К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы


орталықтар. Ал бұлардың ішіндегі медиальды орталық



бет558/607
Дата30.12.2023
өлшемі3,09 Mb.
#145123
1   ...   554   555   556   557   558   559   560   561   ...   607
Байланысты:
Морфология-emirsaba.org

орталықтар. Ал бұлардың ішіндегі медиальды орталық ядро — үлкен ми
қыртысынан төменгі ми бөлімдері мен жұлынга карай бағьпталган 
қозгалтқыш өткізгіш жолдарды экстрапирамидалық жүйке ядроларына, 

ортаңғы мидың қызыл ядросына, ми жүйкелерінің ядроларына жəне

жұлынның қозғалтқыш ядроларына қосу орталығы. Көру төмпектерінің
ядролары бір-бірімен торлы кұрылым арқылы байланысып жатады. Көру 
төмпектерінің төменгі бетіндегі көру жүйкелері қиылысынан шығатын көру
жолдары таламусты айналып өтіп, оның ядроларына енеді. 


Эпиталамус (epithalamus) көру төмпегі — таламустың жоғарғы жағында
жатады. Ол эпифизден — epiphysis (эндокринді без) жəне үшінші ми 
қарыншасының тамырлы жабынынан тұрады. Эпиталамус көру төмпектері
мен төрттөмпешіктің араларындағы ойыста орналасады. 


Гипоталамус (hypothalamus) таламустың төменгі жағында, көру
жүйкелерінің қиылысы мен үлкен ми аяқшаларының аралығында 
орналасады. Ол сұр төмпектен (tuber cinereum), гипофизден — hypophysis
(эндокринді без) жəне емізікше денеден (corpus mamillare) тұрады. 
Гипоталамустың сыртқы беті ақ заттан (өткізгіш жолдар), ішкі беті
қыртысасты вегетативті ядроларды (тыныс алу, кан айналым жəне 
лимфаайналым, дене қызуы, жыныстық қызметтер т.б.) түзетін сұр заттан
құралған. Гипоталамустың вегетативті орталықтары организмдегі қан 
қысымын, дене қызуын, май-су алмасуын, эндокринді бездер жұмыстарын
реттеуге катысатын мультиполярлы нейроциттер ядроларынан тұрады. 


Соңғы ми (telencephalon) терең ұзынша үлкен ми саңылауымен
(fissura longitudinalis cerebri) бөлініп, бір-бірімен саңылаудың түбіндегі күсті 
дене арқылы өзара байланысып жаткан оң жəне сол жартышарлардан
(hemispherium dextrum et sinistrum) немесе үлкен ми сыңарларынан тұрады. 
Əрбір үлкен ми сыңары ми жабынынан, иіс миынан, жолақты денеден жəне
бүйірлік ми карыншасынан тұрады. Бүйірлік ми қарыншасының куысы 
карыншалараралық тесік арқылы үшінші ми қарыншасы қуысымен
жалғасады, 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   554   555   556   557   558   559   560   561   ...   607




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет