һ әрпімен, <ц>-
с , <ч>-
ш, <щ>-
шш әріптерімен беру керек деп
санаймыз. Өйткені қазіргі қазақ тілінің артикуляциялақ базасы
босаң, жуысыңқы дауыссыздарды айтуға икемделді (
тепсе, ақша, абай ). Әрі тілдің болашақтағы дамуы ұяң, үнді дыбыстардың
басымдығымен сипатталуы мүмкін. Сондықтан, мысалы,
qyqaіa [қыйқайа]
, qaqarman [қақарман]
, jiqaz [жыйқаз]
, uqlew [уқлеу]
, poto [пото]
, pilolog [пыйлолог]
, pilm [пійлм] деп, <ф>, <в>, <һ>
дыбыстарын тұйық дыбыстағаннан босаң, жуысыңқы айту
сөздің естілімін жағымды етеді деп ойлаймыз. Осыған орай,
<ц>, <ч>, <щ> дыбыстарын босаң айту сөз мағынасына әсер
етпейтіндіктен
s, c әріптерімен таңбалау орынды көрінеді:
sіrk, sement, sellofan, sentnter, sіfr, carlston, cempіon. Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай таңбаланады? Дауыстыларды диакритикамен:
<ә> фонемасын
ä/ă таңба-
ларының,
<ө> фонемасын
ц/ŏ әріптерінің бірімен,
<ұ> дыбы-
сын
ŭ, <ү> дыбысын
ь әрпімен,
<ы> дыбысын
э , <і> дыбысын
і әрпімен беру немесе дәйекше арқылы белгілеуге болады.
Сонда қазақ тілі дауыстылары үшін (егер дәйекше қолда-
нылмаса) латын жазуының мына таңбалары лайық:
-a, <ә>- ă, <ы> – э, <і> – і, <ұ> – ŭ, <ү> – ь, – o, <ө> – ц, <е> – е. Дауыссыздардан
<қ> фонемасының бірнеше таңбасы
ұсынылып жүр: