Катон-Верстка-01. indd



Pdf көрінісі
бет277/305
Дата08.11.2022
өлшемі2,93 Mb.
#48337
1   ...   273   274   275   276   277   278   279   280   ...   305
Байланысты:
Катон-Верстка-336 стр.

ШАПҚАНЖОЛ – бұлақ, Аққайнар а.о. Ойконим. Жол аты негізінде 
қалыптасқан. Шапқан (етістік) және жол (зат есім) сөздерінің бірігуі 
арқылы жасалған атау[152].
ШАПҚАНЖОЛ – ж.а., Катонқарағай а.о. Шапқан (етістік) және 
жол (зат есім) сөздерінің бірігуі арқылы қалыптасқан атау. Жолдың 
салыну әдісіне байланысты қалыптасқан атау. М1.: «Шапқанжолдың» 
жотасынан асып түсіп, еңіске құлдилағанымызда Бөкең атының 
басын сәл іркіп, мен қатарласа бергенде: «Әй, Тілеубек! Қабыл алсаң 
мен саған ақыл айтайын...»-деді[25,272б.]. М2.: «Шапқанжолмен» 
астық. Жамбыл облысындағы Құланның жайлауынан «Көтенүзген» 
деген асуды көрген едім. Мына асу көтеннен де зорғыны үзгендей 
екен. Алдыңа қарасаң аспаннан басқа түк көрінбейді, артыңа қарасаң 
басың айналады[170,31б.]М3.: Шапқанжолдың үстіне шыға келгенде 
алдыңнан самал-салқын жел есіп, мұрныңа жайлаудың жұпар иісі 
келеді. Не ыстық, не салқын емес, қоңыржай ауадан кеуде кере демалып, 
шыбын-шіркейсіз жұмбақ өмірге жасқана енесіз, жасыра қуанасыз 
[18,150б.]; М: Қанайда орналасқан. Жолға байланысты сол өлкені жол 
атымен атап кеткен. Жол қазылып салынған[146].
ШАПШЫМА – өзен, Катонқарағай ауд. Атау құрамындағы шапшы 
етістігі – сұйық заттың сыртқа атылып шығуы [57,260б.] ретінде 
сипатталады. Шапшы етістігіне «-ма» етістіктен зат есім тудырушы 
жұрнағы жалғану арқылы өзен аты қалыптасқан. Өзеннің ағып шығу 
қарқынына байланысты берілген атау. М.: Шапшыма дейтін өзен бар. 
Ол өте биікте, ат қиналып, шапшып шығатын жерде. Сондықтан да 
оған Шапшыма деп ат қойылған[3,79 б.].
ШАРБАҚТЫ – ж.а., Катонқарағай а.о. Атау шарбақ зат 
есім сөзіне «-ты» сын есім тудырушы жұрнағының жалғануы 
арқылы жасалған. Шарбақ – тал, қараған, мойыл, т.б. құрылыс 
материалдарынан жерге қада қағу арқылы тоқылған қоршау 
[57,266б.] болып табылады. Яғни шарбақтың көп болуына 
байланысты берілген атау [162].


297


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   273   274   275   276   277   278   279   280   ...   305




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет