Кенжебаева Сəуле Сағындыққызы биотехнологиядағЫ Қазіргі əдістер
жүктеу/скачать 5,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1.5. Ультрацентрифугалау
Ультрацентрифугалау – бұл ортадан тебу күші өрісінде мөлшері 100 нм-ден аз бөлшектерді (жануарлар мен өсімдіктер клеткаларының, вирустар мен т.б. органеллалардың макромолекулалары) бөлу мен зерт- теуге арналған əдіс. Бөлшектер қоспасы фракцияларға немесе жеке құрамдас бөлiктерге бөлуге, сонымен қатар молекулалық массаны жəне ММР полимерлерін табуға, олардың сельваттарының тығыздығын анықтауға мүмкіндік береді. Ерітінді де макромолекулалардың формасын жəне мөлшерін бағалауға мүмкіндік береді (дисперсиялық талдауға қараныз). Сонымен қатар статистикалығы қысымдардың бөлшектердің тұрақтылығына əсерін, макромолекулалардың бір-бірімен немесе төмен молеку- лалы құрамдас бөлiктердің молекулаларымен жəне иондарымен үйлесу типтерінің əсерлесу параметрлері, еріткіштер табиғатының макромолекулаларының конформациясына əсері жəне тағы басқа факторларға күрделі қоспалардан жеке құрамдас бөлiктерді бөліп алу тəуелді болады. Шапшаң жəне тепе-тең ультрацентрифугалар түрлері бар. Бірінші жағдайда бөлшектер өздерінің седиментация коэффициентіне сəйкес ротордың радиусы бойынша жылжиды. Мөлшерлес бөлшектердің мас- 22 сасына, ең алдымен жақындау кезінде, бөлшектердің тығыздығының əртүрлілігі Р 4 жəне сұйықтықтар Р ж ; Р 4 > Р ж кезінде ротордың периферияға айналу өсінен араласады, Р 4 < Р ж кезінде айналу өсінің бір жағына араласады. Тепе-тең ультрацентрифугалау кезінде радиус бойынша бөлшектерді тасымалдау жүйесінің əрбір нүктесінде энергияның химиялық əлеуеті мен молекулалық əлеуетінің тұрақты мөлшері болмағанға дейін бөлшектердің тасымалдануы жалғасады, осыдан кейін бөлшектердің бөлінуі өзгеруін тоқтатады. Сонымен, аталған талдамалық ультрацен- трифугалау ерітінділерді дисперсиялық талдау кезінде қолданылады жəне ультрацентрифугалар əсерінен өндіріледі. Оптикалық мөлдір жабылған резервуарлары бар роторлармен жабдықталған жəне оптикалық жүйелер мен концентрацияны немесе оның градиентін уақытында ротордың радиусы бойынша анықтау үшін қолданылады. Зерттелетін бөлшектердің көлемдері 0,01-ден 2 мл-ге дейін, ал массасы бірнеше мкг-дан мг-ға дейін болуы мүмкін. Дəрі-дəрмекті ультрацентрифугалау күрделі қоспалардан құрамдас бөлiктерді бөлу үшін қолданады; зерттелетін үлгінің сұйықтықтың көлемі мен массасы талдамалық ультрацентрифугалаудан əлдеқайда үлкен. Ультрацентрифугалаудағы ортадан тебуде жылдамдық 5 × 10 5 айналымда (g) жетеді. Ең бірінші талдамалық центрифугалауды Т. Сведберг құрастырған (5 × 10 3 айналымда, g) жəне 1923 ж. шығарған. жүктеу/скачать 5,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|