Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы



Pdf көрінісі
бет201/234
Дата16.12.2023
өлшемі1,82 Mb.
#140228
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   234
Байланысты:
Қазақ жазуының тарихы мен теориясы

һ
әрпімен, <ц>-
с
, <ч>-
ш, 
<щ>-
шш 
әріптерімен беру керек деп 
санаймыз. Өйткені қазіргі қазақ тілінің артикуляциялақ базасы 
босаң, жуысыңқы дауыссыздарды айтуға икемделді (
тепсе, ақша, 
абай
). Әрі тілдің болашақтағы дамуы ұяң, үнді дыбыстардың 
басымдығымен сипатталуы мүмкін. Сондықтан, мысалы, 
qyqaіa 
[қыйқайа]
, qaqarman 
[қақарман]
, jiqaz 
[жыйқаз]
, uqlew 
[уқлеу]

poto 
[пото]
, pilolog 
[пыйлолог]
, pilm 
[пійлм] деп, <ф>, <в>, <һ> 
дыбыстарын тұйық дыбыстағаннан босаң, жуысыңқы айту 
сөздің естілімін жағымды етеді деп ойлаймыз. Осыған орай, 
<ц>, <ч>, <щ> дыбыстарын босаң айту сөз мағынасына әсер 
етпейтіндіктен 
s, c 
әріптерімен таңбалау орынды көрінеді: 
sіrk, 
sement, sellofan, sentnter, sіfr, carlston, cempіon.
Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай таңбаланады? 
Дауыстыларды диакритикамен: 
<ә>
фонемасын 
ä/ă
таңба- 
ларының, 
<ө>
фонемасын 
ц/ŏ
әріптерінің бірімен, 
<ұ>
дыбы-
сын 
ŭ, <ү>
дыбысын 
ь
әрпімен, 
<ы> 
дыбысын 
э

<і>
дыбысын
 і
әрпімен беру немесе дәйекше арқылы белгілеуге болады. 
Сонда қазақ тілі дауыстылары үшін (егер дәйекше қолда- 
нылмаса) латын жазуының мына таңбалары лайық: 
-a, <ә>- 
ă, <ы> – э, <і> – і, <ұ> – ŭ, <ү> – ь, – o, <ө> – ц, <е> – е. 
Дауыссыздардан
<қ> 
фонемасының бірнеше таңбасы 
ұсынылып жүр: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   197   198   199   200   201   202   203   204   ...   234




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет