Калық зерттеу әдістемесі оқу қҧралы АҚтау 2010 Ж
жүктеу/скачать 1,02 Mb. Pdf көрінісі
|
КАЛИЕВА Э.И.Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі
- Бұл бет үшін навигация:
- Сегізінші бағыт
- Оныншы бағыт
| Жетінші бағыт, бір жағынан жастардың ерік-жігерін тҧрақтандыру
мҥмеіндіктерін қарастыру, екінші жағынан балалар қауымдастығында адамгершілік қҧндылықтарды қалпына келтірумен байланысты. Сегізінші бағыт, қазіргі жағдайда әлемдегі болып жатқан ӛзгерістердің кӛп қырлылығы мен қиындығы, сонымен қатар, ҧлтаралық қатынастағы педогогикалық-психологиялық ӛзгерісті зерттеу және адам бойындағы тӛзімділікті тәрбиелеумен байланысты. Тоғызыншы бағыт, балалармен ҥлкендерге психологиялық- педогогикалық кӛмек кӛрсетудің теориялық негізін қҧрылымдауды кең кӛлемде анықтау қажеттілігімен байланысты. Психологиялық және әлеуметтік педогогикалық бейімдеу қызметінің жҥйесін қҧру мәселесін қарастырумен байланысты. Оныншы бағыт, болашақ ҧрпаққа арналған психологиялық, психологиялық-әдіснамалық ғылыми-психологиялық оқу қҧралдарымен кітаптарды шығарудың негізін қалау және олардың жаңа ақпараттық технологиялармен, соның ішінде ғаламтормен байланысын анықтау болып табылады. Әрине, психологиялық-педагогикалық ӛзекті мәселелер шеңбері айтарлықтай кең. Қазіргі кҥні терең теориялық ҧғынуды және тәжірибелік жҧмыстың ауқымын кеңейтуді талап ететін педагогикалық- психологиялық міндеттер мен тақырыптар кӛп. Ғылыми ізденудің алғашқы кезеңі зерттеу саласын таңдаудан басталады. Таңдау объективті (ӛзектілігі, жаңашылдығы, болашаққа қажеттілігі) және субъективті (тәжірибе, ғылыми және кәсіби қызығушылықтар, зерттеушінің қабілеті мен ойлау деңгейі) себептерге байланысты болады. Жоғарыда атап ӛткеніміздей, педагогикалық ізденудің саласы мен себебі жанжақты. Бҧлар:нәтижені қамтамасыз ететін табысқа жету шарттары, немесе, керісінше, педогогикалық қызметтегі кемшіліктер, оқыту мен тәрбиелеудегі «тар мҥмкіндіктер» болуы мҥмкін. Зерттеудің ӛзектілігі зерттеушінің алдында тҧрған міндеттер мен мәселелерді шешудің маңыздылығын кӛрсетеді. Ғылыми жҧмыстың бағытын таңдай отырып, зерттеуші зерттеу жҧмысының келелі мәселесін анықтайды. Проблема және тақырып бір емес, бҧлар мҥлде әр тҥрлі ҧғымдар. Проблема (грек сӛзі problema - міндет, тапсырма) -шешімді талап ететін теориялық немесе тәжірибелік сҧрақтар. 53 Тақырып (грек сӛзі thema - ҧсыну, зерттеу, талқылау пәні) - мәселенің қысқа-нҧсқа тҧжырымдамасы. Проблема - ғылыми теорияның бір элементі ретінде қабылданады. Бірақ ғылыми еңбектің тақырыбы мәселенің мазмҧнын білдіруі қажет. Сәйкесінше, қорытынды біреу. Тақырыпты тҧжырымдау ҥшін зерттеу жҧмысының келелі мәселесін анықтау қажет. Зерттеу проблемасы - ғылымда белгісіз жаңалықты ашуды, дәлелдеуді қажет ететін категория деп тҥсіндіріледі. Кейде, мәселе ӛзектілігі педогогикалық-психолгиялық міндеттің шешімі болады. Ғылыми келелі мәселе - шешімді талап ететін қарама-қайшылықты жағдай. Ол еркін ҧсынылмайды. Ол қарама-қайшылықты анықтау, ғылыми және тәжірибелік әдебиетті оқудың нәтижесі болып табылады. Сондықтан зерттеу мәселесін нақты анықтау маңызды. Бҧл ҥшін: «Нені дәлелдеу қажет? Қандай білім, ғылым керек? Қазіргі ғылымда бҧған қажетті білім бар ма? Болса, қаншалықты толық әрі жеткілікті?» деген сҧрақтарға жауап беру керек. Басқаша айтқанда, зерттеуші ғылыми ізденістің бҧрын соңды зерттеліп кӛрмеген саласында зерттеу жҧмысын бастайтынына кӛз жеткізуі қажет. Осылайша, біріншіден, ғылыми мәселе еркін ҧсынылмайтынын, оның ғылыми және тәжірибелік әдебиетті терең меңгерудің нәтижесі екенін; екіншіден, ол белгілі тарихи кезеңде қарама- қайшылықты танып-білуді бейнелейтінін тҥсіну қажет. Тәжірибе мен теорияның арасындағы қайшылықтар - ғылыми келелі мәселенің мәні болып табылады. Проблеманы тҧжырымдау - бҧл басты мен қосымшаны айыра білу, зерттеу пәні туралы ғылымда осыған дейін белгілі және белгісіз жайттарды анықтау. Профессор В.И. Загвязинскиидің пайымдауынша: «проблема - белгілі мен белгісіздік арасындағы кӛпір, нақты «белгісіздік туралы білім». Ғалымның зерттеу проблемасын дҧрыс анықтауы - ғылыми жҧмыстың жемістілігінің кепілі. «Біз мәселені нақты, толық тҧжырымдай білгенде, ақиқатқа жақын боламыз». (У.Р. Эшби) Сонымен, зерттеу проблемасын таңдау - қандайда бір ғылыми жҧмыстың ӛте маңызды және қиын сатысы. Бҧл қарқынды ойлану, салмақты зияткерлік қызметті талап ететін ҥрдіс. Дегенмен, нақты тақырыпты тҧжырымдау барысында ӛз кӛзқарасымызбен іздену аймағын таңдап алу маңызды. Бҧл ғылымның даму қисыны болуы мҥмкін. Мысалы, «педагогика және мектепке дейінгі білім беру әдістемесі» мамандығы бойынша оқып жатқан шәкірттердің ғылыми жҧмысының ӛзекті мәселесі келесідей тҧжырымдалады: Ғылыми- педагогикалық әдебиетті талдай отырып, салауатты ӛмір салтына байланысты мәселеге арналған зерттеулердің санына қарамастан, әлі де тӛменгі сынып оқушыларында салауатты ӛмір салтын қалыптастыру ҥшін педагогикалық улгілер жеткілікті емес. Жеке тҧлғаның 54 денсаулығына байланысты қоғамдық қажеттіліктермен қоғамның СӚС-ті ҧстанатын әрбір мҥшесі ҥшін қажетті жағдайдың жоқтығы арасында қайшылықтарды есепке алсақ, бҧл зерттеу ӛте ӛзекті деген қорытынды жасауға болады. Бҧнда мәселенің ӛзектілігі зерттеу тақырыбын анықтады: «Тӛменгі сынып оқушыларында салауатты ӛмір салтына қажеттіліктерін қалыптасытыру». жүктеу/скачать 1,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|