Киелі мекендегі мәслихат



Pdf көрінісі
бет11/11
Дата06.03.2017
өлшемі12,11 Mb.
#7732
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Тапсырыс № 538/591

«Қазақ газеттерi» ЖШС-ның 

аймақтардағы өкiлдiктерi:

Толымбек ӘБДІРАЙЫМ 8 701 345 7938 (Астана)

Жанғабыл ҚАБАҚБАЕВ 8 771 769 6322 (Ақтөбе обл.)

Батырбек МЫРЗАБЕКОВ 8 (7102) 90-19-73 (Қарағанды обл.)

Бектұр ТӨЛЕУҒАЛИЕВ 8 (7292) 40-41-01 (Маңғыстау обл.)

«Қазақ газеттері» ЖШС-і сайтының веб-редакторы – 

Сұлтан ТАЙҒАРИН



Меншікті тілшілер:

Өтеген НӘУКИЕВ (Атырау) 8 701 518 46 81

Орал ШӘРІПБАЕВ (Семей) 8 705 661 14 33

Оразалы ЖАҚСАНОВ (Қостанай) 8 777 230 71 84

Жарқын ӨТЕШОВА (Мәскеу) Zharkyn-1@yandex.ru

Қоғамдық негіздегі кеңесшілер:

Ғарифолла ӘНЕС – филология ғылымының докторы

Шерубай ҚҰРМАНБАЙҰЛЫ – филология ғылымының докторы, профессор

Аягүл МИРАЗОВА – педагог-ұстаз, Қазақстанның Еңбек Ері

Талас ОМАРБЕКОВ – тарих ғылымының докторы, профессор

материалдың жариялану 

ақысы төленген

Кезекшi редактор



Нұрлан ҚҰМАР

Таралымы 20020

РЕДАКЦИЯ ТЕЛЕФОНДАРЫ: 

394-42-46 (қаб.бөлмесi/факс), 

394-41-30

E-mail: anatili_gazetі@mail.ru

МЕКЕНЖАЙЫМЫЗ:

050009, Алматы қаласы, 

Абай даңғылы, 143, 6-қабат

А

 ФОТОКӨРМЕ

 ДҮБІРЛІ ДОДА

ҚҰЛАҚҚАҒЫС!

«СТУДЕНТ БАРЫСЫ»

жүлдесінің иегерлері анықталды 

Қостанай театрының 

сапары 


Қ а з а қ т ы ң   б і р т у а р   п е р з е н т і , 

к рнекті мемлекет қайраткері Ілияс 

Омаров атындағы Қостанай облыстық 

қазақ драма театры сәуір айының 22-

28 күндері аралығында  Алматыдағы 

М. уезов атындағы академиялық қазақ 

драма театрында  нер к рсетеді. 

Қостанайлық сахна шеберлерінің 

бұл сапарына облыс әкімі Нұралы 

Сәдуақасов тікелей қолдау к рсетіп 

отырғандығын да атап  ткеніміз абзал. 

нер шеберлері алғашқы күні к рермен 

қауымға Қазақстанның халық артисі, 

режиссер әрі драматург Ерсайын 

Т леубайдың «Мәриям-Ілияс» атты 

қойылымын ұсынбақ. Бұл туындыда 

Қазақстанның халық жазушысы, ақын 

Мәриям Хәкімжанова мен қайталанбас 

тұлға Ілияс Омаровтың тағылымды 

мірі сахналанбақ. 

Театр ұжымының гастрольдік жос-

парына сәйкес, алматылық к  рер-

мендерге он екі драмалық туын ды мен 

екі ертегі тарту етіледі. Белгілі жазушы 

әрі драматург Жолтай  лмашұлының 

«Мұңмен алысқан адам» атты дра-

масы мен «Жеңгетай» комедиясы 

сынды туындылар жұртшылық на-

зарына ұсынылады. Аталған шара 

«Міржақып» қойылымымен жабыла-

ды. Онда Алаш ардақтысы Міржақып 

Дулатовтың азаматтық бейнесі жан-

жақты ашылмақ. 

Айжан ЖАСБАТЫРҚЫЗЫ 

Фотосурет арқылы қуанышты 

да, қай ғыны да баяндауға бо-

лады. Тарихымыз бен өткен за-

ман көріністерін көз алдымызға 

әкелетін де фотосурет. Бұны біз 

ҚР Орталық мұражайында өткен 

белгілі фототілші Мұрат Мәмбетовтің 

фотокөрмесінде ұғынғандай 

болдық. Мұрат Мәмбетов алғашқы 

қызметін облыстық телеарнада ре-

жиссер көмекшісі ретінде бастаған. 

Кейіннен облыстық, аудандық 

газеттерде және ҚазТАГ-ТАСС-та 

фототілшілік қызмет етті.  

Алматы қаласындағы Қазақ спорт 

және туризм академиясында Ұлттық 

спорт түрлері кафедрасының 

ұйымдастыруымен «Студент ба-

рысы» атты студенттер арасында 

қазақша күрестен сайыс өтті.  Қазақ 

хандығының 550 жылдығына арналған 

шараға қаладағы 10-нан астам жоғары 

оқу орындарының студенттері қатысты. 

Байарыстанбай Терлікбаев – Шығыс Қазақстан 

облысының тумасы. Байарыстанбай ағаны 

 ту ыс    тары  Байкен  деп  атап  кеткен. 

1943 жылы ақпан айында Сталинград қаласы 

үшін жауға тойтарыс берілді. Байкен аға осы 

шай қаста жараланып, бір аяғынан  айырылып, 

елге мүгедек болып оралды. «Көзімді блиндаж-

да ашып, есім кіргенде жан-жағым жаралылар, 

естігенім жарақатын ауырсынған адамдардың 

даусы болды» деп айтып отыратын. 

Әлемде Халықаралық ескерткіштер мен тарихи орындар күні 1984 жылдан 

бері сәуір айының 18-інде атап өтіледі. Бұл күнді 1983 жылы ЮНЕСКО жанынан 

құрылған Халықаралық ескерткіштер мен көрнекті орындарды қорғау мәселелері 

жөніндегі кеңес ассамблеясы бекіткен болатын. Бүгінгі таңда осы ұйымның 

қатарында әлемнің 175 мемлекеті бар. Дүниежүзінің 122 еліндегі 754 тарихи 

құндылық ЮНЕСКО тізіміне енгізілген. 2003 жылы осы тізімге еліміздегі «Әзірет 

Сұлтан» тарихи-архитектуралық кешені, Тамғалы тас шатқалындағы суреттер топ-

тамасы кірді. Қазақстанда ұлттық құндылық болып табылатын 25 мыңнан астам 

тарихи-мәдени ескерткіш бар екенін де айта кеткеніміз жөн. 

рады. Ешкімнен қол жайып, к мек 

сұрамады. Қамауға келмейтін, қысы-

жазы тебінде болатын жылқыны бағу 

оңай емес. Жылқы ақ қар, к к мұзда 

далада жүреді. Таза тұнық суды жүзіп 

ішетін, ш птің асылын теріп жейтін 

жылқыны баққан ағаның  мірінің 

к бі ат үстінде  тті. Ауыл ақсақалдары, 

қариялар «Ол – қара к ктің ұрпағы 

ғой» деп Байкен ағаны жылқыға теңеп 

отыратын.

ділбек, Баяхмет ағалардың от-

басымен тату болды. Зайыбы Мақып-

жамалды бүкіл ауыл « йбат ана» деп 

атады. Ағаның ізбасарлары Қалибек 

ділбеков, Қабділкәрім Егеубаев, т.б. 

аға тәрбиесін к п к рді. Ал жылқы 

бағуда еңбегі еленген Қазыбек аға Де-

меубаев Ленин орденін алған еді. 

Бұл күнде Жеңістің 70 жылдығы 

қарсаңында жер-жерде ардагерлермен 

кездесу  туде. Мұндай жүздесулердің 

тағылымы мол. Менің ұсынысым, 

аудандық қорғаныс істер ж ніндегі 

б лім қызметкерлері ұйытқы болып, 

ардагерлер есімін әр ауылда тақта 

орнатып жазып қойса жастарға үлгі 

болар еді.  

Бізге бейбіт  мір сыйлаған арда-

герлер ұзақ жасасын, игілікті істер 

к п болып, жас ұрпақ аман болсын 

деп тілеймін. Байкен ағамды ешқашан 

да ұмытпаймын. Сіз әрқашан біздің 

жүрегіміздесіз, аға!

Бәтеш БАЙКЕНОВА 

Ол анасынан 9 жасында жетім 

қалыпты. Аздап хат танитын білімі 

болды. Елге келген соң басшылар 

ағаны сиыр фермасына меңгеруші 

етіп қояды. Соғыс уақыты қиын кезең 

еді ғой. Аурудың алдын алу үшін 

екпе егілмейтін. Сиыр қарасан ба, 

белгісіз, бір аурумен ауырып, шетінен 

қырыла бастайды. Осы себепті Байкен 

ағаны жұмыстан босатып, хат тасушы 

етіп қояды. К п ұзамай әлеуметтік 

қамсыздандыру б лімі ағаш аяқ (про-

тез) жасатып береді. Астына к лік, 

яғни ат беріп, жағдайын жасайды. 

Майдан шебінен келген хаттарда 

әскери б лімнің белгісі болса, жанына 

үлкен кісілерді ертіп хат иесіне апарып 

беретін. Ал жауынгердің  з аты-ж ні 

тұрса, мен тарататынмын. Бастауыш 

сынып оқушысы болсақ та, бүкіл 

сынып болып «Серіктес» ауылында 

егістікте масақ теретінбіз. Қазіргі ба-

лалар масақтың не екенін де білмейді, 

ол кезде бесіктен белі шықпаған бала-

лар да қиыншылық к ріп, тауқымет 

тартты.

Байкен аға қарапайым,  те жақсы 



адам еді. Қонақ келсе қатты қуа на-

тын. Бүкіл ауылдың ақылшысы еді. 

Зейнеткерлікке шыққан соң, ауылдағы 

той-томалақта жағымды даусымен 

ән салып, отырыстың сәнін келтіріп 

отыратын. 

Кейіннен қол қусырып, бос отыр-

май, бір аяғы жоқ болғанына қара-

мастан жылқы бағып, отбасын асы-

АҒА ЕСІМІ 

ардақты

САНДЫҚТА САҚТАЛҒАН СУРЕТ



К рмеге ұсынылған фотосуреттер 

тақырыптары жағынан әр алуан. Мәселен, 

«Балалық шақ», «Менің ауламның бала-

лары» суреттері қайта айналып келмейтін 

балалық шаққа саяхат жасаса, «Қарттық», 

« семдік» суреттері кез келген жанды 

толғандырары анық еді. Десек те, «Арал 

қасіреті» деп аталатын топтамадағы 

фотоочерктері әсерлілігімен, қаншама 

сырды бір к ріністе жинақтауымен 

ерекшеленді.  Арал мәселесі бүгіндері 

әлемдік проблемаға айналған.  Алай-

да Арал қасіретін фотосурет арқылы 

жеткізе білетіндер некен-саяқ. Бұл су-

реттер 1991 жылы түсірілген екен.  р 

суретте фотосуретшінің қолтаңбасы, 

ізденгіштігі байқалады. Бұл суреттердің 

тарихы жайлы автордан сұрағанбыз: 

« 1 9 8 9   ж ы л ы   М ұ х т а р   Ш а х а н о в т ы ң 

арқасында Қарақалпақстанға сапарға 

шықтым. Ол кездері жас фототiлшiмiн. 

Қазір сырттай Арал мәселесін барша 

жұрт біледі. Алайда  з к зіңмен к ріп, 

сол жерде болғанымның әсері мол болды. 

Арал тағдыры мені  қатты толғандырды. 

Ш лейт жер. Тот басқан кемелер. Тіпті 

кең тыныс алу мүмкiн емес. Тұзды, 

құрғақ, шаң... Алайда Қазақстандағы 

Арал аймағында дәл осындай кемелердiң 

«зираты» бар екенiнен хабардар едiм. 

С йтіп, 1991 жылы Арал қаласына жаяу-

латып, кездескен к лiкке мiнiп, дәл 

осы жантүршiгерлiк жерге аяқ бастым. 

Санаулы сағаттарда бар к ргенімді 

суретке тарттым. Қонақ етiп, сурет 

түсiруге, осы арқылы ондағы к ріністерді 

әлемге жариялауға мүмкiндiк берген 

жергiлiктi қарапайым тұрғындарға  те 

ризамын.  кiнiшке қарай, дәл сол кезде 

мұндай түсiрiлiмдердi жарыққа шығару 

мүмкiн емес болатын. Ал қазiр сол па-

рызды орындаудың сәті түсті» дейді. 

Фотосуретші осы суреттерін жинақтап 

«Арал – КСРО мұрасы» атты фотоаль-

бомын шығарған екен. Аталмыш альбом 

үшін 2010 жылы Мәскеу қаласында 

ткен ТМД мемлекеттерінің «Кітап 

нері» атты халықаралық байқауында 

ІІ-дәрежелі дипломға ие болыпты.  Со-

нымен бірге фотосуретшінің «Қазақстан 

спорт әлемінде» атты фотоальбомы да 

жұртшылықты бейжай қалдырмайды. 

Фоток рмедеге ұсынылған сурет-

тер арасында Дінмұхамед Қонаевтың, 

Кеңестік кезеңдегі Социалистік  Еңбек 

Ері атанған азаматтардың, Жұбан 

Молдағалиевтің, Зейнолла Қабдоловтың, 

кәсіби мүсінші Хәкімжан Наурызбаевтың 

порттерін кездестіруге болады.  

Т а ғ ы   б і р   с у р е т т е р   т о п т а м а с ы 

тәуелсіз, егемен Қазақстанның алғашқы 

қалыптасу кезеңдеріне арналған. «Семей 

ядролық полигоны жойылсын», «Тәуелсіз 

Қазақстанның қалыптасуы» деген 

суреттері тарихта қалатын дүниелер екені 

анық. Тәуелсіздік үшін күрестегі жастар 

бойынан табылған патриоттық  ршіл 

рух та осы суреттерде бірден байқалады.  

Бүгінгі ұрпақ ата-баба аманат қылған 

тәуелсіздік пен егемендіктің қадірін 

түсінуі қажет. Фотосуретшінің тағы 

бір ерекшелігі  деп оның қазақ жерінің 

әсемдігін, табиғатының к ркемдігін 

тер арасында салауатты  мір салтын 

наси хаттауға бағытталып отырғанын 

жеткізді. Спортшыларға сәттілік пен 

табыс тіледі. 

Сонымен, палуандар бозкілемге 

сегіз салмақ дәрежесі бойынша шықты. 

Жарыстың Бас т релігін Нұржан  тенов, 

Бас хатшылық қызметті  нуар Сайдулин 

атқарды. Екі күнге жалғасқан жарыста 

студенттер  здерінің «Студент барысы» 

атануға лайық екендіктерін дәлелдеуге 

тырысты. Тартысқа толы кездесулер 

тіп жатты. Біз осы орайда сайыстың 

мәні мен маңызы,  ту барысы туралы 

белгілі спорт журналисі, ҚР Мәдениет 

қ а й р а т к е р і   Н е с і п   Ж ү н і c б а е в т ы ң 

пікірін білген едік.  «Осынау шараны 

ұйымдастырып отырған Қазақ спорт 

жеткізуге деген ықыласын айтар едік.  

Осы мақсатта ел-елді аралап, барша 

жұртқа табиғатымызды, атадәстүрімізді 

насихаттауға күш салыпты. Мәселен, 

оның к кжайлау пейзаждары, малды 

ріске айдаған сәттер,  ауыл жұртының 

Наурызға  дайындығы, құсбегілердің 

қыран бүркітті баптауы – осы суреттер-

ден ұлттық нышан байқалып тұр. Және 

бұл топтамадағы суреттерде ұлттық 

дәстүр, табиғат ананың кереметтілігі, 

қазақи қонақжайлық   зіндік үйлесім 

тапқан. Фотоочерктің де маңызды тұсы 

осы болар. Мұрат Мәмбетов фотоочерк 

жанры «фототарих» деген мағынаны 

бiлдiретінін, яғни  мiрде   тiп жат қан 

жылдар тiзбегiнiң к рiнiстерiн, айқын 

және нақты к рсетiп тұратын су-

реттер жиынтығы екенін атап  тті. 

Фотосуретшінің айтуынша, ұлттық 

мәдениетiмiздi, салт-дәстүрiмiздi фото-

очерк арқылы жеткізе білген тиімдірек. 

Себебі с збен айтып жеткiзе алмаған 

дүниелерді  фотоочерк суреттер арқылы 

с йлетедi, бұл бейнелер адам жадында 

мәңгі сақталады.  Фоток рмеге келген 

жұртшылық ел тарихы хақында біраз 

мағлұмат алды.  Қаншама тарихи су-

реттер жоғалып та кетті. Сондықтан 

бүгінгі таңда Фотомұражай ашудың 

сәті келген секілді. Расында, сырттан 

және туризм академиясына ерекше 

алғыс айтқым келеді. «Студент бары-

сы» бұл  спортшы студенттердің мұндай 

 жарыстарда  шың далуына  мүмкіндік 

береді. Осындай шараны еліміздің  зге 

де облыстарындағы жоғары оқу орын-

дары іліп әкетіп,  здерінде  ткізсе, нұр 

үстіне нұр емес пе. Жастарға: «Салауатты 

мір салтын ұстан» деп айту бір б лек, ал 

оларды салауатты  мір салтына осын-

дай жарыс тар арқылы баулу бір б лек. 

Бұл нәтижелі болады. Спортқа насихат 

керек. Мұндай жарыстардың ауқымы 

кеңе йіп, мәртебесі биіктей түссе, бұл 

с зсіз үлкен жетістік болар еді» деді 

Н.Жүнісбаев.  

«Студент барысының» жүлдегерлері 

туралы айтатын болсақ, 55 келі салмақ 

келген мейман болсын,  сіп келе жатқан 

жас ұрпақ үшін де фотомұражайдың 

маңызы айрықша. Мәселен, к рші Ре-

сейде фотомұражай үйі бар.  Бұл мұражай 

түрлі к рмелер, жас фотосуретшілерге 

а р н а л ғ а н   ш е б е р л і к   с ы н ы п т а р ы 

ткізіледі. Ал Еуропада тіпті Фотогра-

фия үйі бар. Онда әртүрлі тақырыпта 20 

мыңнан астам фотосуреттер бар. Тіпті 

осыдан бір ғасыр бұрынғы суреттер де 

сақталған. К птеген шетел меймандары 

зіне қажетті тарихи суреттерді дәл осы 

мұражайдан тамашалап, тіпті белгілі бір 

қаражатқа к шірмесін де түсіре алады 

екен. Фотография үйі әлемнің барлық 

фотосуретшілерімен байланыс орнатып, 

з к рермендері үшін түрлі к рмелер де 

ұйымдастырып отырады. Бұл әрине,  з 

кезегінде әлем халқының фото нерге 

деген биік к зқарасынан туындағаны 

анық.  Ал бізде әсіресе, жастар ара-

сында фото нерге  нердің түрі ретінде 

емес,  кәсіпкерліктің бір түрі ретінде 

қарау басым. Мұрат Мәмбетов осы 

орайда  Фотомұражай ашудың маңызы 

зор екенін баса айтты. Фотосуретші 

алдағы уақытта Қазақ хандығының 550 

жылдығына орай, Астана жайлы фото-

альбомдар шығаруды жоспарлап отыр. 

Ақбота ИСЛ МБЕК

дәрежесінде 1-орынға Қазақ спорт және 

туризм академиясының студенті Оспан 

Дауылбай ие болды. 60 келі салмақ 

дәрежесінде осы академияның студенті 

Олжасбек Ілесбеков жеңімпаз атанды. 

Сонымен қатар Абай атындағы Қазақ 

ұлттық педагогикалық универси тетінің 

студенті Темірхан  лібеков, академия 

рендері Қайырбек Батыр хан, Амангелді 

Т лемісов, Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ 

ұлттық  техни ка лық  университетінің 

студенті Нұрсұлтан  лғазы және т.б. 

жеңістің биік тұғырынан к рінді. Жарыс 

жеңімпаздары бағалы сыйлықтармен 

марапатталды. Алматы қаласы Жас-

тар саясаты ж ніндегі басқармасы 

жеңімпаздарға 10 мың, екінші орын 

иелеріне 7 мың, үшінші орын алған 

спорт шыларға 5 мың теңгенің серти-

фикатын табыс етті. Сертификаттарды 

басқар маның бас маманы С.Т рехан 

тапсырды. 

Мәдина АМАНТАЕВА 

Көз алдымызда – ел шежіресі

ел – есінде» атты слайдты тамаша-

лады. Ескерткіштер қашанда ұлттық 

т а р и  х ы м ы з   б е н   м ә д е н и е т і м і з д і ң 

құнды жәдігерлері болып табыла-

ды. Ескерткіштер әрбір елдің тарихы 

мен  ткенінен сыр шертер халықтың 

ұлттық байлығы ғана емес, сол елдің 

ткені мен бүгінін саралауға мүмкіндік 

беретін маңызды құрал. 

Ескерткіш мұралары к не тарихтың 

куәсі. Олай болса, оларды насихаттау 

әрбір азаматтың парызы, сонымен 

қатар қамқорлығы болмақ.



Бақтыгүл БАҚЫТЖАНҚЫЗЫ,

С.Жиенбаев атындағы облыстық 

жас спірімдер кітапханасының 

б лім меңгерушісі 

АҚТ БЕ


А қ т б е   ң і р і н д е   д е   б і р н е ш е 

ескерткіштер мен тарихи орындар 

бар. Ақт бе қаласындағы ескерткіштер 

қатарында   білхайыр хан ескерткіші, 

Тама Есет батыр К кіұлы кесенесі, 

Ұлы Отан соғысында ерлік к рсеткен 

б а т ы р   қ ы з    

л и я   М о л д а ғ ұ л о в а 

ескерткіші, 1930-1950 жылдардағы 

саяси қуғын-сүргін құрбандарына 

арналған ескерткіш және т.б. атап 

туге болады. Ескерткіштің маңызы 

сол, олардан  скелең ұрпақ терең 

тағылым алады. 

Осы орайда Ақт бе қаласындағы 

С.Жиенбаев атындағы жас спірімдер 

к і т а п х а н а с ы н д а   « Т а р и х ы   т е р е ң , 

тағзымы биік – ескерткіштер» атты 

лкетану сағаты  ткізілді. Аталған 

шара Халықаралық ескерткіштер мен 

тарихи орындар күніне орайласты-

рылды. 


 Мәдени-тағылымдық іс-шараны 

ткізудегі мақсат – тарихи  лкеміздің 

рухани және құнды мұраларын к здің 

қарашығындай сақтау, жас тардың 

Отанға, елге, жерге деген патриоттық 

с е з і м і н   а р т т ы р у ,   е с к е р т к і ш т е р 

мен тарихи жәдігерлерді сақтауға 

үйрету. Шара барысында кітапхана 

қызметкері Б.Хамидуллина кітапхана 

оқырмандарына ескерткіштер ту-

ралы жан-жақты мағлұмат беріп, 

«Тарихи ескерткіштер – ұлт құн-

дылығы» атты кітап к рмесін таныс-

тырып, оқырмандар «Ескерткіштер 

АТАМЕКЕН

Ескерткіш – тарих

 куәсі

Шараны академияның тәрбие және 



спорт істері ж ніндегі проректоры 

Мұхтар Есқалиев кіріспе с зімен ашып, 

спортшылар мен к рермендерге, осы 

жарысқа арнайы шақырылған мей-

ман дарға жылы лебізін білдірді. «Сту-

дент барысы» сайысының студент-




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет