һ
әрпімен, <ц>-
с
, <ч>-
ш,
<щ>-
шш
әріптерімен беру керек деп
санаймыз. Өйткені қазіргі қазақ тілінің артикуляциялақ базасы
босаң, жуысыңқы дауыссыздарды айтуға икемделді (
тепсе, ақша,
абай
). Әрі тілдің болашақтағы дамуы ұяң, үнді дыбыстардың
басымдығымен сипатталуы мүмкін. Сондықтан, мысалы,
qyqaіa
[қыйқайа]
, qaqarman
[қақарман]
, jiqaz
[жыйқаз]
, uqlew
[уқлеу]
,
poto
[пото]
, pilolog
[пыйлолог]
, pilm
[пійлм] деп, <ф>, <в>, <һ>
дыбыстарын тұйық дыбыстағаннан босаң, жуысыңқы айту
сөздің естілімін жағымды етеді деп ойлаймыз. Осыған орай,
<ц>, <ч>, <щ> дыбыстарын босаң айту сөз мағынасына әсер
етпейтіндіктен
s, c
әріптерімен таңбалау орынды көрінеді:
sіrk,
sement, sellofan, sentnter, sіfr, carlston, cempіon.
Қазақ тілінің өзіне тән дыбыстары қалай таңбаланады?
Дауыстыларды диакритикамен:
<ә>
фонемасын
ä/ă
таңба-
ларының,
<ө>
фонемасын
ц/ŏ
әріптерінің бірімен,
<ұ>
дыбы-
сын
ŭ, <ү>
дыбысын
ь
әрпімен,
<ы>
дыбысын
э
,
<і>
дыбысын
і
әрпімен беру немесе дәйекше арқылы белгілеуге болады.
Сонда қазақ тілі дауыстылары үшін (егер дәйекше қолда-
нылмаса) латын жазуының мына таңбалары лайық:
-a, <ә>-
ă, <ы> – э, <і> – і, <ұ> – ŭ, <ү> – ь, – o, <ө> – ц, <е> – е.
Дауыссыздардан
<қ>
фонемасының бірнеше таңбасы
ұсынылып жүр:
Достарыңызбен бөлісу: |
