нақтылай түсіп тұр. Аффикстердің кейбіреулері дербестігі жоқ
түбір морфемадан сөз тудырады немесе дербестігі бар түбір
сөзден туынды сөз тудырады. Мысалы, орыс тілінде өз алдына
дербес қолданыла алмайтын оч- деген түбір морфема
-ник деген
аффикстің жалгануы арқылы толық лексикалық мағынасы бар
сөзге (очник) айналған. Мүнымен бірге, осы аффикстің
(-ник)
дербес сөз ретінде колданыла алатын түбір морфемаға жалғануы
арқылы туынды сөз жасалады (мысалы:
ударник). Қазақ тілінде
бүлік деген сөз бүл күнде өз алдына дербестігі жоқ бүл- деген
түбірге (аталған түбір
бүлін, бүлдір деген сөздердің де күрамын-
да кездеседі)
-ік деген аффикстің жалғануынан жасалса, осы
аффикстің өз алдына дербес сөз ретінде қолданыла алатын
тіл
деген түбір морфемага (түбір етістікке) жалғануынан
тілік деген
туынды сөз жасалған. Дербестігі жоқ түбірден немесе дербесті-
гін сақтаған түбір морфемадан сөз жасайтын мұндай аффикс-
тердісөзтуды руш ы аф ф и кстер д ей м із. Сөз туды руш ы аффикс-
тердің мағынасы д е р и в а ц и я л ы қ 1 магына деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: