Сүзу жылдамдығы бойынша оларды: 1. баяу (сағатына 0,1-0,2 м)
2. жылдам (сағатына 6-8 м)
3. ете жылдам (сағатына 100 м) деп бөледі.
Баяу сүзгілер. Коагуляция жүргізілмеген суды сүзу үшін қолданылады,
Дренаждық қондырғының үстінде гравийден немесе борпылдақ тастан (щебенка) ұстап тұратын қабаты, содан соң сүзгіш материалдар (көбіне құм) қабаты орналасады. Су жоғарыдан төмен карай сүзіледі, оның нәтижесінде құмның беткей қабатында өлшенді заттардан тұратын қабықша пайда болады,
Баяу сүзгінің сызбасы. Үлкен көлемде ауыз суды тазартуда жылдам сүзгілер кеңінен таралған, оны коагуляция және тұндыру үрдісінен кейін қолданады. Жылдам сүзгілерде су тесікті түбінде орналасқан, жоғарыдан төмен қарай оның сүзгіш (құм) және гравийді ұстап тұратын қабатынан өтеді. Судың сүзілу жылдамдығы сағатына 6-8 м, бірақ үздіксіз кейін 8 сағат жұмыс істегеннен суды қажетті қысыммен кері ағызу арқылы сүзгілерді тазартып отыру қажет.
Жылдам сүзгінің сызбасы. а-су қабаты; б-құм; в - гравий; г - дренаждық құбырлар
Екі ағынды КША сүзгілері қазіргі уақытта жетілдірілген болып саналады. Бұнда дренаж сүзгіш қабаттың қалындаған жерінде орналасады, сондықтан да судың сүзілуі басқа қарапайым сүзгіштердегі сияқты жоғарыдан төмен қарай сүзіліп қоймай, сондай-ақ дренаждың астында орналасқан төменгі қабат арқылы да теменнен жоғары қарай сүзіледі .
КША сүзгісінің сызбасы. 1; 3 - сүзіліу үшін суды жіберу;
2 - сүзілген су.
Қазіргі уақытта жетілдірілген сүзгілердің бір түрі болып, жанаспалы мөлдірлендіргіш табылады, жедел сүзгінің бір түрі, мұнда су төменнен жоғары қарай ірі түйіршікті заттардан майда түйіршікті заттарға қарай ағады. Ол лайлылығы және түстілігі төмен суды тазарту үшін қолданылады және мөлдірлендіргіштерді қолдануда бір сатылы схемасымен суды тазартуға, пайдаланатын қондырғылар көлемін қысқартуға (коагуляция үрдісін, тұндыруды, сүзуді жүргізетін қондырғы) және коагулянт шығынын азайтуға мүмкіндік береді. Судың мөлдірленуі бұл қондырығыда жанаспалы коагуляцияға негізделген, ол үдемелі түрде түйіршікті ортада жүреді. Су мөлдірлендіргішке түсер алдында коагулянтпен араласады, онда ішінде ластағыш заттарды ұстап қалуды қамтмасыз ететін гравийлі және құм қабатынан өту арқылы жанаспалы коагуляция жүреді. Бұл үшін судың лайлылығы литрына 150 мг-нан, түстілігі 1500-тан аспауы қажет.
