Книга предоставлена исключительно в образовательных целях

98
Кі­тап­–­асыл­қа­зы­на­
1.  Оты рар. Эн цик ло пе дия. – Ал ма ты: Арыс, 2005.
2.  «Қа зақ стан»: Ұлт тық эн цик ло пе дия / Бас ре дак тор Ә.Ны сан ба ев. – Ал ма ты: «Қа зақ 
эн цик ло пе дия сы» Бас ре дак ция сы, 1998, 1­том.
3.  М.Әуе зов. Путь доб рый. Шы ғар ма лар жи на ғы, 1­том, Ал ма ты, 1985.
4.  Ә.Ке кіл ба ев. Мәң гі лік пен үн дес тік. Ал ма ты: Жалын, 1988.
«Алғашқы­ұстаз»­повесі
Бұлардың қайсысына тоқтаймын, 
салған суретім қандай болып шығады, 
мен оны әлі білмеймін. Менің көзім 
жеткен бір нәрсе ғана бар: ол – талмай, 
тайынбай іздену.
Шы ыс Айт ма тов
Атын әлем та ны ған қыр ғыз хал қы ның көр нек ті жа зу шы сы Шың ғыс Айт-
ма тов тың «Ал ғаш қы ұс таз» ат ты шы ғар ма сы ел ден де, жол дан да жы рақ тау 
бау рай ын да ғы ша ғын қыр ғыз ауы лын да бол ған бір үл кен оқи ға ны су рет тей ді. 
Бұл жағдай Ке ңес өкі ме ті нің ен ді ға на ор нап, жа ңа за ман ның та ла бы на сай 
ел дің сауатын ашу ке зе ңі мен тұс па-тұс ке ле ді.
По вес ть сю же ті сол оқи ға ның кейіпкерінің бірі бол ған Ал ты най Сү лей ме-
но ва де ген ака де миктің әңгімені ба ян дау шы ға жаз ған ха ты бо  йын ша өр би ді. 
Шы ғар ма ның экс по зи ция сы сол ау ыл да ту ып-өс кен су рет ші нің қия лы нан 
бас та ла ды. Ол әу елі «Дүй сен мек те бі» деп атал ған жер мен-жек сен бол ған 
қо ра сы бар тө бе ні, оған та қау жер де мәу елеп өсіп тұр ған қос те рек ті кө ріп, 
үне мі со ның су ре тін сал ғы сы ке ліп, ой ға бе рі ле ді. Де ген мен су рет ші бұл 
ойы нан қай та ды. Бұ ған фи ло со фия ғы лы мы ның док то ры, Мәс кеу уни вер-
си те тін де ка фед ра мең ге ру ші сі бо лып, ше тел ге шы ғып лек ция оқып жүр ген 
та ны мал ға лым Ал ты най Сү лей ме но ва ның жаз ған ха ты се беп бо ла ды. Осы-
лай ша суретші «Дүй сен мек те бі» мен ау ыл ға кір ген бет те көз ге тү се тін қос 
те рек тің та ри хын ашу үшін оның су ре тін салмай, болған оқи ға ны халыққа 
хат мазмұнымен таныстыру арқылы жеткізгенді жөн са най ды.
Бір кү ні ау ыл адам да ры жа ңа мек теп тің ашы лу сал та на ты на бел гі лі 
су рет ші мен осы ау ыл дан шық қан ғалымды қа тар ша қы ра ды. Ме ре ке ке зін де 
пош та та су шы Дүй сен де ген кі сі әр жер ден кел ген құт тық тау те лег рам ма сын 
бе ре ді де, кідірмей ке тіп қа ла ды.
Ал ты най Сү лей ме но ва Дүй сен нің атын ес ті ген де дег бі рі нен ай ыры лып, сол 
кү ні ұй ым дас ты рыл ған бас қа ша ра лар ға да қа ра май, асы ғыс Мәс кеу ге ат та нып 
ке те ді. Бі раз уа қыт өт кен нен кей ін су рет ші ге Сү лей ме но вадан «Дүй сен мек-
те бі» мен қос те рек тің та ри хы жа зыл ған хат ке ле ді.
Хат та жа зыл ған дай, 1924 жы лы Ақ-Жар тауы ның ете гін де ор на лас қан 
ша ғын ау ыл ға үс ті не әс ке ри ши нель ки ген бей та ныс жі гіт ке ле ді. Бұл ау ыл да 
«Мек теп, оқу» де ген ұғым дар дың өзі де ол кез де ау ыл адам да ры на он ша та ныс 
емес, жа ңа сөз дер бо ла тын. Ке ле сі кү ні «ау ыл ор та сын да ғы дөң ге жи нал сын» 

жүктеу/скачать 3,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: