К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
— сурет. Плазмоциттің даму нобайы (Вайс бойынша)
жүктеу/скачать 3,09 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Плазмоциттер
- Плазмобласттар
- Проплазмоциттердің
- Жетілген плазмоциттердің
| 54 — сурет. Плазмоциттің даму нобайы (Вайс бойынша)
1 — плазмоцит бастама жасушасы (жартылай діңгекті жасуша), 2 — плазмобласт, 3 — балғын плазмоцит, 4 — эндоплазмалық тор өзекшелері кеңейген плазмоцит, 5 — жетілген плазмоцит. Лимфоциттер — қаннан ұлпаларға өткен қозғалмалы қан жасушасы. Ұлпадағы лимфоциттер негізінен кіші лимфоциттер. Соңғы кездегі галымдардың тұжырымдауынша, ұлпадағы кіші лимфоциттер — қан жəне дəнекер ұлпалары жасушалары дамып жетілетін діңгекті жасушалар. Плазмоциттер — қаннан ұлпаларға өткен В лимфоциттердің туынды жасушалары. Қан жасау мүшелерінде (көкбауыр, лимфа түйіндері) Т хелпер лимфоциттері мен макрофагтардың ыкпалы арқасында, В лимфоциттердің белсенділігі артып, олар жедел көбейеді де, алдымен плазмобласттарга (иммунобласттарға), одан кейін проплазмоциттерге, соңынан плазмоциттерге айналады. Плазмобласттар — мөлшері 25-30 мкм ірі жасушалар. Олардың цитоплазмасы орталығында орналасқан ақшыл ядроларында 1-2 ядрошық көрінеді. Цитоплазмаларында бос рибосомалар мен полисомалар көптеп, ал 125
митоз арқылы бөлініп көбейеді. Проплазмоциттердің % мөлшерлері плазмобласттармен салыстырғанда кішілеу келеді. Бұлардың цитоплазмасы анық көкшіл түске боялады. Себебі, гранулалы эндоплазмалық тордың саны жедел көбейіп, олардың өзекшелері кең қапшыктарға айнала бастайды. Эндоплазмалықтор өзекшелерінің аралықтарында майда митохондриялар болады. Жетілген плазмоциттердің мөлшері 8-10 мкм. Пішіні сəл сопақ жəне бұрышты келген
дөңгелек ядросы базофилді цитоплазмаларының бір шетіне ығыса
Плазмоциттер ядроларының маңындағы ақшыл келген аймақта Гольдж кешені мен центросоманы көруге болады. Цитоплазманың қалған бөлігінде гранулалы эндоплазмалық тор өзекшелері бір-біріне тығыз қабаттасып жатып, оның көкшіл түске боялуына əсерін тигізеді. Эндоплазмалықтор өзекшелерінің сыртқы жағында көптеген полисомалар орналасады. Эндоплазмалық тордың күшті жетілуі —
құрайтын белоктардың белсенді түзілетіндігінің айғағы. Жетілген плазмоциттер бөлінбейді. Қызметін тоқтатып ескірген плазмоциттерді макрофагтар фагоцитоз арқылы жояды. Плазмоциттер борпылдақ дəнекер ұлпасында, көбіне, қанмайында, көкбауырда, лимфа түйіндерінде) көбірек кездеседі. Плазмоциттер иммунды денелерді түзіп, оларды организмнің ішкі сұйық ортасына шығарады да, организмдегі сұйықтық (гуморальдық) иммунитетті қалыптастырады тамырлары маңында орналасады. Олар, əсіресе, ішектер кілегейлі қабықтарының өзіндік тақташаларында, шарбыларда, сұт, сілекей жəне т.б. бездердің стромаларында, қан жасау мүшелерінде (сүйектің қызыл кемігі. жүктеу/скачать 3,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|