Катон-Верстка-01. indd
[52,449б.], 2. Қия 1. Таудың, шыңның биік құлама беті [33,214б.]; [121]. ҚЫЗЫЛҚОЙ
жүктеу/скачать 2,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Катон-Верстка-336 стр.
- Бұл бет үшін навигация:
- ҚЫЗЫЛҚҰМ ДАРАСЫ
| [52,449б.], 2. Қия 1. Таудың, шыңның биік құлама беті
[33,214б.]; [121]. ҚЫЗЫЛҚОЙ – ж.а. Катонқарағай а.о. Ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, Қызылқой – ауыл, елді мекен деген мағынаға ие. «Қой сөзінің түркі тілдеріндегі географиялық терминдік мағынасын Э.Мурзаев (1984) былайша көрсетеді. Мәселен, Қырым татарлары тіліндегі қой – «ауыл, тұрақ, деревня», кабардин тіліндегі қуей болса, түрік тіліндегі коу сөздерінің мағыналары да жоғарыдағыдай. Қырымдағы Жанқой, Кабардин-балқар АССР-індегі Яникой деген жер аттары осының толық айғағы» [74,359б.]. М.: Терісбұлақ маңайында орналасқан[98]. ҚЫЗЫЛҚҰМ – асу, Катонқарағай а.о. Географиялық нысан атауына асуда ұсақ қызыл тастардың мол болуы негіз болған. Топонимдік атаудың бірінші компоненті тастың түсін көрсетіп тұр. М1.: Қызылқұм жайлауында орналасқан[146], Х2.: Асу ұсақ , қиыршық қызыл тастарға толы болғандықтан, Қызылқұм деп аталып кеткен. Марқаға қарай асады [132]. ҚЫЗЫЛҚҰМ ДАРАСЫ – көл, Катонқарағай а.о. Географиялық нысан атауына Қызылқұм асуы негіз болған. Ең алдымен ороним атауы қалыптасып, тау етегіндегі гидроним атауын қалыптастырған. Э.М.Мурзаев: «дара, дере түркі, тәжік тілдерінде, қырг. дере (< иран тілінен «шатқал», «сай», «жазық», «өзен»), парсыша дере «сай», «тау асуы», «кезең» деген мәндегі сөз» деп көрсетеді [73,171б.]. Демек, Дара топонимінің және басқа да топонимдер құрамында келетін осы дара сөзінің негізінен Иран тіліне тән екенін байқаймыз [37,69б.]. Бұл жерде «дара» сөзінің «өзен» деген мағынасына сүйенеміз. М.: Катон –Қарағайда үлкенді – кішілі 25 көл бар. Мына жердегі екі көлдің біреуі Қызылқұм дарасы деп аталады. Кейбір адамдар оны өздерінше өзгеше атап, Тұрпан дейді. Тағы бір көл атауын Орленок десе, тағы бірін Ласточка көлі деп атайды[146]. ҚЫЗЫЛҚҰМ – жайлау, Катонқарағай а.о. Жер атауы Қызылқұм асуы мен Құызылқұм дарасымен тығыз байланысты. Осы екі топонимдік атау ойконим атауына уәж болып тұр. М.: Сарымсақты өзенінің тармағы. Үлкенді – кішілі 25 көлі бар[ жүктеу/скачать 2,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|