һ әрпін алып тастауды, әліпби тәртібін өзгертуді,
ый, ій, ұу, үу қосарын
и, у таңбаларымен беруді қабылдайды. Бірақ С.
аманжолов керісінше, қазақ әліпбиін өзгерту “қазақ тілі дыбыс-
тарына арналған әріптердің керексізі бар ма”, “алфавит сиқын
бұзып тұрғаны жоқ па”; “орыс әріптері толық қолданылып
жүр ме” деген бағытта жүруі керек дейді. автордың ойынша,
ә әрпінің қызметін
я әрпі де атқара алады (
Куляш, сіря, Жамиля) ;
к, г -ге аяқталған термин сөздерге соңғы буынның жуандығына
байланысты жуан қосымша жалғау, біріккен сөздерді кіріктіріп
жазбау
ақкөңіл, асырасілтеу сияқты сөздерді бірге жазу уәжді.
Сондай-ақ С. аманжолов әліпби тәртібін өзгертуге қарсы бол-
ды. Ғалым әріп ретін өзгерту алфавиттің қосалқы – нөмірлеу
– қызметіне кедергі болады деді. Және қосар дыбыстарды бір
таңбамен беру морфологиялық принципке сай емес, сөздің ай-
тылуы мен жазылуын алшақтады.
к, г -ге біткен орыс сөздеріне
жіңішке қосымша жалғау орыс тіліндегі сөздердің айтылуын
бұзады деді. Осы екі бағыттың соңғысының ұсынысы ескеріліп
һ әрпі әліпбиде қалдырылсын деген пікір, бірінші буыннан
басқа буынға
ә әрпін жазбау, орыс тілінен енген сөздердің соңғы
буынына қарап қосымша жалғау сияқты пікірлер тұрақтана бас-
тайды.
ал
э таңбасын
ұ таңбасымен ауыстыру туралы ұсыныс 1951ж.
15 тамызында ресми түрде қабылданады (
э – ұ ).
1957ж. Қазақ тілі негізгі емле ережелері қабылдағанға дейін
қазақ жазуының тарихында бірнеше ұсыныс болған. Оның
алдыңғысы 1939ж. әліпби жобасы, 1940ж. емле жобалары бол-
са, соңғысы 1953ж. 28 ақпанда “Қазақстан мұғалімі” газетінде
ұсыныс ретінде жарияланды. Әліпбиде 40 әріп рет санымен бел-
гіленді, ә әрпі
