Катон-Верстка-01. indd

ШАҒАНДАБА – ж.а., Өрел а.о. Ойконим. Асу атауы негізінде қалыптасқан атау. М

жүктеу/скачать 2,93 Mb.

Pdf көрінісі

бет	273/305
Дата	08.11.2022
өлшемі	2,93 Mb.
	#48337

1 ... 269 270 271 272 273 274 275 276 ... 305

Байланысты:
Катон-Верстка-336 стр.

ШАҒИ
ШАҒЫНБҰЛАҚ

ШАҒАНДАБА – ж.а., Өрел а.о. Ойконим. Асу атауы негізінде
қалыптасқан атау. М: Жоңғар шапқыншылығынын тұсында қалған
атау[154].
ШАҒАНДАБА – көл, Өрел а.о. Ойконим. Асу атауы негізінде
қалыптасқан атау. М: Тарғыбатай жайлауында орналасқан[109]. М.:
«Қаражерге қол жинап қалмақтарды өз жасағымен осы асумен түре
қуып, Шаған-Дабадан әрі асырып тастаған[35,127б.].
ШАҒИ – сай, Өрел а.о. Антропотопоним. М: Бәйкісінің бір
бәйбішесінің аты Шағи болған, Шағи сол жерде отырған[154].
ШАҒЫЛ – тау, Өрел а.о. Атаудың негізінде «шағылу» етістігі
жатыр. Кейбір зерттеушілер тарапынан төмендегідей талданады.М.:
Шағыл «белес-белес, жота-жота боп үйіліп жатқан құмды жер».
Көптеген ғалымдар мұндай құм төбелердің күн сәулесіне шағылысып
жалтырап жатуы терминнің мағынасына арқау болған дейді.
Бұл дұрыс пікрі болғанмен, шағыл апеллятивінің тағы бір таза
орографиялық семантикасы бар. Ол – «шағылу», «қирау» мағынасы:
шағыл <Қалба – түркі тілінде қалбағай «жалпақ»; эвенкі тілінде
калбин «кең», мәнжүр. кальфан «жалпақ»; монғолша халбағар «кең»,
«жалпақ», халбага «қасық» сөздерімен ұялас келіп, «жалпақ тасты,
аласа тау» мағынасын береді. Таудың өзі де текшеленген, қатталған
жалпақ тастардан тұрады [15,199б.]; М: Жалғыз тұрған шоқы тау
[154].

293
ШАҒЫНБҰЛАҚ – бұлақ, Аққайнар а.о. Атау шағын (сын есім)
және бұлақ (зат есім) сөздерінің бірігуі арқылы жасалған атау. Атаудың
бірінші компоненті шағын сөзі – қысқа мағынасын берсе, бұлақ – басы
қайнардан басталып сай-жыралармен ағатын кішігірім су мағынасын
береді [45,679б.]. М.: Яғни бұлақтың қысқа ғана болып келуі атаудың
қалыптасуына негіз болған[96]

жүктеу/скачать 2,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 269 270 271 272 273 274 275 276 ... 305