ИСТИБРА: Еркектердiң жүрiп, жөтелiп немесе сол жағына жа- тып истибра

- 72 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 73 -
НАМАЗ КІТАБЫ
2- Жеңіл нəжіс: Етi халал төрт аяқты жануарлардың сiдiгi жəне 
етi харам құстардың тезегі жеңiл нəжіс болып есептеледi. Көгершiн, 
торғай  жəне  сол  сияқты  етi  халал  құстардың  тезегі  таза.  Жеңіл 
нəжістер  денеге немесе киімнің бір жеріне тигенде киімнің немесе 
мүшенің төрттен бірінен аз болса, намазға зияны болмайды.  
Шараптың  сұйығын  ажырату  арқылы  алынатын  раки  немесе 
спирт ауыр нəжіске жатады, əрі шарап сияқты харам болады. Намаз 
оқымай тұрып қан, спирт, алкоголь араласқан iшiмдiктердi денеден 
жəне теріден жуып тазалау керек. Бұлардың спиртi ұшып кетсе де 
таза болмайды. Ішінде осы сияқты нəрселер болған ыдыстарды на-
маз алдында қалтадан шығарып қою керек. 
Нəжiстер кез келген таза сумен тазаланады. Дəрет жəне ғұсылда 
қолданылған суға мұстамал су делінедi. Бұл су таза болса да хаде-
стен таһаратқа жарамсыз. Яғни бұл сумен нəжiс тазаланады, бiрақ 
дəрет жəне ғұсыл алынбайды. 
ИСТИНЖА: Алдынан жəне артынан шыққан нəжiстi тазалау 
истинжа делінеді. Истинжа, яғни іш дəрет сүннетi мүəккəдə. Яғни 
дəретханада дəрет сындырған соң, еркек немесе əйелдiң тас, кесек 
немесе  сумен  алды-артын  тазалауы  сүннет.  Бiрақ  басқалардың  ал-
дында əурет жерiн ашпай истинжа ете алмаса, нəжiс көп болса да 
іш дəрет алмайды. Намазын солай оқиды. Əурет жерiн ашса фасық 
- күнəһар болады. Жалғыз қалғанда сумен истинжа етiп əлгі нама-
зын қайтадан оқиды. Өйткенi, бір əмiрдi орындау харам істестеуіне 
себеп нбайдынып қою керек.рі ішілуі де шарап сияқты харам бола-
ды.нде уіне себеп болса, харамды жасамау үшiн ол əмiрдi (кейінге 
қалдырады немесе) істемейді.
Сүйек, тағам, тезек, қыш, шишаның майдасы, көмiр, жануардың 
жемi жəне де өзгенің затымен, мұхтарам яғни қадірлі заттармен ис-
тинжа  ету  тахримəн  мəкрух.  Аяқ  астында  сiдiк  жиналатын  жерде 
ғұсыл алу жаиз емес. Бiрақ сiдiк ағып кетiп жиналмайтын болса, жаиз 
болады.  Истинжада  қолданылған  суды  киiмге  шашыратпау  керек. 
Сондықтан истинжаны əурет жерiн ашып, ешкім жоқ жерде жасау 
керек. Кранның басында қолын іш киімінің ішіне салып, уысындағы 
сумен зəр тиген жерін жуу истинжа болмайды. Керісінше уысындағы 
судың  барлығы  нəжіс  болып,  киімдегі  су  тиген  жерлерді  де  нəжіс 
қылады.  Су  тиген  жерлердің  барлығын  қосқанда  алақан  шұңқыры 
алаңынан көп болса, намаз қабыл болмайды.
ИСТИБРА: Еркектердiң жүрiп, жөтелiп немесе сол жағына жа-
тып истибра етуi, яғни сiдiк жолдарындағы тамшыларды шығарулары 
уəжiп.  Сiдiк  жолдарында  сiдiк  тамшылары  қалмағанына  қанағат 
етпейiнше дəрет алмау керек. Бiр тамшы тамса дəрет бұзылады, əрi 
киiм кiр болады. Киiмге алақан шұңқырынан аз мөлшерде зəр там-
са, дəрет алып оқыған намаз мəкрух болады. Егер көп тамса, намаз 
қабыл  болмайды.  Истибрада  қиналғандар  арпадай  мақтаны  сiдiк 
шығатын тесікке кіргізіп қояды, аққан сiдiк тамшысын мақта бойы-
на  сіңіріп  сыртқа  шығармайды.  Тек  мақтаның  ұшы  сыртта  қалмау 
керек.
 
 
 
3- САТР-И АУРЕТ
(Əурет жерлері мен əйелдердiң хижабы)
Бiр адамның ашуы, өзгеге көрсетуі жəне өзгенің де қарауы ха-
рам болған жерлерге əурет жері деп атайды. Еркектердiң əурет жерi 
- кiндiктен тiзенiң астына дейiн. Тiзе əуретке жатады. Осы жерлерi 
ашық болса, намаз қабыл болмайды. Намаз оқығанда қолдарын, ба-
сын жабу, шұлық кию еркектерге сүннет. Бұл жерлердi ашып, намаз 
оқу мəкрух болады. 
  Ал  əйелдердiң  алақандарынан  жəне  бетiнен  басқа  жерлерi  4 
мазһабта да əурет болып есептеледi. Бұл жерлерiн жабу парыз. Əурет 
мүшелерінің кез-келген біреуінің төрттен бiрi бiр рүкін ашық қалса, 
намаз бұзылады. Бұдан аз ашылса намаз бұзылмайды, бірақ мəкрух 
болады. Ішіндегі мүшенің түсі, не өзі көрінетіндей жұқа болған мата 
жоқ деп есептелінеді.
Əйелдердiң тiзе мен кiндiк арасын жабуы парыз. Қарнын жəне 
арқасын  жауып  жүруі  уəжiп.  Басқа  жерлерiн  жабу  əдеп  болып 
есептеледi.  Пайғамбарымыз  алейһиссалам  былай  дейдi:  «Бөтен 
əйелге шахуатпен қараған адамның көзi алаумен толтырылып, 
тозаққа кiргiзiледi. Бөтен əйелмен қол ұстасқан адамның қолдары 
еңсесіне байланып, тозаққа тасталады. Бөтен əйелмен керексiз 
жерде  шахуатпен  сөйлескен  адам  əрбiр  сөзi  үшiн  тозақта  бiр 
жыл  қалады.»  Басқа  бiр  хадисте:  «Көршiнің  жəне  достарының 
əйелдеріне  шахуатпен  қарау,  бөтен  əйелдерге  қараудан  он  есе 
артық  күнə.  Келіншектерге  қарау,  қыздарға  қараудан  мың 
есе  артық  күнə.  Зина  күнəлары  да  осылай.»  Пайғамбарымыз 
алейһиссалам былай дейдi: «Ей, Əли! Ұятты жерiңдi ашпа. Өлi 
жəне тiрi ешкімнің ұятты жерiне қарама!» 

- 74 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 75 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Басқа  бір  хадисiнде  былай  дейдi:  «Əурет  жерлерiңiздi 
ашпаңыз!  Өйткенi,  жаныңыздан  еш  айырылмайтындар    бар. 
Олардан ұялыңыз жəне оларды құрметтеңiз.»
Басқа  хадистерде  былай  делінген:  «Əурет  жерлерiңдi  жап. 
Əйелiңнен  жəне  күңiңнен  басқасына  көрсетпе.  Жалғыз  өзiң 
қалғанда да Аллаһтан ұял.» 
«Өздерiн  əйелдерге  ұқсатқан  еркектердi  жəне  еркектерге 
ұқсатқан əйелдердi Аллаһ лағнет етсiн».
«Бiр  қыздың  əдемiлiгiн  көрген  кісі,  дереу  көзiн  басқа  жер-
ге  аударса,  Аллаһ  оған  жаңа  бiр  ғибадат  сауабын  бередi.  Бұл 
ғибадаттың лəззəтi сол мезетте сезіледі.»
«Əурет жерiн ашқанға жəне басқалардың əурет жерлерiне 
қарағанға Аллаһ лағнет етсiн. Өзiн басқа бiр қауымға ұқсатқан, 
солардан  болады.»  Демек  мінез-құлқын,  іс-əрекеттерiн  немесе 
киiмiн басқаларға ұқсатқан адамдар соларға тартып кетеді. Зиянды 
модаға,  кəпiр  əдеттерiне  еліктегендер,  харамдарға  “көркем  өнер”, 
харамға батқандарға “өнерпаз, мəдениетті” дейтіндер бұл хадистер-
ден ғибрат алулары керек. 
Еркек еркектiң, əйел əйелдiң əурет жерiне қарауы харам. Еркектiң 
еркек үшiн жəне əйелдер үшiн əурет жерi кiндiк пен тiзесінің арасы. 
Əйелдiң  бөтен  ер  кiсi  үшiн  əурет  жерi  -  алақанынан  жəне  бетiнен 
басқа барлық жерi. Бөтен əйелдiң əурет жерiне шахуатсыз қарау да 
харам.
Көрпе  астында  жалаңаш  жатқан  бiр  ауру  басын  көрпе  iшiне 
тығып,  ишаратпен  намаз  оқыса,  жалаңаш  оқыған  болады.  Басын 
көрпеден шығарып оқыса, көрпемен жамылған болып есептеліп на-
мазы жаиз болады. Бiр еркек некемен алуы мəңгi харам болған 18 
əйелдiң басына, бетiне, мойнына, қолдарына, тiзеден төмен аяқтарына 
шахуатсыз  қарауға  көзі  жетсе  қарай  алады.  Бірақ  көкіректерiне, 
қолтықтарына, сандарына, тiзелерiне, арқасына қарай алмайды. 
Бiр  əйел  үшiн  əке-шешесінің  бауырларының  ұл  балалары  да 
бөтен  еркек.  Жезде,  қайны  да  бөтен  еркек.  Бұлармен  əңгiмелесуi, 
əзiлдесуi жəне бiр жерде жалғыз болуы харам. 
Еркектерге  де  əке-шешенің  бауырларының  қыз  балалары, 
жеңгесі  жəне  балдызы  бөтен  əйел  үкімінде  болады.  Бұлармен 
əңгімелесуі, жалғыз қалуы харам. 
Бiр еркек махрем (туысқан) болған 
18
 
əйелмен өмір бақи үйлене 
алмайды.  Олармен  сөйлесе  алады.  Бiр  жерде  жалғыз  қалуы  күнə 
болмайды. Сондай-ақ əйел де махрем 
18
 
еркекпен үйлене алмайды. 
Бұлар төмендегідей: 
Қан арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
1 Əке
1 Шеше (Ана)
2 Əке-шешенің əкелерi
2 Əке-шешенiң шешелерi
3 Ұлы жəне ұл-қызының 
ұлдары (ұл немере)
3 Қызы жəне ұл-қызының 
қыздары (қыз немере)
4 Аға-iнiсі
4 Əпке-қарындасы
5 Аға-інісінің ұлдары
5 Əпке-қарындастың 
қыздары
6 Əпке-сіңілінің ұлдары
6 Аға-інісінің қыздары
7 Əке-шешенің аға-інісі
7 Əке-шешенің əпке-сіңіл, 
қарындастары
Сүт арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
8 Сүт əке
8 Сүт шеше (Ана)
9 Сүт əке-шешенің əкелерi 9 Сүт əке-шешенiң 
шешелерi
10
Сүт ұлы жəне сүт ұл-
қызының ұлдары (сүт ұл 
немере)
10
Сүт қызы жəне сүт ұл-
қызының қыздары (сүт 
қыз немере)
11 Сүт аға-iнiсi
11 Сүт əпке-қарындасы
12 Сүт аға-інісінің ұлдары
12 Сүт əпке-қарындастың 
қыздары
13 Сүт əпке-сіңілінің 
ұлдары
13 Сүт аға-інісінің қыздары
14 Əке-шешенің сүт аға-
інісі
14 Əке-шешенің сүт əпке-
сіңіл, қарындастары

- 74 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 75 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Басқа  бір  хадисiнде  былай  дейдi:  «Əурет  жерлерiңiздi 
ашпаңыз!  Өйткенi,  жаныңыздан  еш  айырылмайтындар    бар. 
Олардан ұялыңыз жəне оларды құрметтеңiз.»
Басқа  хадистерде  былай  делінген:  «Əурет  жерлерiңдi  жап. 
Əйелiңнен  жəне  күңiңнен  басқасына  көрсетпе.  Жалғыз  өзiң 
қалғанда да Аллаһтан ұял.» 
«Өздерiн  əйелдерге  ұқсатқан  еркектердi  жəне  еркектерге 
ұқсатқан əйелдердi Аллаһ лағнет етсiн».
«Бiр  қыздың  əдемiлiгiн  көрген  кісі,  дереу  көзiн  басқа  жер-
ге  аударса,  Аллаһ  оған  жаңа  бiр  ғибадат  сауабын  бередi.  Бұл 
ғибадаттың лəззəтi сол мезетте сезіледі.»
«Əурет жерiн ашқанға жəне басқалардың əурет жерлерiне 
қарағанға Аллаһ лағнет етсiн. Өзiн басқа бiр қауымға ұқсатқан, 
солардан  болады.»  Демек  мінез-құлқын,  іс-əрекеттерiн  немесе 
киiмiн басқаларға ұқсатқан адамдар соларға тартып кетеді. Зиянды 
модаға,  кəпiр  əдеттерiне  еліктегендер,  харамдарға  “көркем  өнер”, 
харамға батқандарға “өнерпаз, мəдениетті” дейтіндер бұл хадистер-
ден ғибрат алулары керек. 
Еркек еркектiң, əйел əйелдiң əурет жерiне қарауы харам. Еркектiң 
еркек үшiн жəне əйелдер үшiн əурет жерi кiндiк пен тiзесінің арасы. 
Əйелдiң  бөтен  ер  кiсi  үшiн  əурет  жерi  -  алақанынан  жəне  бетiнен 
басқа барлық жерi. Бөтен əйелдiң əурет жерiне шахуатсыз қарау да 
харам.
Көрпе  астында  жалаңаш  жатқан  бiр  ауру  басын  көрпе  iшiне 
тығып,  ишаратпен  намаз  оқыса,  жалаңаш  оқыған  болады.  Басын 
көрпеден шығарып оқыса, көрпемен жамылған болып есептеліп на-
мазы жаиз болады. Бiр еркек некемен алуы мəңгi харам болған 18 
əйелдiң басына, бетiне, мойнына, қолдарына, тiзеден төмен аяқтарына 
шахуатсыз  қарауға  көзі  жетсе  қарай  алады.  Бірақ  көкіректерiне, 
қолтықтарына, сандарына, тiзелерiне, арқасына қарай алмайды. 
Бiр  əйел  үшiн  əке-шешесінің  бауырларының  ұл  балалары  да 
бөтен  еркек.  Жезде,  қайны  да  бөтен  еркек.  Бұлармен  əңгiмелесуi, 
əзiлдесуi жəне бiр жерде жалғыз болуы харам. 
Еркектерге  де  əке-шешенің  бауырларының  қыз  балалары, 
жеңгесі  жəне  балдызы  бөтен  əйел  үкімінде  болады.  Бұлармен 
əңгімелесуі, жалғыз қалуы харам. 
Бiр еркек махрем (туысқан) болған 
18
 
əйелмен өмір бақи үйлене 
алмайды.  Олармен  сөйлесе  алады.  Бiр  жерде  жалғыз  қалуы  күнə 
болмайды. Сондай-ақ əйел де махрем 
18
 
еркекпен үйлене алмайды. 
Бұлар төмендегідей: 
Қан арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
1 Əке
1 Шеше (Ана)
2 Əке-шешенің əкелерi
2 Əке-шешенiң шешелерi
3 Ұлы жəне ұл-қызының 
ұлдары (ұл немере)
3 Қызы жəне ұл-қызының 
қыздары (қыз немере)
4 Аға-iнiсі
4 Əпке-қарындасы
5 Аға-інісінің ұлдары
5 Əпке-қарындастың 
қыздары
6 Əпке-сіңілінің ұлдары
6 Аға-інісінің қыздары
7 Əке-шешенің аға-інісі
7 Əке-шешенің əпке-сіңіл, 
қарындастары
Сүт арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
8 Сүт əке
8 Сүт шеше (Ана)
9 Сүт əке-шешенің əкелерi 9 Сүт əке-шешенiң 
шешелерi
10
Сүт ұлы жəне сүт ұл-
қызының ұлдары (сүт ұл 
немере)
10
Сүт қызы жəне сүт ұл-
қызының қыздары (сүт 
қыз немере)
11 Сүт аға-iнiсi
11 Сүт əпке-қарындасы
12 Сүт аға-інісінің ұлдары
12 Сүт əпке-қарындастың 
қыздары
13 Сүт əпке-сіңілінің 
ұлдары
13 Сүт аға-інісінің қыздары
14 Əке-шешенің сүт аға-
інісі
14 Əке-шешенің сүт əпке-
сіңіл, қарындастары

- 76 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 77 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Неке арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
15 Қайын ата
15 Қайын ене
16 Өгей ұл
16 Өгей қыз
17 Өгей əке
17 Өгей шешесі
18 Күйеу бала
18 Келін
Əурет  жерi  ашық  күйiнде  көшеге  шыққан  жəне  басқалардың 
əурет жерiне қараған еркектер мен əйелдер тозақ отына жанады. 
4- ИСТИҚБАЛИ ҚЫБЛА
(Қыблаға қарау)
Намазды  Қағбаға  қарап  оқу.  Қасиеттi  Мекке  қаласында 
орналасқан  Қағба  ғимаратының  бағытын  Қыбла  деп  атайды. 
Алғашында  Қыбла  Құдус  (Иерусалим)  едi.  Хижреттен  17  айдан 
кейiн,  шабан  айының  ортасы  сейсенбi  күнi  Қағбаға  бет  бұру  əмiр 
етiлдi.
Қыбла  Қағбаның  ғимараты  емес  оның  тұрған  жерi,  яғни  жер-
ден  аспанға  дейiнгi  аралықты  қыбла  деп  атайды.  Сондықтан  теңiз 
жəне құдық түбiнде, биiк тауда жəне ұшақта осы бағытқа бет бұрып 
оқылады.  Адамның  көз  қыры  арасындағы  бұрыш  Қағба  бағытына 
сай болса оқылған намаз сахих (дұрыс) болады. Бiрақ:
1- Ауру себебі, 2- Дүниесiнiң ұрлану қауіпi, 3-  Жыртқыш хай-
уан қауіпi, 4- Дұшпанның көрiп қою кауiпi, 5- Көлiгiнен (ат, түйе) 
түскенде көмексiз қайта мiне алмайтын болса, екi намазды (бесiн мен 
екіндінi жəне ақшам мен құптанды Маликиге, не Шафиге ұйып) жəм 
қылып та (бiрiктiрiп) оқи алмаса, намазды күшiнiң жеткен жағына 
қарап оқиды. Кемеде, поезда жəне ұшақта қыблаға қарау шарт.
5- НАМАЗ УАҚЫТТАРЫ
Пайғамбарымыз  алейһиссалам  бiр  хадисiнде  былай  дедi: 
«Жəбрейiл алейһиссалам Қағбаның есiгiнiң жанында екi күн маған 
имам  болды.  Екеумiз  таң  шапағы  туғанда  таң  намазын,  күн 
тал түстен ауғанда бесiн намазын, əр нəрсенiң көлеңкесi өзiмен 
бiрдей болғанда екіндінi, күн батысымен ақшамды жəне шапақ 
қарайғанда құптанды оқыдық. Ал екiншi күнi таң намазын айна-
ла жарық болғанда, бесiндi əр нəрсенiң көлеңкесi өзiнен екі есе ұзын 
болғанда,  екіндіні  осыдан  сəл  өткізіп,  ақшамды  ораза  бұзылған 
уақытта, құптанды түннiң үштен бiрi кiргенде оқыдық. Кейiн: 
«Ей, Мұхаммед алейһиссалам сенiң жəне өткен пайғамбарлардың 
намаз уақыттары осы. Үмметiң бес уақыт намаздың əрбiрiн осы 
оқыған екi уақыттың арасында оқысын» – дедi.» Əр күнi оқылуы 
əмiр  етiлген  намаз  санының  бесеу  болғандығын  осы  хадистен  де 
бiлуге болады.
Таң  намазының  уақыты  –  фəжір  уақытынан,  яғни  көкжиек 
ағараңдағаннан бастап, күн шыққанға дейiнгi уақыт.

- 76 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 77 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Неке арқылы туыстық
Ер кiсiлер
Əйел кісілер
15 Қайын ата
15 Қайын ене
16 Өгей ұл
16 Өгей қыз
17 Өгей əке
17 Өгей шешесі
18 Күйеу бала
18 Келін
Əурет  жерi  ашық  күйiнде  көшеге  шыққан  жəне  басқалардың 
əурет жерiне қараған еркектер мен əйелдер тозақ отына жанады. 
4- ИСТИҚБАЛИ ҚЫБЛА
(Қыблаға қарау)
Намазды  Қағбаға  қарап  оқу.  Қасиеттi  Мекке  қаласында 
орналасқан  Қағба  ғимаратының  бағытын  Қыбла  деп  атайды. 
Алғашында  Қыбла  Құдус  (Иерусалим)  едi.  Хижреттен  17  айдан 
кейiн,  шабан  айының  ортасы  сейсенбi  күнi  Қағбаға  бет  бұру  əмiр 
етiлдi.
Қыбла  Қағбаның  ғимараты  емес  оның  тұрған  жерi,  яғни  жер-
ден  аспанға  дейiнгi  аралықты  қыбла  деп  атайды.  Сондықтан  теңiз 
жəне құдық түбiнде, биiк тауда жəне ұшақта осы бағытқа бет бұрып 
оқылады.  Адамның  көз  қыры  арасындағы  бұрыш  Қағба  бағытына 
сай болса оқылған намаз сахих (дұрыс) болады. Бiрақ:
1- Ауру себебі, 2- Дүниесiнiң ұрлану қауіпi, 3-  Жыртқыш хай-
уан қауіпi, 4- Дұшпанның көрiп қою кауiпi, 5- Көлiгiнен (ат, түйе) 
түскенде көмексiз қайта мiне алмайтын болса, екi намазды (бесiн мен 
екіндінi жəне ақшам мен құптанды Маликиге, не Шафиге ұйып) жəм 
қылып та (бiрiктiрiп) оқи алмаса, намазды күшiнiң жеткен жағына 
қарап оқиды. Кемеде, поезда жəне ұшақта қыблаға қарау шарт.
5- НАМАЗ УАҚЫТТАРЫ
Пайғамбарымыз  алейһиссалам  бiр  хадисiнде  былай  дедi: 
«Жəбрейiл алейһиссалам Қағбаның есiгiнiң жанында екi күн маған 
имам  болды.  Екеумiз  таң  шапағы  туғанда  таң  намазын,  күн 
тал түстен ауғанда бесiн намазын, əр нəрсенiң көлеңкесi өзiмен 
бiрдей болғанда екіндінi, күн батысымен ақшамды жəне шапақ 
қарайғанда құптанды оқыдық. Ал екiншi күнi таң намазын айна-
ла жарық болғанда, бесiндi əр нəрсенiң көлеңкесi өзiнен екі есе ұзын 
болғанда,  екіндіні  осыдан  сəл  өткізіп,  ақшамды  ораза  бұзылған 
уақытта, құптанды түннiң үштен бiрi кiргенде оқыдық. Кейiн: 
«Ей, Мұхаммед алейһиссалам сенiң жəне өткен пайғамбарлардың 
намаз уақыттары осы. Үмметiң бес уақыт намаздың əрбiрiн осы 
оқыған екi уақыттың арасында оқысын» – дедi.» Əр күнi оқылуы 
əмiр  етiлген  намаз  санының  бесеу  болғандығын  осы  хадистен  де 
бiлуге болады.
Таң  намазының  уақыты  –  фəжір  уақытынан,  яғни  көкжиек 
ағараңдағаннан бастап, күн шыққанға дейiнгi уақыт.

- 78 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 79 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бесiн  намазының  уақыты  –  көлеңке  қысқара  бастаған 
уақыттан бастап, əр бір заттың көлеңкесі өз бойынан бiр немесе екi 
есе ұзарғанға дейiн жалғасады. Бiрiншiсi, екi имамға, яғни Имам Абу 
Юсуф  пен  Имам  Мұхаммедтiң  үкімі,  екiншiсi,  болса  Имам  Ағзам 
Абу Ханифаның үкімі.
Екінді (намаздыгер,  аср)  намазының  уақыты  –  Бесiн 
намазының  уақыты  бiтiсiмен  басталады.  Имам  Юсуф  жəне  Имам 
Мұхаммедтiң  үкімі  бойынша  бiр  нəрсенiң  көлеңкесi  сол  затпен 
бiрдей болғаннан бастап күн батқанға дейiнгi уақыт. Ал Имам Ағзам 
Абу Ханифаның үкімі бойынша, бiр заттың көлеңкесi өзiнен екi есе 
ұзын болғаннан бастап күн батқанға дейін.
Бiрақ күн қызарғаннан кейiн, яғни батуына найза бойы қалғанда 
қандай да бiр намаз оқу харам болады. Екінді намазын бұл уықытқа 
дейін кешіктіру харам. Алайда, сол күннің екінді намазы оқылмаған 
болса, күн батқанға дейін оқу керек.
Ақшам  намазының  уақыты:  Күн  батқаннан  кейiн  басталып 
көк  жиектің  қарайғанына  дейiн,  яғни  қызылдықтың  жоқ  болуына 
дейiн жалғасады.
Құптан намазының уақыты: Ақшам намазының уақытының 
шығуынан  басталып  көкжиектің  ағаруына  дейiн  жалғасады. 
Имам  Ағзамның  үкімі  бойынша  құптан  уақыты  батыс  толығымен 
қарайғанда басталады. Яғни, екi Имамның үкімі бойынша екінді не-
месе кұптан уақыты кірген соң, тағы жарты сағат өткізіп оқылса, бұл 
намаздар бүкіл имамдардың үкіміне сай оқылған болады. Құптан на-
мазын себепсiз түннiң жартысынан кейiнге қалдыру мəкрух.
Намаздарды уақытынан бұрын жəне кейiн оқу харам. 
Намаз  оқу  тахримəн  мəкрух,  яғни  харам  болған  уақыт  үшеу: 
Күн шығып келе жатқанда, күн дəл төбеде тұрғанда, күн батып бара 
жатқанда. Бұл үш уақытта оқылған намаздар қабыл болмайды жəне 
де  дайын  тұрған  жаназаның  намазын  оқу,  тилəует  сəждесін,  сəһу 
сəждесін жасау жаиз емес. Күн батып бара жатқанда тек қана сол 
күннiң екінді намазын оқуға болады. 
Тек нəпiл намазын оқу мəкрух болған екі уақыт бар. Бiрiншiсi, 
таң  намазының  парызынан  кейін  күн  шыққанға  дейiн,  екiншiсi, 
екінді намазының парызынан күн батқанға дейiн.

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: