатады:  
а  —  электрмагниттік  схема;  б  —  қосылу  схемасы;  1  —  статор;  2  —  ротор;  3  — 
ҥшфазалы орама; 4 — ротор орамасы; 5 — қылшақтар; 6 — тҥйіспелі сақиналар 
 (7.2) және (7.3) формулалардан л
1
 = n
2
, яғни ротор статордың магниттік ӛрісі айналу 
жиілікпен айналатындығын кӛруге болады. Мҧндай машинаны синхронды деп атайды.  
Синхронды машинаның нәтижелеуші магнитті ағымы Ф қоздыру орамасының МҚК 
және статор орамасының бірлеске әрекеті нәтижесінде туындайды.  Және  нәтижелеуші 
магниттік ӛріс ротор секілді жиілікпен кеңістікте айналады.  
ЭҚК  индуцирленетін  және  жҥктеме  тогы  ӛтетін  синхронды  машинаның  орамасын 
зәкір  орамасы  деп  атайды.  Ал  қоздыру  орамасы  орналасқан  машинаның  бӛлігін  – 
индуктор  деп  атайды.  Демек,  келтірілген  машинада  (7.13-суретті  қараңыз)  статор  – 
зәкір,  ал  ротор  –  индуктор  болады.  Машинаның  әрекет  ету  принципі  мен  жҧмыс 
теориясы  ҥшін  зәкірдің  немесе  индуктордың  айналуы  еш  маңызды  емес.  Сондықтан 
кейбір  жағдайларда  кері  қҧрылымдық  схемасы  бар  синхронды  машиналарды 
қолданады.  Жҥктеме  жалғанатын  зәкірдің  орамасын  роторда  орналастырады.  Ал 
тҧрақты  токпен қоректенетін қоздыру орамасы  –  статорда  болады. Мҧндай машинаны 
кері деп атайды.  Кері машиналар салыстырмалы  тӛмен қуаттылыққа  ие, себебі оларда 
ротор орамасынан қуатты іріктеу қиындатылған болады.  


 Есте сақтаңыз 
Синхронды  машинаның  орнатылған  жҧмыс  режимдеріне  келесідей 
ерекшеліктері тән:  
■ 
Қозғалтқыштық  және  генераторлық  режимдерде  жҧмыс  істеуші 
машинаның  роторы  айналушы  магниттік  ӛрістің  жиілігіне  тең  тҧрақты 
жиілікпен  айналады.  Яғни  п


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет