1) есепті салықтық кезеңде – есепті салықтық кезең және (немесе) есепті салықтық кезеңнен алдыңғы салықтық кезеңдер үшін есепке жазылғандар және (немесе) есептелгендер шегіндегі; 2) есепті салықтық кезеңнен алдыңғы салықтық кезеңдерде – есепті салықтық кезең үшін есепке жазылғандар және (немесе) есептелгендер шегіндегі шығыстары шегерімге жатады.
243-бап. Шығыстардың жекелеген түрлері бойынша шегерімдер
...
11. Салық төлеушінің Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған мөлшерде Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына есепке жазылған әлеуметтік аударымдар жөніндегі шығыстары шегерімге жатады.
12. Салық төлеушінің Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын мөлшерде әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына есептелген аударымдар бойынша шығыстары шегерімге жатады.
МӘМС-ға аударымдарды шегерімге жатқызу тәртібі (243-баптың 12-тармағы) салықтар үшін белгіленген тәртіпке ұқсамауы тиіс, ал МӘСҚ-қа әлеуметтік аударымдар үшін белгіленген тәртіпке ұқсас болуы тиіс (243-баптың 11-тармағы), өйткені олардың ортақ табиғаты бар:
* әлеуметтік төлемдер;
* жұмыс берушілер өз қаражаты есебінен төлейді;
* есептеу объектісі қызметкерлердің кірістері болып табылады;
* жеке есепке алуға жатады;
* төлеу мерзімін бұзғаны үшін жоғары Санкциялар қарастырылған;
* бюджетке төленбейді (мемлекеттік қорларға аударылады); * есепке алынбайды; * төлемді реттеу еркіндігінің болмауы (аванспен төлеуде – өте күрделі қайтару рәсіміне байланысты, төлеу мерзімін кешіктіруде-әлеуметтік төлемдер бойынша қатаң санкциялар салдарынан).
Жоғарыда баяндалғанға байланысты МӘМС аударымдары бойынша шегерімді айқындау үшін салықтар бойынша шегерімдер үшін белгіленген тәртіпті қолдану дұрыс емес деп санаймыз.
МӘМС – ға аударымдар бойынша шегерім төлеу фактісін есепке алмай, әлеуметтік аударымдар бойынша шегерімдерге ұқсас жүргізілуі тиіс.
