Казахского государственного женского педагогического университета


Басшы  денсаулығының  психологиялық  моделінің  қҧраушылары



Pdf көрінісі
бет367/423
Дата07.01.2022
өлшемі6,41 Mb.
#20043
1   ...   363   364   365   366   367   368   369   370   ...   423
Басшы  денсаулығының  психологиялық  моделінің  қҧраушылары:  Денсаулық  үшін 
тәуекел  факторлары:  бәсеке  және  дау-дамай,  мӛлшерден  тыс  еңбекққорлық;  дене  кҥшінің 
жеткіліксіздігі, дҧрыс тамақтанбау және артық салмақ, шылым шегу және ішімдікке әуес болу, 
шаршау,  қысым,  стресс,  басшының  жалғыздығы;  Қуат  кӛздері:  тәнінің  саулығы;  дҧрыс 
тамақтану  және  салмақты  қадағалау,  отбасы  мен  жақтастарының  тҥсіністігі,  стрессті  басқару 
дағдылары, қызметте және ӛмірде тепе-теңдікті сақтауға тырысу; Соның салдарынан орын алуы 
мүмкін жағдайлар: жҧрек тамыр жҥйесінің аурулары; инфаркт және инсульт сияқты сырҧаттарға 


Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019 
 
288 
 
душар  болу;  депрессияға  ҧшырау;  қан  қысымының  жоғары  болуы;  психиканың  тҥрлі 
бҧзылыстарына ҧшырау [8; 91-92]. 
Менеджердің немесе басшының психологиялық денсаулығы бҥгінгі кҥнде жаһандану мен 
нарықтың  кҥрделілігінен  туындаған  аса  маңызды  мәселеге  айналуда.  Бҧл  адамның  шындыққа 
шыдай алу, ӛзгерістерге бейімделуі, нақты шешім қабылдай алу қабілеті. Басшы денсаулығының 
жақсы  немесе  жаман  болуы  ҧйымның  жҧмыс  нәтижелеріне,  қызметкерлермен  қарым-
қатынасына,  кездескен  қиындықтар  барысында  ӛз  ойларымен,  мәселелерін  бӛлісу 
мҥмкіндіктеріне әсер етеді.  
Басшылар  ӛз  денсаулығына  кері  әсерін  беретін  негізгі  факторларға  басты  назар  аудару 
керек.  Оның  ішіеде  шектен  тыс  еңбекшілдік,  дене  жектемесінің  жеткіліксіздігінен  басқа 
депрессия мен тынымсыздық ерекше орын алады. Депрессия стресс нәтижесінен туындайтын ең 
танымал  реакция.  Бҧл  ҧғым  сарй  уайымның  негізінде  кҥшейеді,  ал  мазасыздығ  қауып-қатер 
немесе  себепсіз  жағдайында  туындайтын  қорқынышпен  тікелей  байланысты  реакция  [9;  171-
172].  
Қызметтегі  стресс  пен  қысымның  пайда  болуының  бірнеше  себебі  бар.  Мәселен, 
жҧмыстағы  жҥктеменің  шектен  тыс  болуын  айтуға  болады.  Берілген  тапсырманы  тапсыру 
мерзімі  кешіктірілсе,  немесе  берілген  тапсырма  қате  орындалса  адам  бойындағы  стресс  арта 
тҥседі. Стресстің туындауына ҧзақ мерзімді іс-сапарларда әсер ететіні анықталды. Іс сапарларға 
байланысты  тәуекел  факторлардың  әсер  етуін  зерттеуде  олардың  алдандағы  және  одан  кейінгі 
қажеттіліктер  мен  іс-шараларға  да  назар  аударылды.  Тҧлға  аралық  қарым-қатынас,  қаржылы 
және материалды қорларға деген екі жақты жауапкершілік те стресстің бастауы болып табылады. 
Сондай-ақ тҧлға аралық сенмнің деңгейі де аса маңызды рӛл атқарады. Тҧлғаралық сенім тӛмен 
болған  жағдайда  немесе  мҧндай  сенім  мҥлде  болмаса  қызметтегі  ӛзара  қатынастар  нашарлап, 
психологиялық қысымның кҥшейуіне әкеледі [10; 241]. 
Психологтар  менджер  немесе  басшылардың  психологиялық  денсаулығын  жақсартудың 
бірнеше  жолдарын  ҧсынды.  Оның  ішінде  адамның  ӛзін-ӛзі  құрметтеуі,  түсінуі,  уақытын 
жоспарлап, басқара алуы аса маңызды орын иеленуде.  
Стрессті жеңудің ең басты жолы ол адамның ӛзін-ӛзі тҥсне алуымен тікелей байланысты. 
Кез-келген  басшы  табиғатынан  ерекше  қабілеттер  мен  дарынға  ие  болары  анық.  Олар  ӛз-ӛзін 
қҧрметтей отырып психикалық дені сау басы тҧлғасын қҧруға қабілетті болуы керек [11; 56-57]. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   363   364   365   366   367   368   369   370   ...   423




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет